Budziszyn (Bautzen) to miasto we wschodnich Niemczech, położone nad rzeką Sprewą we wschodniej części Saksonii. Początki osadnictwa na terenach obecnego miasta sięgają V-IV wieku p.n.e. Wiadomo też, że już w VII wieku znajdował się tu gród obronny założonym przez Słowian połabskich z plemienia Milczan. W XI wieku został on podbity i zajęty przez Niemców, którzy później wybudowali tu zamek, wokół którego zawiązało się miasto. W mieście w 1018 roku zawarty został pokój między Bolesławem Chrobrym i cesarzem Henrykiem II przyznający Łużyce (wraz z Budziszynem) oraz Morawy Polsce. Sytuacja ta trwała zaledwie do 1033 roku, kiedy to Budziszyn włączony został w skład Cesarstwa Rzymskiego Narodu Niemieckiego. W XIII wieku Budziszyn został przyłączony do Brandenburgii, a później stał się częścią Królestwa Czech. Podczas wojny trzydziestoletniej (konflikt zbrojny trwający od 1618 do 1648 roku pomiędzy protestanckimi państwami Świętego Cesarstwa Rzymskiego, a katolicką dynastią Habsburgów) miasto było wielokrotnie grabione i plądrowane. Ostatecznie zostało doszczętnie zniszczone w skutek pożarów jakie nawiedziły je w 1707 i 1720 roku. Ponowny rozwój miasta nastąpił dopiero w XVIII wieku. W czasie II wojny światowej podczas zaciętych walk toczonych w 1945 roku uległo zniszczeniu około 75% zabudowy miejskiej. Po wojnie miasto zostało odbudowane. Budziszyn stanowi historyczną stolicę Górnych Łużyc oraz centrum kulturalne Łużyczan, będących słowiańskim narodem zamieszkującym tereny położone pomiędzy rzekami Kwisą i Łabą.
Zwiedzanie
Jednym z najciekawszych zabytków miasta jest usytuowany nad brzegiem rzeki okazały zamek Ortenburg. Warownia wzniesiona została w XI wieku, a swój obecnych kształt uzyskała w czasie ostatniej większej przebudowy jaka przeprowadzona została w XV wieku na polecenie ówczesnego króla Węgier - Macieja Korwina (1443-1490). Obecnie w murach zamku działa Muzeum Łużyckie (Serbski muzej) w którym obejrzeć można m.in. wystawę etnograficzną poświęconą słowiańskiej mniejszości. Naprzeciw wznosi się Burgtheater (Teatr na Zamku) w którego ścianie za szkłem zobaczyć można grupę rzeźbionych postaci nadnaturalnej wielkości składających się na Alegorię Tragedii - dzieło Ernsta Rietschla przeniesione tu z pobliskiego Drezna. Kolejnym ważnym zabytkiem miasta jest okazała gotycka katedra św. Piotra (Dom St. Petri). Jej budowa rozpoczęta została w XIII wieku i ciągnęła się przez dwa kolejne stulecia. Przy wejściu do świątynia warto zwrócić uwagę na duże gotyckie płyty nagrobne z rzeźbionymi postaciami niemal naturalnej wielkości. W wnętrzu uwagę przypomina charakterystyczny płotek dzielący kościół na dwie części. Powstał ona w czasie reformacji kiedy katedra zamieniona została w kościół dwu-wyznaniowy. Protestanci umówili się wówczas z katolikami, że podzielą świątynię i będą się modlić w jej osobnych częściach. I tak jest do dziś. Tuż za katedrą znajduje się Domstift, czyli barokowy pałac biskupi z efektowną bogato zdobioną bramą wjazdową. Pozostałe ważne zabytki Budziszyna to m.in. XVIII wieczny budynek ratusza miejskiego (Rathaus), stanowiąca część fortyfikacji miejskich brama Mikołajska (budowla ta znajduje się na herbie miasta), XV wieczna Bogata Wieża, ruiny XV wiecznego kościoła św. Mikołaja (St. Nikolai), oraz Serbski Dom z Muzeum Literatury Łużyckiej.
Ciekawostki
- Około 5 km od centrum Budziszyna, w dzielnicy dzielnicy Kleinwelka (Mały Wjelkow), znajduje się park rozrywki w którym można zobaczyć największy w Niemczech labirynt (Labyrint w Kleinwelka).
