Muzeum Śląskie w Katowicach założone zostało w 1929 roku i związane było z powołaniem w 1924 roku Towarzystwa Muzeum Ziemi Śląskiej, którego zadaniem było gromadzenie pamiątek kultury materialnej i duchowej wytworzonych na Śląsku. Pierwsza wystawa utworzona została na piątym piętrze gmachu Urzędu Wojewódzkiego i Sejmu Śląskiego. Pierwszym dyrektorem placówki został historyk sztuki i profesor Uniwersytetu Jagiellońskiego Tadeusz Dobrowolski (1899-1984), który jako organizator i autor koncepcji programowej instytucji rozpoczął gromadzenie pierwszych eksponatów, w tym: strojów ludowych, wyrobów rzemiosła artystycznego, obrazów, oraz kolekcji sztuki sakralnej. W 1936 roku wzniesiony został nowy 7 piętrowy gmach przeznaczony tylko na muzeum. Placówka funkcjonowała do wybuchu II wojny światowej w 1939 roku, kiedy to zostało zamknięte a w 1941 roku okupanci niemieccy rozebrali także budynek mieszczący muzeum. Po wojnie muzeum restytuowane zostało dopiero w 1984 roku. Nie udało się także odbudować gmachu muzealnego, a placówka usytuowana została w tymczasowej siedzibie przy al. W. Korfantego 3. Do Muzeum Śląskiego powróciła przechowywana część przedwojennych zbiorów placówki, w tym najcenniejsza kolekcja obrazów polskiego malarstwa dawnego, która dziś eksponowana jest na wystawie stałej Galerii sztuki polskiej 1800-1945. W 2015 roku placówka przeniesiona została do odrestaurowany budynków Kopalni Węgla Kamiennego "Katowice" przy ul.Tadeusza Dobrowolskiego 1. Do najcenniejszych zbiorów Muzeum Śląskiego należą m.in. kolekcje: malarstwa polskiego sprzed i po 1945 roku (w której znajdują się prace m.in. Józefa Chełmońskiego, Artura Grottgera, Tadeusza Makowskiego, Jacka Malczewskiego, Jana Matejki, Józefa Mehoffera i Stanisława Wyspiańskiego), sztuki nieprofesjonalnej, fotografii artystycznej i dokumentalnej, plakatu polskiego oraz bogate zbiory etnograficzne i z zakresu polskiej plastyki scenicznej. Duże zainteresowanie wzbudza także niezwykle ciekawa wystawa "Światło historii. Górny Śląsk na przestrzeni dziejów", która prezentuje historię Górnego Śląska od czasów najdawniejszych do przełomu ustrojowego 1989 roku. Zwiedzający oglądają ją w miejscu dawnej kopalni Katowice, która przez blisko 200 lat była świadkiem i miejscem dziania się tej burzliwej historii. Wchodząc do symbolicznej przestrzeni kopalni, podążają szlakiem wytyczonym historią, a tytułowe lux ex Silesia oświetla węzłowe zagadnienia i wydarzenia, które zdeterminowały dzieje Górnego Śląska. Na terenie placówki znajduje się także sala edukacyjna, biblioteka z czytelnią, audytorium na ponad 320 miejsc, kącik edukacyjny dla dzieci oraz duża sala przeznaczona na wystawy czasowe. Dla zwiedzających dostępna jest także przeszło 40 metrowa wieża widokowa, która powstała przez dostosowanie do wymogów zwiedzania dawnej wieży szybu kopalni "Warszawa II". Z jej szczytu obejrzeć można Strefę Kultury oraz panoramę Katowic. Wieża jest czynna sezonowo, jej dostępność jest także uzależniona od aktualnie panujących warunków atmosferycznych.
