Pałac Biskupów Kujawskich w Wolborzu

Wolborz to niewielka miejscowość w centralnej Polsce, położona w rozwidleniu rzek Wolbórki i Moszczanki na terenie historycznej ziemi sieradzkiej. Jednym z ciekawszych zabytków jest tu usytuowany w południowo-wschodniej części miasteczka w otoczeniu malowniczego parku okazały Pałac Biskupów Kujawskich. Rezydencja wzniesiona została w latach 1768-1773 z inicjatywy biskupa Antoniego Kazimierza Ostrowskiego (1713-1784). Pałac powstał w miejscu starego zniszczonego przez pożar zamku z początku XVII wieku. Głównym projektantem nowej rezydencji został włoski architekt Franciszek Placidi (1715-1782). Powstała wówczas okazała barokowa budowla z przeznaczeniem na letnią rezydencję Biskupów Kujawskich po tym, jak wyprowadzili się oni z wolborskiego zamku. Pałac powstał na planie prostokąta z trzema ryzalitami o zaokrąglonych narożnikach w fasadzie frontowej. Na środkowym, trójkątnym szczycie umieszczony jest rokokowy kartusz z 1773 roku. Funkcję rezydencji biskupów kujawskich budowla pełniła do 1818 roku. Wtedy to pałac przejęty został przez Komisja Rządowa Wojny Królestwa Polskiego, która poleciła utworzyć tu przytułek dla inwalidów wojennych. Jakiś czas później w rezydencji utworzono koszary co przyczyniło się do jej znacznej dewastacji. Nie konserwowany wystrój rzeźbiarski pałacowych wnętrz i elewacji systematycznie niszczał. Wszystkie dachy zostały znacznie obniżone i pokryte blachą. Zniszczono także galerie kolumnowe pomiędzy korpusem głównym a oficynami. Zmniejszono otwory okienne oraz usunięto schody od strony ogrodu i zlikwidowano prowadzące do nich wyjście. Po II wojnie światowej w pałacu utworzono Wyższą Szkołę Gospodarstwa Wiejskiego, Dom Dziecka oraz Liceum Pedagogiczne. W latach 1950-1961 budowla poddana została gruntownej renowacji odzyskując część swojej dawniej świetności. Obecnie w pałacu funkcjonuje Zespół Szkół Centrum Kształcenia Ustawicznego im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego. Pałac w Wolborzu stanowi przykład jednej z najświetniejszych rezydencji magnackich w Polsce z okresu późnego baroku. W skład całego założenia pałacowego wchodzą m.in. pałac, dwie oficyny, pomieszczenia gospodarcze, kordegarda, dziedziniec paradny oraz park ze zwierzyńcem. Odwiedzając Wolbórz warto także zobaczyć pochodzącą z XV wieku i przebudowaną trzy stulecia później Kolegiatę św. Mikołaja.

Ciekawostki

• Przed pałacem znajduje się monument upamiętniający wymarsz wojsk Władysława Jagiełły pod Grunwald.