Etna to czynny stratowulkan w południowych Włoszech, położony na wschodnim wybrzeżu Sycylii. Powstał prawdopodobnie w późnym plejstocenie lub na początku holocenu co czyni go jednym z najstarszych stratowulkanów na Ziemi. Leży na geologicznie złożonym obszarze nad strefą subdukcji euroazjatyckiej i afrykańskiej płyty tektonicznej w okolicy trzech lokalnych uskoków Tindari-Giardini, Comiso-Messina, M. Kumeta-Alcantara na granicy podwodnej Skarpy Maltańskiej. Wulkan zaczął formować się około 32 tysięcy lat temu a jego stożek (Ellittico) powstał w wyniku potężnej erupcji jaka miała miejsce około 20-15 tysięcy lat temu. Obecnie Etna swoim kształtem przypomina wielką elipsę o wymiarach 47 na 38 km. Jego obecna wysokość to 3340 metrów n.p.m. która z uwagi na aktywność wulkanu ulega ciągłym zmianom. Na zboczach Etny znajduje się przeszło 270 innych nieaktywnych już kraterów bocznych. Aktywność wulkaniczna Etny jest jedną z najlepiej udokumentowanych na świecie. Pierwsze wzmianki o erupcjach pochodzą już z około 1500 roku p.n.e. Szacuje się, że od tamtego czasu miało miejsce ponad 200 erupcji. Jedna z największych miała miejsce w 1669 roku podczas której wulkan wyrzucił ogromne ilości lawy, które pokryły powierzchnię około 37 km2. Zniszczone zostało wówczas kilka okolicznych wsi. Lawa dotarła aż do morza oraz Katanii, częściowo ją niszcząc. Wulkan jest cały czas czynny i stanowi realne zagrożenie dla mieszkańców rejonu. Praktycznie cały czas można obserwować jego aktywność w postaci wydobywających się z jego wierzchołka gazów i pary. Przez miejscowych Etna nazywana jest potoczne "kociakiem", bo cały czas mruczy i wyrzuca pióropusze dymu.
Turystyka
Etna odgrywa ważną rolę dla turystyki na Sycylii. Latem na jego zboczach spotkać można rzesze turystów a zima jego zaśnieżone stoki przyciągają miłośników białego szaleństwa. Jednym z najpopularniejszych ośrodków narciarskich jest położony na północnym stoku jest Piano Provenzana z 5 wyciągami i 4 trasami w Linguaglossa. W 1987 roku wulkan Etna został objęty chronionym parkiem (Park Regionalny Etna) na terenie którego odnotowano blisko 200 jaskiń utworzonych przez płynącą lawę, które wykorzystywane były przez ludzi jako schronienie, miejsca pochówków i do składowania śnieg. Najpiękniejszy widok na Etnę roztacza się ze średniowiecznego miasta Taormina. W 2013 roku wulkan Etna został wpisany na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO.
Ciekawostki
- Nazwa wulkanu pochodzi prawdopodobnie od greckiego słowa Aitna oznaczającego palić lub fenickiego attano oznaczającego piec lub palenisko;
- Bezpośrednio u podnóża wulkanu w licznych miasteczkach i wioskach zamieszkuje przeszło 210 tysięcy ludzi;
- Z uwagi na niezwykle żyzną glebę zbocza oraz rejony obszaru wulkanu od niepamiętnych lat wykorzystywane są do uprawy winorośli, pomarańczy czy oliwek;
- Według mitologii greckiej wulkan Etna powstał w konsekwencji walki Zeusa z Tyfonem. Zeus pokonał Tyfona przywalając go górą Etna. Erupcje wulkanu to płomienie, jakie wyziewa potwór lub resztki piorunów Zeusa.
