Zamek w Brzegu - panorama

Brzeg to miasto w południowej Polsce (województwo opolskie), położone na wysokim brzegu Odry (stąd jego nazwa), na skraju Równiny Grodkowskiej. Jednym z jego ciekawszych zabytków jest usytuowany nad brzegiem rzeki okazały Zamek Piastów Śląskich. Pierwsze historyczne wzmianki o zamku pochodzą z 1235 roku. Wtedy to znajdował się tu gotycki dwór, będący siedzibą namiestnika książęcego. Budowla stanowiła miejsce postoju książąt wrocławskich. Około 1300 roku wzniesiona została kwadratowa, ceglana wieża, nazwana później Wieżą Lwów, gdyż na jej zwieńczeniu znajdowały się kamienne lwy. Dolna część wieży zachowała się do dziś, jako najstarsza część zamku. Pierwsza większa przebudowa zamku miała miejsce w 1360-1370 za sprawą księcia Ludwika I brzeskiego. Pozostałości tych zmian widoczne są w bryle budowli do dziś w skrzydle południowym. Wtedy też obok zamku wzniesiono gotycką kaplicę św. Jadwigi, która stała się kolegiatą, oraz nowy budynek mieszkalny. W roku 1532 książę Fryderyk II polecił rozpocząć przebudowę, a następnie rozbudowę zamku w stylu renesansowym. Główną inspiracją był prawdopodobnie krakowski Wawel. Książę sprowadził do Brzegu włoskich architektów Jakuba i Franciszka Parrów oraz Bernarda Niurona. Prace budowlane prowadzono w szybkim tempie. W latach 1541-1544 wzniesiono skrzydło południowe (od placu Moniuszki), a w 1544-1547 skrzydło wschodnie (od placu zamkowego). Skrzydło północne powstaje po umocnieniu grząskiego terenu (od strony Odry), dopiero po wbiciu kilkuset dębowych pali i osadzeniu ich na twardym podłożu można było stawiać fundamenty. W roku 1547 umiera książę Fryderyk II (1480-1547), a głównym realizatorem prac jest jego syn Jerzy II (1523-1586). Dzięki niemu zamek otrzymuje wspaniałe renesansowe wykończenie architektoniczne i artystyczne dzięki którym podziwiany był przez współczesnych i potomnych. Prace budowlane trwały do roku 1560 a wykończeniowe do 1582 roku. W drugiej połowie XVII wieku w murach rezydencji zmarł ostatni potomek z linii Piastów śląskich, Jerzy Wilhelm i budowla zaczęła podupadać. Opuszczony zamek uległ niewielkim zniszczeniom w czasie ostrzału miasta przez króla pruskiego, Fryderyka II w 1741 roku. W kolejnych latach zamek pełnił funkcję karczmy, koszar i magazynu. W 1924 roku w jego murach urządzone zostało muzeum, które funkcjonuje tu do dziś. Obecnie zamek w Brzegu uznawany jest za jedną najpiękniejszych budowli renesansowych na Śląsku, a jego ozdobiona rzeźbami brama główna porównywana wartością architektoniczną do kaplicy zygmuntowskiej na Wawelu. Na jej kształt składają się trzy części oraz balustrada. Ponad łukiem fundator umieścił posągi własnej osoby oraz żony w rzeczywistych wymiarach, a także herby rodowe trzymane przez pary giermków. Posągi te stanowią optycznie główny akcent całej bramy jako wyraz znaczenia własnej osoby. W murach rezydencji znajduje się Muzeum Piastów Śląskich, w którym zgromadzono liczne przedmioty i artefakty związane z historią miasta i ziemi brzeskiej oraz Piastów śląskich.

mail

Multimedia