Muzeum Lniarstwa im. Filipa de Girarda w Żyrardowie

Żyrardów to miasto w centralnej Polsce (województwo mazowieckie), położone nad rzeką Pisią Gągoliną, około 45 km w kierunku południowo-zachodnim od Warszawy. Jedną z ciekawszych atrakcji jest tu znajdujące się przy ulicy Karola Dittricha 18 Muzeum Lniarstwa im. Filipa de Girarda. Placówka usytuowana została w jednym z pofabrycznych budynków Bielnika, który stanowił niegdyś część kompleksu produkcyjnego żyrardowskiej fabryki. Ekspozycje muzealne obrazują 180-letnią historię oraz tradycję przemysłu lniarskiego w Żyrardowie. Już od samego początku uruchomienia fabryki produkowane w niej były towary uznawane za znakomite jakościowo. Latem w 1833 roku ruszyła produkcja w nowo wybudowanej fabryce wyrobów lnianych w Żyrardowie. Kierownikiem technicznym fabryki został Filip de Girard (1775-1845) francuski wynalazca maszyn do mechanicznej obróbki lnu. W 1841 roku w przędzalni zainstalowanych było 3420 wrzecion, w 1865 roku - 7500 wrzecion, w 1876 roku - 13000, a w 1880 już 16000 maszyn (w tym tkalnia mechaniczna o 500 krosach). Sukces fabryki był efektem wizji i świetnego zarządzania oraz przede wszystkim wysokiej jakości produkowanej w niej wyrobów. Z czasem produkty firmowane marką Żyrardowa stały się gwarancją najwyższej jakości o czym świadczą liczne wyróżnienia i medale zdobywane podczas wystaw i targów międzynarodowych (w tym m.in. złoty medal oraz nagroda "Grand Prix" na wystawie światowej w Paryżu w 1900 roku). Do wybuchu I wojny światowej żyrardowska fabryka była największym producentem wyrobów lnianych w Europie, pozostawiając daleko za sobą jakąkolwiek konkurencję w branży. Renoma żyrardowskich produktów powróciła w okresie powojennym i utrzymywała się do samego końca funkcjonowania zakładów jaki zapoczątkowany został poprzez wprowadzenie reform gospodarczych w 1989 roku.

Celem placówki jest prowadzenie działalności o charakterze naukowo-badawczym i kulturalno-oświatowym z zakresu historii lnu, dziejów przemysłu lniarskiego na ziemiach polskich i historii Miasta Żyrardowa. Muzeum przywołuje pamięć o czasach, kiedy żyrardowska fabryka pracowała pełną parą, zatrudniając od 5 do 9 tysięcy pracowników. Na ekspozycję składa się kilkadziesiąt zabytkowych maszyn, stanowiących kompletny ciąg technologiczny, prezentujący najważniejsze elementy procesu obróbki surowca włókienniczego i produkcji tkanin. Większość maszyn pochodzi z lat 70. i 80. XX wieku, ale w zbiorze są także unikatowe eksponaty, pochodzące z początku XX wieku. Ekspozycję uzupełnia stała wystawa, "Żyrardów. Miasto lnem tkane", na którą składają się druki wielkoformatowe archiwalnych fotografii maszyn włókienniczych, prezentery informacyjne, a także urządzenia multimedialne. W zbiorach placówki znajduje się także najdłuższa w Polsce drukarka płaska do sitodruku. Zachowało się też ponad 600 wielkoformatowych szablonów sitodrukowych, co stanowi największą tego typu kolekcję na świecie.

Ciekawostki

• Każdego roku w okresie letnim w Żyrardowie organizowane jest dwudniowe Święto Lnu, przypominające tradycję przemysłu lniarskiego;
• Nazwa miasta Żyrardów pochodzi od nazwiska Filipa de Girarda (1775-1845), francuskiego wynalazcy m.in. turbiny wodnej oraz maszyn do mechanicznego przędzenia lnu, które były zainstalowane w miejscowych zakładach.

Multimedia