Bazylea to zabytkowe miasto w północnej Szwajcarii, położone w dolinie Renu na styku granic trzech państw: Szwajcarii, Niemiec i Francji. Jest to trzecie co do wielkości (po Zurychu i Genewie) miasto Szwajcarii, które zamieszkuje blisko 170 tysięcy ludzi. Jego historia sięga czasów prehistorycznych (około 500 roku p.n.e.), kiedy to rejonach obecnego miasta Celtowie założyli jedną ze swoich osad. W zapiskach historycznych pierwsze wzmianki o Bazylei pochodzą z 374 roku. W tym czasie znajdował się tu rzymski obóz warowny nazywany Basilia. Po upadku Cesarstwa osada dostała się we władanie Franków, a w XI wieku stała się częścią Cesarstwa Rzymskiego Narodu Niemieckiego. W 1356 roku Bazylea została nawiedzona przez wielkie trzęsienie ziemi (Basler Erdbeben), w czasie którego zniszczeniu uległa prawie cała zabudowa miasta. Wstrząsy odczuwalne były na większości terenów Europy Zachodniej i Środkowej. W 1460 roku w Bazylei założony został pierwszy w kraju uniwersytet, na którym wykładał m.in. Erazm z Rotterdamu. Do Konfederacji Szwajcarskiej Bazylea przystąpiła dopiero na początku XVI wieku, a nieco później przeszła na protestantyzm. Bliskość dwóch sąsiednich krajów (Niemiec i Francji), liczne zabytki, lotnisko, uniwersytet oraz liczne imprezy i wydarzenia kulturalne powodują, że Bazylea stanowi obecnie jeden z ważniejszych ośrodków turystycznych i kulturalnych regionu.
Zwiedzanie
Miasto składa się z przedzielonych rzeką Ren dwóch części, skupiającej większość zabytków lewobrzeżnej Wielkiej Bazylei (Grossbasel) oraz znajdującej się na prawym brzegu Małej Bazylei (Kleinbasel). Serce położonego w Wielkiej Bazylei starego miasta (Altstadt) stanowi nieduży aczkolwiek niezwykle malowniczy podłużny Rynek (Marktplatz). Jedną z jego pierzei zamyka okazały budynek ratusza miejskiego (Basler Rathaus). Tutaj też swój początek ma główna ulica handlowa miasta Freie Strasse przy której znajdują się wiele ekskluzywnych sklepów, butików, kawiarni i restauracji. Kierując się z Rynku w stronę rzeki dojdziemy do Placu Katedralnego (Münsterplatz), przy którym wznosi się najcenniejszy zabytek miasta jakim jest okazała Katedra (Basler Münster). Sam plac otoczony jest rzędem domów mieszczańskich (dawnych kanoników) ze szlachetnymi fasadami barokowymi. W okolicy znajduje się także wiele późnośredniowiecznych domów rzemieślników. W jednym z nich, w 1986 roku założona została Fundacja Paula Sachsera (Paul-Sachser-Stiftung) z największą na świecie prywatną kolekcją oryginalnych partytur i dzieł współczesnych kompozytorów. Bazylea uważana jest także za główne szwajcarskie centrum sztuki. Znajduje się tu przeszło 30 różnych muzeów.
Katedra w Bazylei
Jak wykazały badania archeologiczne pierwsza budowla na Wzgórzu Katedralnym (Münsterhügel) powstała prawdopodobnie jeszcze w czasach przedrzymskich. Obecna świątynia wzniesiona została w latach 1019-1500 i reprezentuje połączenie stylu romańskiego z gotyckim. Katedra zbudowana jest z czerwonego piaskowca i posiada dwie smukłe wieże (św. Jerzego i św. Grzegorza) z ażurowymi zwieńczeniami. Przed wejściem do świątyni umieszczone są figury jej fundatorów, cesarza Henryka II i cesarzowej Kunagendu. Wewnątrz kościoła w lewej nawie znajduje się grobowiec zmarłego w Bazylei, Erazma z Rotterdamu (1467-1536), wielkiego niderlandzkiego filologa, filozofa i jednego z czołowych humanistów renesansu. Obecnie katedra jest świątynią protestancką i stanowi jedną z głównych atrakcji turystycznych Bazylei. Z tarasu (Pfalz - niegdyś był tu Pałac Biskupi) usytuowanego za katedrą rozpościera się piękny widok na rzekę Ren oraz przeciwległy brzeg miasta.
Pozostałe Zabytki Bazylei
- Ratusz (Rathaus) - jego budowa rozpoczęta została w XIV stuleciu a swój obecny kształt gmach otrzymał w czasie ostatniej większej przebudowy jaka przeprowadzona została na początku XX wieku. Budowla posiada charakterystyczną czerwoną barwę i ozdobiona jest wieloma dekoracjami. Przy schodach znajduje się obraz przedstawiający Sąd Ostateczny, a pod arkadami obraz z boginią zwycięstwa.
- Spalentor, St. Johann Tor, St. Alban Tor - są to dawne bramy miejskie, które niegdyś stanowiły część obwarowań Bazylei. Miały one w sumie 40 wież, z czego aż siedem pełniło funkcję bramy.
- Synagoga (Synagoge) - wzniesiona została w latach 1866-1869.
- Kościół św. Leonarda (Leonhardskirche) - jest to gotycka świątynia, która stanowi pozostałość po dawnym klasztorze augustianów, który zniszczony został w czasie trzęsienia ziemi jakie nawidziło Bazyleę w 1356 roku.
- Klasztor Kartuzów - wzniesiony został w XVI wieku.
- Kościół św. Marcina (Martinskirche) - wzniesiony został w XII wieku i stanowi jedną z najstarszych świątyń w Bazylei. Swój obecny gotycki kształt kościół uzyskał w czasie ostatniej większej przebudowy jaka przeprowadzona została pod koniec XIV stulecia. Jego dzwon odzywa się w każdą pierwszą sobotę podczas jesiennych targów w Bazylei.
- Fontanny Tinguely’ego - zaprojektowana została przez znanego szwajcarskiego rzeźbiarza i malarza Jeana Tinguely'ego (1925-1991) i stanęła w 1977 roku w miejscu zburzonego teatru miejskiego. Rzeźby są w ciągłym ruchu i wyglądają jak aktorzy, grający jakąś scenkę.
Ciekawostki
- Jednym z symboli Bazylei jest bazyliszek, którego wizerunek spotkać można na wielu miejskich fontannach czy budynkach;
- W 1807 roku w Bazylei urodził się słynny szwajcarski matematyk i fizyk Leonhard Euler. Obecnie uważany jest on za jednego z najbardziej produktywnych matematyków w historii. To właśnie Euler wprowadził pojęcie funkcji i jako pierwszy zastosował zapis f(x), a także był autorem litery e jako podstawy logarytmu naturalnego;
- W Bazylei ma swoją siedzibę firma Syngenta, która jest największym na świecie producentem środków ochrony roślin.
