Muzeum Ziemi Leżajskiej

Leżajsk to miasto w południowo-wschodniej Polsce, położone w dolinie rzeki San, na skraju dawnej Puszczy Sandomierskiej. Jedną z ciekawszych atrakcji turystycznych jest tu usytuowane na terenie Zespół Dworu Starościńskiego Muzeum Ziemi Leżajskiej. Placówka założona została w 2004 roku, ale historia dworu sięga pierwszej połowy XVI wieku, kiedy to król Zygmunt I Stary (1467-1548) dokonał ponownej lokacji miasta, a ówczesny starosta Krzysztof Szydłowiecki wzniósł okazałą rezydencję. Pierwotny dwór składał się z domu starosty, odrębnego domu dla służby, licznych zabudowań gospodarczych (piekarni, browaru, słodowni, stajni, piwnic. Były tu także łazienki i więzienie starościńskie). Całość otoczono wałami ziemnymi, na których postawiono parkan pokryty gontem. Na terenie obwarowań znajdowała się drewniana, trzypiętrowa wieża, pełniąca zarówno funkcje obronne, jak i gospodarcze, była też brama i cztery furty. Starosta szydłowiecki wyposażył budynki dworskie m.in. w piece kaflowe i szklane okna. W 1609 roku zarówno Leżajsk jak i Dwór złupił słynny warchoł - Stanisław Stadnicki ( 1551-1610), zwany Diabłem Łańcuckim. W połowie XVII wieku Dwór Starościński został zniszczony przez Kozaków i wojska Księcia Siedmiogrodu Jerzego II Rakoczego. Najazd tatarski w 1672 roku i przemarsze wojsk w czasie trzeciej wojny północnej na początku XVIII wieku również przyczyniły się do popadania dworu w ruinę. W latach 1760-1770 rodzina Potockich, w miejscu starej zniszczonej siedziby starościńskiej, poleciła wznieść parterowy murowany Dwór, który istnieje do dziś. Obecnie na terenie gruntownie odrestaurowanego dworu znajduje się muzeum, które składa się z trzech odrębnych części obejmujących: Ekspozycję historyczna miasta i regionu, Ekspozycję Etnograficzno-Zabawkarską oraz Ekspozycję Browarniczą. Jednym z najcenniejszych eksponatów jest wierna rekonstrukcja cmentarzyska ciałopalnego, tarnobrzeskiej kultury łużyckiej, datowanego na VI-V wiek p.n.e. z Grodziska Dolnego, uzupełniona o współczesną fotografię tego miejsca. Kolejnym cennym eksponatem jest pieczęć urzędowa miasta Leżajska pochodząca z 1778 roku, w oparciu o którą w 1997 roku został ostatecznie określony herb miasta. Działalność placówki urozmaicają wystawy czasowe, wykłady, seminaria popularnonaukowe oraz projekcje filmowe.