Wittenberga to miasto środkowych Niemczech, położone na prawym brzegu Łaby. Pierwsze udokumentowane wzmianki o osadzie znajdującej się w miejscu obecnego miasta pochodzą z przełomu X i XI wieku. Niespełna wiek później tereny wokół Wittenbergi zostały podbite i zajęte przez założyciela dynastii askańskiej Albrechta Niedźwiedzia. Wkrótce potem sprowadził on tu flamandzkich kolonistów znad dolnego Renu, którzy zapoczątkowali rozwój miasta któremu nadali nazwę Wittenborg (Biała Góra). Na początku XVI wieku w mieście założony został słynny uniwersytet do którego w 1508 roku przybył pobierać nauki augustiański mnich Marcin Luter, późniejszy inicjator i teoretyk reformacji. To właśnie za jego sprawą Wittenberga rozsławiona została w całej Europie, kiedy to w 1517 roku na drzwiach miejscowej katedry przybił listę 95 fundamentalnych tez dla reformacji. Bezpośrednią przyczyną akcji Lutra była sprawa płatnych odpustów w celu budowy nowej bazyliki w Watykanie. Jego głównym zamierzeniem było wezwanie do publicznej dysputy religijnej na temat istoty i skuteczności odpustów Luter twierdził także między innymi, że tylko Pismo Święte jest nieomylne, natomiast sobory oraz papież mogą się mylić, zaprzeczał także twierdzeniu, że prymat papieża jest uzasadniony w Biblii. Za te i inne niezgodne z nauką Kościoła katolickiego twierdzenia w 1521 roku został ekskomunikowany przez papieża Leona X. Mimo sformułowania 122 antytez broniących kościoła postulaty Lutra zyskały w Niemczech ogromną popularność (także wśród arystokracji). Narodzin protestantyzmu nie zatrzymały wojny religijne, a także kontrreformacja jaka przetoczyła się przez całą Europę. Wittenberga zaś, stała się stolicą oraz głównym ośrodkiem myśli reformatorskiej na całym świecie. Obecnie słynne drzwi kościoła zamkowego (Schlosskirche) z historycznymi tezami stanowią jeden z najważniejszych symboli oraz zabytków miasta. Mimo to wciąż służą wiernym. Po każdym nabożeństwie staje w nich pastor i osobiście żegna wszystkich wychodzących ze świątyni. Niestety nie są to oryginalne drzwi, a jedynie XIX wieczna kopia. Powyżej nich znajduje się portal z tympanonem, na którym widnieje malowane przedstawienie Ukrzyżowania, adorowanego przez Lutra i Melanchtona na tle rzeki Łaby i panoramy Wittenbergi. Wewnątrz świątyni zaś, znajdują się grobowce Lutra oraz jego najbliższego współpracownika Filipa Melanchtona.
Zwiedzanie
Najważniejszymi zabytkami Wittenbergi są oczywiście wszystkie miejsca związane z Marcinem Lutrem. Należą do nich m.in. późnogotycki kościół zamkowy pw. Wszystkich Świętych (Schlosskirche) oraz jego słynne drzwi z tezami reformacji, dom w którym mieszkał Luter (Lutherhaus), znajdujący się na głównym placu miejskim (Martkplatz) przed budynkiem Ratusza pomnik reformatora (autorstwa Johanna Gottfrieda Schadowa oraz Karla Friedricha Schinkel), Leucorea (część Uniwersytetu Marcina Lutra), Dąb Lutra (Luthereiche) pod którym spalił bulę papieską z klątwą oraz dom jego bliskiego współpracownika Filipa Melanchtona (Melanchtonhaus). Pozostałe ważne zabytki Wittenbergi to m.in. protestancki kościół Najświętszej Marii Panny (Stadt- und Pfarrkirche St. Marien), gotycka kaplica Ciała Jezusowego (Fronleichnamskapelle), XVI wieczny renesansowy budynek ratusza miejskiego (Rathaus) oraz pozostałości zamku w którym znajduje się muzeum związane z dziejami miasta. W 1996 roku wszystkie miejsca i zabytki w Wittenberdze związane Marcinem Lutrem (wraz z jego domem w mieście rodzinnym Eisleben) zostały wpisane na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO.
