Zamek w Bolkowie

Bolków to niewielkie miasto w południowo-zachodniej Polsce (województwo dolnośląskie), położone nad Nysą Szaloną (dopływ Kaczawy) na pograniczu Gór Kaczawskich i Podgórza Bolkowskiego. Jednym z ciekawszych zabytków jest tu usytuowany w samym sercu miasta na malowniczym wzgórzu (396 metrów n.p.m.) okazały średniowieczny zamek. Jego początki sięgają pierwszej połowy XII wieku, kiedy to z polecenia księcia legnickiego Bolesława II Łysego zwanego Rogatką wzniesiono tu pierwszą warownię. Jeszcze w tym samym wieku została ona gruntownie rozbudowa przez jego syna księcia świdnicko-jaworskiego Bolko I Surowego (1256-1301). Powstały wówczas potężne kamienne mury obronne wraz z systemem bram, oraz murowane budynki mieszkalne. Wkrótce potem powstała także tzw. "wieża dziobowa", która obecnie jest jedyną tego typu budowlą na terenie Polski. W XIV wieku warownia została włączona w system fortyfikacji miejskich a w okresie panowania księcia Bolka II spełniała rolę skarbca. Wkrótce potem przeprowadzona kolejna modernizacja systemu umocnień oraz murów zewnętrznych, dzięki której zamek stał jedną z najpotężniejszych twierdz na Śląsku. W połowie XV wieku warownia była bezskutecznie najeżdżana przez husytów. Ostatecznie zamek został zdobyty i zajęty przez wojska króla czeskiego i zwolennika zwolennik nauk Jana Husa, Jerzego z Podjebradu (1420-1471). Swój ostateczny kształt warownia uzyskała w czasie ostatniej większej przebudowy jaka przeprowadzona została w XVI stuleciu. Wtedy też powstał Dom Niewiast, który połączono krużgankiem z istniejącymi zabudowaniami. W 1646 roku w czasie wojny trzydziestoletniej zamek został zdobyty i zajęty przez Szwedów a 1703 roku został zakupiony przez Cystersów z pobliskiego Krzeszowa. Po sekularyzacji zakonu w 1810 roku warownia przeszła na własność skarbu państwa pruskiego. W kolejnych latach zaniedbany zamek zaczął popadać w coraz to większą ruinę. W 1885 roku rada miasta zezwoliła na częściową rozbiórkę murów. Pierwsze prace konserwatorskie przeprowadzone zostały dopiero w pierwszej połowie XX wieku. Dziś gruntownie odrestaurowana warownia udostępniona jest dla zwiedzających. Z tej niegdyś imponującej twierdzy do czasów obecnych zachowały się mury obronne z XVI-wieczną renesansową attyką, 25 metrowa wieża oraz baszty. Obecnie w murach warowni swoją siedzibę ma Muzeum Zamku Bolków stanowiące jeden z oddziałów Muzeum Karkonoskiego w Jeleniej Górze. Obejrzeć tu można m.in. ekspozycję przybliżającą historię zamku i Bolkowa, kolekcję dawnej zbroi, broń, portrety książąt oraz XVIII-wieczne mapy. Muzeum zamkowe zarządzane jest przez powstałe w 1995 roku Bractwo Rycerskie Zamku Bolków, które w sezonie letnim organizuje na dziedzińcu różnego rodzaju imprezy czy wydarzenia kulturalne jak np. turnieje rycerskie. W murach warowni urządzono muzeum w którym oprócz ekspozycji starych zbroi i broni wystawiono także dawne naczynia, portrety książąt, a także XVIII wieczne mapy. Muzeum zamkowe zarządzane jest przez powstałe w 1995 roku Bractwo Rycerskie Zamku Bolków, które w sezonie letnim organizuje na dziedzińcu różnego rodzaju imprezy czy wydarzenia kulturalne jak np. turnieje rycerskie.

Legenda

Niegdyś okoliczni mieszkańcy twierdzili, że w księżycowe noce można było usłyszeć dochodzący z murów zamkowych budzący grozę i przerażenie złowieszczy chichot. Niektórzy ponoć widzieli także przechadzającą się po zamku mroczną postać błazna w charakterystycznej czapce z dzwoneczkami. Według legendy, jest to rzekomo duch nadwornego błazna książęcego Jakuba Thao, który w czasie jednej z zamkowych biesiad zabił przypadkowo kilkunastoletniego syna księcia Bolka I Surowego (1256-1301). Za ten czyn został ścięty w Świdnicy o czym przypomina dziś ustawiony w miejscu wykonania kary granitowy krzyż pokutny pozbawiony ramion, z inicjałami "JT". Ponoć jego dusza po dziś dzień nie może zaznać spokoju i skazana jest na wieczne pokutowanie na miejscu zbrodni.

Ciekawostki

• Nazwa miasta oraz zamku pochodzi od imienia Bolko, które jest staropolskim derywatem słowiańskiego imienia męskiego Bolesław, będącego imieniem dynastycznym w polskiej dynastii Piastów, oraz czeskiej Przemyślidów;
• Zamek w Bolkowie wielokrotnie wykorzystywany był jako plan filmowy, kręcono tu sceny do takich filmów jak m.in. "Tajemnica twierdzy szyfrów" czy niektóre odcinki polskiego serialu "Wiedźmin";
• Każdego roku na przełomie lipca i sierpnia na Zamku w Bolkowie organizowany jest festiwal muzyki gotyckiej Castle Party.

Multimedia