Innsbruck

Innsbruck to miasto w zachodniej Austrii, położone u podnóża Alp w dolinie rzeki Inn (prawy dopływ Dunaju). Jego początki sięgają drugiej połowy XII wieku, kiedy to na północnym brzegu rzeki założona została niewielka osada. Korzystne położenie w pobliżu jednej z najważniejszych alpejskich przełęczy - Brenner - oddzielającej Alpy Zillertalskie od Sztubajów sprawiło, że bardzo szybko niewielka wioska rozrosła się w znaczący ośrodek handlowy łączący południe Europy z północną. Prawa miejskie, a co za tym idzie liczne przywileje oraz ulgi Innsbruck otrzymał już w 1239 roku. Wiek później miasto stało się siedzibą tyrolskiej linii Habsburgów, a w 1429 roku podniesione zostało do rangi stolicy Tyrolu. Wkrótce potem cesarz Maksymilian I Habsburg (1459-1519) przekształcił prowincjonalne wówczas miasteczko w jeden z ważniejszych ośrodków imperium Habsburgów. Po wojnach napoleońskich miasto wraz z Tyrolem stało się częścią Bawarii, w której granicach pozostawało do 1815 roku kiedy to na mocy postanowień Kongresu Wiedeńskiego stało się częścią Austrii. Ciężki okres miasto przeżywało w czasie I i II wojny światowej, kiedy to w wyniku działań zbrojny zniszczona została znaczna część zabytkowej zabudowy. Po wojnie przeważająca część zabytków została odbudowana. Obecnie Innsbruck to stolica i zarazem największe miasto austriackiego Tyrolu, które zamieszkuje przeszło 130 tysięcy ludzi. Malownicze górskie krajobrazy oraz świetne warunki do uprawiania narciarstwa spowodowały, że Innsbruck stał się ważnym ośrodkiem turystycznym w regionie.

Zwiedzanie

Najstarsza część miasta znajduje się na północnym brzegu rzeki w okolicach mostu Innbrücke gdzie ulica Herzog-Friedrich-Strasse łączy się z Maria-Theresien-Strasse. To właśnie tutaj znajduje się najwięcej zabytków i muzeów, w tym także dawny dom cesarski ozdobiony słynną loggią nakrytą przepięknym Złotym Dachem (Goldenes Dachl). Powstał on z okazji ślubu cesarza Maksymiliana I Habsburga (1459-1519) z córką księcia mediolańskiego Bianką Marią Sforza. Dach wykusza zdobi 2738 pozłacanych miedzianych dachówek (gontów), które niesamowicie mienią się w blasku słońca. Podobno cesarz miał w zwyczaju często stawać na balkonie i podziwiać alpejskie widoki. Obecnie w budynku znajduje się siedziba muzeum (Museum Goldenes dachl) w którym zapoznać się można bliżej z historią tego miejsca. Po przeciwnej stronie ulicy znajduje się kolejny zabytek Innsbrucka, jakim jest okazały barokowy budynek Helblinghaus. Jego niezwykle bogato zdobiona rokokowa fasada uchodzi za najpiękniejszą w mieście. Kierując się na północ ulicą Pfarrgasse dojdziemy do Placu Katedralnego (Domplatz), który zdominowany jest przez okazałą Katedrę św. Jakuba (St. Jakob). W jej sąsiedztwie znajduje się słynący z bogato wyposażonych wnętrz pałac cesarski Hofburg. Innsbruck stanowi także doskonałą bazę wypadową w okoliczne Alpy. Zwiedzając miasto warto także zaplanować wjazd kolejką gondolową Nordkette na górę Hafelekar - Top Of Innsbruck (2269 metrów n.p.m.), skąd rozpościera się piękny widok na miasto oraz okoliczne alpejskie szczyty.

Pałac Cesarski Hofburg

Początki pałacu cesarskiego w Innsbrucku sięgają XIV wieku, kiedy to wzniesiona została tu pierwsza warownia. W kolejnych wiekach była ona sukcesywnie przebudowywana i powiększana. Na przełomie XV i XVI wieku zamek został przekształcony w okazałą rezydencję cesarza Maksymiliana I, który wkrótce przeniósł tu swój dwór. W latach 1520-1530 utworzono trzy dziedzińce: duży, mały i kuchenny. Duży wpływ na ostateczny wygląd pałacu miała cesarzowa Maria Teresa Habsburg (1717-1780) na polecenie której budowla zyskała barokowo-rokokowy kształt. Wtedy też na jej cześć wybudowano kolumnę, na szczycie której umieszczono jej posąg. Obecnie pałac cesarski w Innsbrucku uchodzi za jedną z trzech najważniejszych kulturalnych budowli Austrii obok wiedeńskich zamków Hofburg i Schönbrunn. Cała jego zabudowa obejmuje powierzchnię przeszło 26 tysięcy m2. Dla zwiedzających udostępnione są m.in. ozdobiona licznymi marmurowymi, złotymi i porcelanowym dekoracjami imponująca Sala Balowa (Riesensaal), Pokój Lotaryński, kaplica zamkowa, sypialnie cesarskie, salony (różowy i biały), pokój cesarzowej Sisi (Rodellzimmer), pokój chiński oraz salon z biedermeierowską kolekcją mebli.

Kościół Dworski Hofkirche

Kościół Dworski (Hofkirche) nazywany także często "Schwarzmanderkirche" (kościołem czarnych figur) wzniesiony został w latach 1553-1563 z przeznaczeniem na miejsce pochówku cesarza Maksymiliana I. W jego wnętrzu znajduje się masywny, aczkolwiek pusty sarkofag cesarza (pochowano go w innym miejscu) ozdobiony płaskorzeźbami przedstawiającymi sceny z jego życia. Wykonał je słynny flamandzki rzeźbiarz Aleksander Colin. Pusty grób cesarza otacza 28 odlanych z brązu posągów o ponadnaturalnej wielkości, które przedstawiają Habsburgów oraz innych dostojników. Grobowiec uważany jest za jeden z najwspanialszych przykładów niemieckiej rzeźby epoki renesansu jaki zachował się do czasów obecnych.

Katedra św. Jakuba

Początki katedry (St. Jakob) w Innsbrucku sięgają XII wieku, kiedy to wzniesiona została tu pierwsza świątynia poświęcona jednemu z apostołów św. Jakubowi Starszemu (zwanego także Większym). Przetrwała ona do 1689 roku, kiedy to została dotkliwie zniszczona przez trzęsienie ziemi. Swój obecny barokowy kształt katedra uzyskała w czasie ostatniej większej przebudowy jaka przeprowadzona została w latach 1717-1724. We wnętrzu świątyni warto zwrócić uwagę na znajdujący się w ołtarzu głównym obraz Matki Boskiej Wspomożenia Wiernych autorstwa Lukasa Cranacha Starszego oraz XVII wieczny grobowiec arcyksięcia Maximiliana III Habsburga (1558-1618) wykonany przez austriackiego rzeźbiarza Caspara Grasa.

Pozostałe Zabytki Innsbrucka

• Łuk Triumfalny (Triumphpforte) - wzniesiony został w 1765 roku z okazji ślubu arcyksięcia Leopolda II Habsburga (1747-1792) z hiszpańską księżniczką Marią Ludwiką Burbon (1745-1792). Budowla ozdobiona jest symbolami państwowymi monarchii habsburskiej, płaskorzeźbami młodej pary oraz zmarłego nagle w czasie uroczystości weselnych ojca Leopolda, Franciszka I Lotaryńskiego (1708-1765).
• Wieża Miejska (Stadtturm) - jest to 51-metrowa gotycka wieża, która niegdyś stanowiła część kompleksu ratusza miejskiego. Wzniesiona została w połowie XV wieku i przez wieki służyła mieszkańcom do wypatrywania zbliżającego się zagrożenia. Dziś na jej szczycie znajduje się taras widokowy z którego rozpościera się panorama starego miasta oraz Alp.
• Kolumna św. Anny (Annasäule) - wzniesiona została w 1706 roku na ulicy Maria-Theresien-Strasse dla upamiętnienia odparcia wojsk bawarskich, które w 1703 roku najechały na Tyrol. Na jej szczycie znajduje się Matka Boska, a podstawę zdobią cztery figury świętych: św. Kasjan, św. Wigiliusz z Trydentu, św. Jerzy i św. Anna.
• Altes Landhaus - wzniesiony został w 1728 roku według projektu austriackiego architekta Georga Antona Gumppa (1682-1754) i reprezentuje styl barokowy. Jego niezwykle bogato udekorowane wnętrza wykonane zostały przez najwybitniejszych niemieckich i austriackich artystów. Obecnie w jego murach mieści się siedziba tyrolskiego parlamentu oraz władz krajowych.
• Kościół Jezuitów (Jesuitenkirche) - wzniesiony został w latach 1627-1646 według projektu austriackiego architekta Christopheta Gumppa Młodzesgo (1600-1672). Budowla reprezentuje styl wczesnego baroku a w jej wnętrzu przechowywane są relikwie żyjącego na przełomie VII i VIII wieku św. Pirmina (patrona Innsbrucka).
• Pomnik Wyzwolenia (Befreiungsdenkmal) - jest to monument w kształcie bramy triumfalnej, który wzniesiony został w 1948 roku przez Francuzów w celu upamiętnienia poległych w czasie II wojny światowej żołnierzy alianckich. Budowla ma 20 metrów wysokości i reprezentuje styl neoklasycystyczny.
• Kościół Szpitalny pw. Świętego Ducha (Spitalskirche) - jego początki sięgają pierwszej połowy XIV wieku, kiedy to wzniesiono tu przytułek dla starszych lub ciężko chorych mieszkańców miasta. W owym czasie znajdował się on poza murami miasta byz zapobiec rozprzestrzenianiu się chorób i infekcji. Na terenie hospicjum utworzono także kaplicę pod wezwaniem Narodzenia Najświętszej Maryi Panny, która pod koniec XVI wieku zastąpiona została trójnawowym gotyckim kościołem. Wiek później został on zniszczony przez trzęsienie ziemi. Odbudowano go w stylu barokowym wg projektu austriackiego architekta Johanan Martina Gumppa Starszego (1643-1729). We wnętrzu warto zwrócić uwagę na barokowy ołtarz główny oraz bogatą sztukaterię.

Muzea w Innsbrucku

• Państwowe Muzeum Tyrolu (Tiroler Landesmuseum Ferdinandeum) - mieści się w okazałym XIX wiecznym gmachu przy ulicy Museumstrasse 15 i poświęcone jest sztuce oraz jej historii na terenie Tyrolu. Placówka założona została w 1823 roku a dla szerszej publiczności otwarta w 1845 roku. Prezentowane są tu m.in. bogate zbiory malarstwa, rzeźby, sztuki starożytnej, czy rzemiosła artystycznego. Obejrzeć można tu obrazy takich artystów jak m.in. Michael Pacher, Lucas Cranach Starszy, Rembrandt, Joseph Anton Koch czy Franz Defregger. Osobna ekspozycja prezentuje sztukę z przełomu XX i XXI wieku współczesnych artystów tyrolskich. Ponadto znajduje się tu także wystawa dawnych instrumentów ze słynnymi skrzypcami wykonanymi przez wybitnego austriackiego lutnika Jakoba Stainera (1617-1683).
• Tyrolskie Muzeum Sztuki Ludowej (Tiroler Volkskunstmuseum) - mieści się na terenie dawnych zabudowań Klasztora Franciszkanów (Franziskanerkloster) przy ulicy Universitätsstrasse 2 i prezentuje głównie rekonstrukcje wnętrz dawnych izb tyrolskich. Ponadto obejrzeć tu można także m.in. kolekcję wyrobów rękodzielniczych, szkło, ceramikę, dawne instrumenty muzyczne, ozdoby ludowe czy przedmioty domowego użytku pochodzące z całego Tyrolu.
• Muzeum Panoramy Tyrolu (Das Tirol Panorama) - znajduje się w okrągłym budynku na wzgórzu Bergisel i prezentuje cykloramiczny obraz (Riesenrundgemälde) przedstawiający Bitwę pod Bergisel jaka stoczona została 13 sierpnia 1809 roku pomiędzy Tyrolczykami dowodzonymi przez Andreasa Hofera a Francuzami i sprzymierzonymi z nimi Bawarczykami. Była to trzecia z czterech potyczek w ramach tzw. powstania w Tyrolu. Obraz stworzony został w zaledwie sześć miesięcy przez niemieckiego malarza Michaela Zeno Diemera (1867-1939).
• Muzeum Złotego Dachu (Museum Goldenes dachl) - mieści się w dawnym domu cesarskim ze Złotym Dachem i poświęcone jest głównie cesarzowi Maksymilianowi I Habsburgowi.
• Muzeum Tyrolskiej Kolei (Tiroler Museumsbahnen) - znajduje się w budynku dworca dawnej stacji kolejowej Stubai Stubaitalbahnhof (w dzielnicy Wilten) i prezentuje kolekcję zabytkowych pojazdów szynowych jakie niegdyś kursowały po Tyrolu. Zwiedzanie muzeum połączone jest z przejażdżką zabytkowym tramwajem TW 19 po ulicach Innsbrucka.
• Zbrojownia (Zeughaus) - mieści się w budynku dawnej zbrojowni przy ulicy Zeughausgasse 1 i poświęcone jest historii Tyrolu od zarania dziejów aż po czasy obecne. Placówka stanowi oddział Państwowego Muzeum Tyrolu.
• Muzuem Kaiserjäger (Tiroler Kaiserjägermuseum) - mieści się w okazałym budynku na wzgórzu Bergisel i prezentuje ekspozycje związane z historią wojskową Tyrolu a w szczególności czwartej brygadzie pułku piechoty armii Austro-Węgierskiej k.u.k. Kaiserjäger. Obejrzeć można tu m.in. liczne mapy, obrazy, mundury, pamiątkowe zdjęcia, broń oraz inne przedmioty związane z walką o wolność i niepodległość Tyrolu. Na terenie placówki znajduje się także Galeria Andreasa Hofera (Andreas Hofer Galerie) oraz Tyrolska Hala Honorowa (Tiroler Ehrenhalle).
• Muzeum Klubu Alpejskiego (Alpenverein-Museum) - znajduje się przy ulicy Olympiastrasse 37 i poświęcone jest historii Austriackiego Klubu Alpejskiego (Österreichischer Alpenverein).
• Audioversum - jest to interaktywne centrum naukowe, które znajduje się przy ulicy Wilhelm-Greil-Strasse 23. W placówce znajduje się 16 stałych ekspozycji, które poprzez interakcję oraz zabawę pozwalają zagłębić się w świat nauki oraz zapoznać się z tym jak funkcjonują nasze zmysły (słuchu czy wzroku).
• Taxispalais Kunsthalle Tirol - jest to galeria sztuki która mieści się w barokowym Pałacu Fugger-Taxis (Palais Fugger-Taxis) się przy ulicy Maria-Theresien-Strass 45 i zajmuje się organizacją wystaw czasowych. Placówka specjalizuje się głównie w sztuce współczesnej.

Skoczna Narciarska Bergisel

Bergisel to skocznia narciarska w Innsbrucku, położona w południowej części miasta. Wybudowano ją w 1927 roku a swój obecny kształt uzyskała w czasie ostatniej przebudowy jaka przeprowadzona została w latach 1999-2001 według projektu znanej brytyjskiej architektki pochodzącej z Iraku - Zahy Hadid. Każdego roku w okresie zimowym na skoczni organizowane są zawody Turnieju Czterech Skoczni. Poza sezonem budowla udostępniona jest dla zwiedzających. Na jej szczycie znajduje się taras widokowy z którego rozpościera się przepiękna panorama miasta oraz wznoszących się nad nim malowniczych grzbietów Alp. Skocznia widoczna jest praktycznie z każdego punktu w mieście i stanowi obecnie jeden z symboli Innsbrucka.

Ciekawostki

• Nazwa miasta pochodzi od słowa "Ynsprugg" oznaczającego "most na rzece Inn";
• W Innsbrucku dwukrotnie odbyły się zimowe igrzyska olimpijskie, pierwszy raz w 1964 a drugi w 1976 roku.

Multimedia