Syrakuzy to miasto w południowych Włoszech, położone na wschodnim wybrzeżu Sycylii. Założone zostało w 733 roku p.n.e. przez greckich Dorów z Koryntu jako jedna z ich kolonii zwana Siracusa. Z początku osada zajmowała jedynie przybrzeżną wysepkę Ortygię. Po zbudowaniu kamiennej grobli w VI wieku p.n.e. Syrakuzy zaczęło rozrastać się także na lądzie stając się bardzo szybko jednym z największych i najbogatszych miast Sycylii. Wtedy też założono agorę, a w pobliży miasta nad rzeką Anopos, wzniesiono monumentalny dorycki peripteros (świątynia otoczona kolumnadą) poświęcony Zeusowi Olimpijskiemu. W owym czasie miasto stanowiło centrum kultury greckiej rywalizując o prymat z samymi Atenami. To właśnie z Syrakuzy pochodzi słynny grecki filozof i matematyk Archimedes. Miasto otoczono murami obronnymi, a kontakt ze światem śródziemnomorskim zapewniały mu dwa porty. W 212 roku p.n.e. Syrakuzy zostało najechane przez Rzymian. Oblegającym miasto wojskom potrzeba było aż dwóch lat, by złamać opór obrońców. Warto też wspomnieć o roli jaką odegrał w obronie ośrodka Archimedes. To właśnie on zaprojektował zmyślne machiny wojenne, które schowane za murami ciskały we wrogów pociskami. Rzymianie myśleli, że sami bogowie bronią miasta. Po włączeniu Syrakuz do Cesarstwa rozpoczął jego powoly upadek. Wraz ze schyłkiem Cesarstwa miasto było wielokrotnie najeżdżane i łupione przez Wandalów, Franków i Gotów. W IX wieku Syrakuzy dostało się pod panowanie Arabów, a w XI stuleciu przejęli je Normanowie. Całości zniszczenia dopełniło trzęsienie ziemi jakie nawiedziło miasto w 1693 roku.
Zwiedzanie
Syrakuzy stanowi obowiązkowy punkt programu dla miłośników starożytnej i średniowiecznej historii. Spośród trzech dzielnic miasta, aż dwie są niczym innym jak skansenem historycznych budowli oraz antycznych ruin. Najstarsza część miasta usytuowana jest na niewielkiej wyspie Ortygia. To właśnie tu w III wieku p.n.e. żył Archimedes, a według starej, homeryckiej legendy na wyspie bogini Leto urodziła bliźniaki Artemisa i Apolla. Zwiedzając Ortygię warto zwrócić uwagę na ruiny wybudowane w 565 roku p.n.e. antycznej świątyni Apolla (Tempio di Apollo). Jest to jedna z najstarszych doryckich budowli na Sycylii. Inne ważne budowle wyspy to m.in. wzniesiona w miejscu dawnej świątyni Ateny okazała normańska katedra z barokową fasadą, przepiękna Fontanna Aretuzy oraz wybudowany w latach 1232-1240 zamek (Castello Maniace). Zwiedzając miasto warto także zobaczyć wykuty w skale imponujący teatr grecki. Budowla ta powstała w V stuleciu p.n.e. według projektu Damocoposa, a swój ostateczny kształt uzyskała dwa wieki później w czasach Hierona II. W owym czasie wystawiano tu nie tylko sztuki teatralne, ale i również zwoływano publiczne zgromadzenia. W pierwszej połowie XVI wieku górna część widowni oraz scena zostały częściowo rozebrane, a uzyskane materiały posłużyły do budowy umocnień Ortygii. W Syrakuzy znajdują się także trzy muzea w których zgromadzono liczne artefakty oraz znaleziska archeologiczne. W 2005 roku zabytki Syrakuzy zostały wpisane są na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO.
