Gietrzwałd to niewielka miejscowość w północnej Polsce, położona nad rzeką Giławką (lewy dopływ Pasłęki), około 20 km w kierunku południowo-zachodnim od Olsztyna. Tym co przyciąga tu wiernych z całego kraju jest Sanktuarium Maryjne z Bazyliką Narodzenia Najświętszej Maryi Panny. Jego historia sięga 1877 roku, kiedy to na przykościelnym klonie, dwóm dziewczynkom: Barbarze Samulowskiej i Justynie Szafryńskiej miała się objawiać Matka Boska. Mimo, że w owym czasie Warmia była niemieckojęzyczna (w Prusach język polski był zakazany) to Maryja przemówiła do dziewczynek w języku polskim. Objawień było kilka i trwały one od 27 czerwca do 16 września. Od tego czasu Gietrzwałd zyskał olbrzymi rozgłos i stał się celem licznych pielgrzymek z całego kraju. Dla Polaków słowa Maryi wypowiedziane w ich ojczystym języku miały symboliczny charakter i wzmocniły ich tożsamość. Objawienia gietrzwałdzkie jako jedyne w Polsce zostały uznane przez kościół katolicki. Wkrótce potem w związku z objawieniami i wzrastającym ruchem pielgrzymkowym pojawiła się konieczność rozbudowy miejscowego kościoła. Rozbudowa świątyni przeprowadzona została w latach 1863-1869. Powiększono wówczas trzykrotnie prezbiterium i dobudowano transept z emporami, przez co kościół zyskał formę krzyża łacińskiego zamiast dawnego planu prostokąta. Dwuspadowy dach przykryto dachówką ceramiczną. Wzniesiono również nową, murowaną, trzykondygnacyjną wieżę na planie kwadratu, nakrytą wysokim, ostrosłupowym hełmem. We wnętrzu świątyni warto zwrócić uwagę na ołtarz z cudownym obrazem Matki Boskiej Gietrzwałdzkiej. Jest to obraz typu Hodegitrii, przedstawiający Matkę Bożą w półpostaci, okrytą ciemnoniebieskim płaszczem, trzymającą lewą ręką Dzieciątko Jezus w czerwonej sukience, które prawą rączką błogosławi, a lewą wspiera się na książce. Dziś na cały kompleks sakralny składają się m.in.: bazylika Narodzenia Najświętszej Maryi Panny z wnętrzami w stylu neogotyckim, kapliczka w miejscu objawienia (przy kościele), droga krzyżowa na sąsiednim wzgórzu oraz kapliczka ze źródełkiem, z którego woda według tradycji ma moc uzdrawiania chorych.
