Alcalá de Henares to zabytkowe miasto w Hiszpanii, położone nad rzeką Henares (dopływ rzeki Jarama), około 30 km w kierunku północno wschodnim od centrum Madrytu. Jego początki sięgają zamierzchłych czasów starożytnych, kiedy to Celtyberowie założyli tu jedną ze swoich osad. Jakiś czas później została ona podbita i zajęta przez Rzymian, którzy utworzyli tu kolonię zwaną Complutum. Po upadku Cesarstwa miasto dostało się w ręce Murów, którzy na lewym brzegu rzeki wybudowali zamek (Al'Kala). W owym czasie żyli tu zgodnie obok siebie społeczności chrześcijan, żydów i muzułmanów. Na przełomie od XII do XV wieku Alcalá była miejscem obrad Kortezów (stanowe zgromadzenia przedstawicielskie w państwach Półwyspu Iberyjskiego), a także rezydencją królów kastylijskich. Na początku XVI wieku arcybiskup Toledo Francisco Jiménez de Cisneros (1436-1517) ufundował w mieście pierwszy w Hiszpanii uniwersytet (Universidad Alcalá de Henares). Co więcej Alcalá była pierwszym miastem na świecie zaplanowanym jako miasto uniwersyteckie. W 1836 roku uczelnia została przeniesiona do pobliskiego Madrytu. Życie akademickie powróciło do Alcalá dopiero w 1977 roku. Z Alcalá de Henares związany był słynny pisarz hiszpański Miguel de Cervantes. Dziś znany jest on głownie z powieści zatytułowanej Don Kichote z La Manchy (El ingenioso hidalgo don Quijote de la Mancha). W mieście znajduje się się pomnik bohaterów powieści: Don Kichota i Sancho Sancho Pansy, a także muzeum poświęcone pisarzowi.
Zwiedzanie
Serce najstarszej części miasta stanowi rozległy Plaza de Cervantes w którego centralnym punkcie znajduje się okazały pomnik pisarza. Ne jednym z jego końców znajdują się pozostałości zniszczonego w czasie hiszpańskiej wojny domowej średniowiecznego kościoła Santa María (Iglesia de Santa María). Z całego założenia przetrwała m.in. Capilla del Oidor (obecnie sala wystawowa) z chrzcielnicą pamiętającą czasy Cervantesa. Kolejnym ważnym zabytkiem Alcalá jest okazała późnogotycka katedra (Catedral de los Santos Niños Justo y Pastor). Świątynia ta wzniesiona została w latach 1436-1517 w miejscu męczeńskiej śmierci dwóch miejscowych chrześcijańskich chłopów Justa i Pastora. Ich grobowiec znajduje się w krypcie usytuowanej po ołtarzem głównym katedry. Pozostałe ważne zabytki Alcalá to m.in. stanowiąca oś dawnej dzielnicy żydowskiej ulica Calle Mayor, XIII wieczny Pałac Arcybiskupi (Palacio arzobispal), dom rodzinny Cervantesa (obecnie muzeum), XIX wieczny Pałac Laredo (Palacete Laredo), założony w 1483 roku Hospital de Antezana (jeden z najstarszych i najmniejszych szpitali w Europie) oraz rozrzucone po całym mieście stare budynki uniwersyteckie z uczelnianym kościołem św Ildefonsa (Colegio Mayor de San Ildefonso) i dawną Aulą Magna. W 1998 roku zabytkowe budynki uniwersytetu wraz z zabytkową dzielnicą w Alcalá de Henares zostały wpisane na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO.
Ciekawostki
- Nazwę miasta Alcalá de Henares można przetłumaczyć jako "Zamek nad rzeką Henares ".