Klagenfurt am Wörthersee (do końca stycznia 2018 Klagenfurt) to miasto w południowej Austrii, położone pośród malowniczych alpejskich krajobrazów nad Jeziorem Wörthersee. Za oficjalnego założyciela miasta uznaje się żyjącego na przełomie XII i XIII wieku księcia Karyntii Bernarda von Spanheima (1176-1256). Dziś przypomina o tym znajdujący się w centrum miasta jego pomnik. Początkowo centrum Klagenfurtu usytuowane było brzegiem rzeki Glan. Jednak częste jej wylewy i podtopienia miasta spowodowały, że w 1246 roku Klagenfurt lokowano ponownie w obecnej lokalizacji. Wtedy też rozpoczęta została budowa zamku oraz obwarowań miejskich . W 1252 roku Klagenfurt otrzymał prawa miejskie a co za tym idzie liczne przywileje oraz ulgi. Wtedy to niewielkie prowincjonalne miasteczko rozrosło się w znaczący ośrodek miejski i handlowy w regionie. W 1514 roku Klagenfurt został nawiedzony przez pożar w wyniku którego zniszczona została większość zabudowy miejskiej. Z powodu braku funduszy na odbudowę cesarz Maksymilian I Habsburg przekazał Klagenfurt właścicielom duchownym i świeckim, którzy sprawowali tu władzę aż do 1848 roku. Nowy układ miejski zaprojektowany został przez włoski architekt Domenico de Lalio (1500-1563) nadając miastu typowy włoski charakter. W 1809 roku po zakończonej okupacji Klagenfurtu przez wojska francuskie zadecydowano o rozbiórce murów miejskich. Podczas II wojny światowej (w stycznku 1944 roku) miasto zostało zbombardowane przez aliantów w wyniku czego zniszczone zostało blisko 65% jego zabudowy. Celem ataku była znajdująca się w centrum fabryka samolotów, która została jedynie nieznacznie uszkodzona. Po wojnie miasto zostało odbudowane. Obecnie Klagenfurt to stolica i zarazem największy ośrodek miejski Karyntii, który zamieszkuje blisko 104 tysiące ludzi.
Zwiedzanie
Do czasów obecnych w Klagenfurcie zachowało się urokliwe stare miasto, którego większość zabudowy pochodzi z XVI i XVII stulecia. Serce najstarszej części miasta stanowi Neuer Platz w którego centrum znajduje się uchodząca za jeden z symboli Klagenfurtu Fontanna Lindwurm (Lindwurmbrunnen). Wybudowano ją w drugiej połowie XVI stulecia a do użytku oddano w 1583 roku. Fontannę zdobi posąg wiwerny (lindworma), mitycznego gada ze średniowiecznego bestiariusza, często utożsamianego ze smokiem do którego w 1636 roku dobudowano statuę Herkulesa. Zachodnią pierzeję placu zdobi fasada gmachu Nowego Ratusza miejskiego z arkadowym dziedzińcem, który niegdyś stanowił siedzibę rodziny Rosenbergów. Nieco dalej przy Ursulinengasse 2 wznosi się imponujący Landhaus, czyli gmach siedziby parlamentu kraju związkowego Karyntii. Jego początki sięgają drugiej połowy XVI wieku, kiedy to w wzniesiony został tu dwór. W kolejnych wiekach był on systematycznie powiększany i modernizowany. Swój obecny barokowy kształt Landhaus uzyskał w czasie ostatniej większej przebudowy jaka przeprowadzona została w XVIII stuleciu. Jego charakterystycznym elementem są dwie wysokie wieże oraz piętrowy dziedziniec. We wnętrzu warto zajrzeć do dawnej zbrojowni (Wappenssal) w której ściany ozdobione są 655 herbami należącymi do wysoko urodzonych Karyntyjczyków. Kierując się na południe od Neuer Platz dojdziemy do kolejnego ważnego zabytku Klagenfurtu jakim jest okazała Katedra św. Piotra i Pawła (Klagenfurter Dom). Wybudowano ją w drugiej połowie XVI wieku jako protestancką świątynię pod wezwaniem "Trójcy Przenajświętszej" i od tamtej pory jest największą zbudowaną świątynią protestancką w Austrii. W czasie kontrreformacji katedra została zamknięta i kilka lat później przekazana Jezuitom. Wtedy też przeprowadzono gruntowną modernizację świątyni nadając jej barokowy kształt, po czym przekazano ją kościołowi katolickiemu do którego przynależy po dziś dzień. Pozostałe warte uwagi zabytki Klagenfurt to m.in. budynek Teatru Miejskiego (Stadttheater Klagenfurt), XIX-wieczny protestancki kościół św. Jana (Johanneskirche), usytuowany przy Alter Platz XV-wieczny Dom Złotej Gęsi (Haus zur Goldenen Gans - najstarsza kamienica w mieście), XVII-wieczna kolumna św. Trójcy, XVII-wieczny budynek Starego Ratusza oraz wzniesiony w XVI wieku i przebudowany dwa stulecia później renesansowy zamek Mageregg (Schloss Mageregg). Zwiedzając Klagenfurt warto wybrać się do znajdującego się na obrzeżach miasta parku miniatur Minimundus. Na odwiedzających czeka tu około 200 miniaturowych modeli najznamienitszych budowli z całego świata. Do najciekawszych makiet zaliczyć można m in. gmach Opery w Sidney, Statuę Wolności, Meczet Suleiman, Tadź Mahal, Wieżę Eiffla czy Bazylikę św. Piotra w Rzymie.
Muzea w Klagenfurcie
- Muzeum Karyntii (Landesmuseum Kärnten) - mieści się w zabytkowym XIX-wiecznym neorenesansowym gmachu przy Museumgasse 2 i zajmuje się gromadzeniem oraz prezentowaniem różnego rodzaju znalezisk oraz eksponatów związanych z hitorią regionu historycznego Karyntia. Obejrzeć można tu m.in. bogatą kolekcję dzieł sztuki, numizmatykę czy ekspozycje związane z geologią, etnologią czy zoologią. Muzeum Karyntii jako jedno z niewielu w Europie, wraz z grupą artystów stworzyło bardzo realną imitację wspinania się na najwyższy szczyt Austrii Großglockner, dzięki czemu ma się możliwość obejrzenia tu całej panoramy Alp Centralnych.
- Muzeum Sztuki Nowoczesnej (Museum Moderner Kunst Kärnten) - mieści się w budynku dawnego zamku miejskiego przy Burggasse 8 i prezentuje krajową oraz zagraniczną sztukę współczesną. Obejrzeć można tu prace takich artystów jk m.in. Hans Bischoffshausen, Kiki Kogelnik, Maria Lassnig, Hermann Nitsch czy Arnulf Rainer. Dodatkową atrakcję placówki stanowi dawna kaplica zamkowa, której ściany zdobią zabytkowe barokowe freski autorstwa Josefa Ferdinanda Fromillera (1693-1760).
- Muzeum Kina (Klagenfurter Kinomuseum) - mieści się w budynku dawnego nadajnika radiowego przy Wilsonstraße 37 i poświęcone jest historii kinematografii. Obejrzeć można tu m.in. kolekcję dawnych analogowych projektorów kinowych czy replikę amatorskiego kina objazdowego Prechtla z początku XX stulecia.
- Muzeum Roberta Musila (Musil-Haus – Robert-Musil-Literatur-Museum) - mieści się w domu rodzinnym (przy Bahnhofstraße 50) znanego austriackiego pisarza i krytyka teatralnego Roberta Musila (1880-1942). Motywem przewodnim jego twórczości był kryzys wartości oświeceniowych, który ogarnął Europę na początku XX wieku oraz problem etyki. Najbardziej znany jest on jako autor niedokończonej powieści eseistyczno-psychologicznej pt. Człowiek bez właściwości (Der Mann ohne Eigenschaften). W placówce obejrzeć można m.in. dawny gabinet pisarza a także opatrzone specjalną pamiątkowa pieczątką jego książki.
- Galeria Alpy-Adriatyk (Alpen-Adria-Galerie) - mieści się w gmachu ratusza miejskiego (Stadthaus) przy Theaterplatz 3 i prezentuje sztukę dawną oraz prace artystów współczesnych. Placówka specjalizuje się w organizacji wystaw czasowych i spełna rolę galerii miejskiej.
- Muzeum Koschata (Koschatmuseum) - znajduje się przy Viktringer Ring 17 i poświęcone jest znanemu karynckiemu twórcy i popularyzatorowi muzyki ludowej Thomasow Koschatowi (1845–1914). W placówce obejrzeć można liczne m.in. rękopisy, fotografie, pamiątki czy kolekcję przedmiotów osobistych artysty.
- Muzeum Eboard (Eboardmuseum) - znajduje się przy Florian-Gröger-Straße 20 i prezentuje bogatą kolekcję elektronicznych instrumentów klawiszowych. Placówka założona została w 1987 roku na bazie kolekcji austriackiego muzyki i inżyniera Gerta Prixa. Obecnie w muzeum znajduje się blisko 2 tysiące eksponatów. Większość kolekcji stanowią elektroniczne instrumenty klawiszowe począwszy od pierwszych Organów Hammonda z 1935 roku aż po współczesne syntezatory muzyczne.
Jezioro Wörthersee
Klagenfurt położony jest na wschodnim krańcu Jeziora Wörthersee, które stanowi jedną z głównych atrakcji turystycznych miasta. Jest to największe pod względem powierzchni jezioro w Karyntii, którego powierzchnia liczy sobie blisko 20 km². Wokół jeziora wytyczono szereg oznakowanych szlaków turystycznych przeznaczonych do wycieczek pieszych i rowerowych. Wzdłuż brzegów zlokalizowane są także liczne plaże.
Ciekawostki
- W 1873 roku w mieście odsłonięty został Pomnik Marii Teresy upamiętniający wizytę cesarzowej w Klagenfurcie;
- Niezwykle malownicze położenie Klagenfurtu, w sąsiedztwie jeziora i alpejskich szczytów zainspirowało mieszkańców do zbudowania tu ośrodka sportowego dla kadry narodowej Austrii.
