Pałac Mirów w Książu Wielkim

Książ Wielki to niewielka miejscowość w południowej Polsce (województwo małopolskie), położona nad rzeką nad Nidzicą (lewy dopływ górnej Wisły). Jednym z ciekawszych zabytków jest tu usytuowany we wschodniej części wioski na malowniczym wzniesieniu renesansowy Pałac Mirów. Rezydencja wzniesiona została w latach 1585-1595 na polecenie ówczesnego biskupa krakowskiego, Piotra Myszkowskiego (1505-1591). Głównym projektantem budowli został znany architekt i rzeźbiarz pochodzenia włoskiego działający w Polsce, Santi Gucci (1530-1600). W XVIII wieku posiadłość przeszła w ręce magnackiej rodziny Wielopolskich. Wtedy też przeprowadzona została jego częściowa przebudowa w stylu barokowym, a wiek później neogotyckim. Mimo to w sylwetce rezydencji nadal dostrzec można wie­le oryginalnych re­ne­san­so­wych detali, wśród nich m.in. por­ta­le i ra­my o­kien­ne, a z pier­wot­ne­go sys­te­mu ob­ron­ne­go prze­trwa­ła kur­ty­na wraz ze strzel­ni­ca­mi i po­zos­ta­łoś­cia­mi bas­tio­nu. Po obu stronach budowli wzniesione zostały dwa pawilony pełniące funkcje biblioteki oraz kaplicy pałacowej. Pałac zamieszkiwany był praktycznie do końca II wojny światowej, kiedy to został przejęty przez państwo. Wkrótce potem budowla została odrestaurowana i zaadoptowana na cele edukacyjne. Obecnie w obiekcie mieści się Zespół Szkół im. Wincentego Witosa oraz Zespół Szkół Rolniczych. Pałac Książu Wielkim, obok Ratusza w Tarnowie i Willi Decjusza na terenie Woli Justowskiej w Krakowie stanowi część Szlaku Renesansowego w Małopolsce.

Ciekawostki
- Nazwa pałacu związana jest z pochodzeniem jego pierwszych właścicieli (Myszkowskich), którzy mieszkali wcześniej na ju­raj­skim Zam­ku Mi­rów.