Pałac Rusinów w Rusinowie

Rusinów to niewielka miejscowość w środkowej Polsce, położona około 50 km w kierunku zachodnim od Radomia. Jednym z ciekawszych zabytków jest tu usytuowany na terenie wioski barokowo-klasycystyczny pałac. Rezydencja wzniesiona została w latach 1777-1786 według projektu Ferdynanda Naxa dla starościny wolbromskiej Urszuli z Morsztynów Dembińskiej (1746-1825). Budowla powstała w miejscu starszego, drewnianego dworu. Po śmierci starościny pałac przeszedł w ręce jej córki, Salomei Wielhorskiej, a następnie wnuka, Józefa Wielhorskiego. W kolejnych latach posiadłość zmieniała wielokrotnie właścicieli. Po II wojnie światowej pałac, w przeciwieństwie do innych tego typu obiektów, nie został sprywatyzowany. Pozostał w rękach prywatnych, ale na zasadzie kwaterunku mieścił się w nim kolejno komisariat milicji, dentysta, skład oraz nawozów. Ostatecznie w 1995 roku zaniedbana budowla została doszczętnie strawiona przez pożar. Kilka lat później dzięki staraniom nowych właścicieli rezydencja została odbudowana z uwzględnieniem starych zdjęć oraz planów. Przywrócone zostały pierwotne gabaryty budowli, dodano balkon w sali balowej oraz wspaniałe schody w holu projektu Pawła Grunerta. Obecnie w murach budowli znajduje się pensjonat z centrum konferencyjnym mogący pomieścić w sumie 60 gości. Pałac powstał na planie zbliżonym do prostokąta, jako budynek parterowy z mieszkalnym poddaszem. Budowlę przykryto mansardowym dachem, a elewację ozdobiono centralnie umieszczonym, piętrowym półokrągłym ryzalitem. Parter Pałacu ma charakter reprezentacyjny. To właśnie tu znajduje się Sala Balowa z zabytkowymi freskami, Salon Kominkowy, Bar oraz sale konferencyjne. Górne kondygnacje zostały zaadaptowane na część mieszkalną dla potrzeb pensjonatu. Budowlę otacza starannie utrzymany 4 hektarowy park.