Genewa (Genève)

Genewa to miasto w południowo-zachodniej Szwajcarii, położone nad Jeziorem Genewskim i rzeką Rodan. Jest to jeden z największych ośrodków miejskich kraju (po Zurychu i Bazylei), który ze względu na liczne powiązania z bankami bardzo często jest mylnie brany za stolicę Szwajcarii. Początki Genewy sięgają IX wieku p.n.e. kiedy to starożytne plemię celtyckie Allobrogów założyło na miejscowym wzgórzu (obecne stare miasto) niewielką osadę. W w 58 roku p.n.e. została ona zdobyta i zajęta przez Rzymian, którzy utworzyli tu jeden ze swoich obozów warownych. Dzięki korzystnemu położeniu na trasie ważnych szlaków handlowych oraz pielgrzymkowych Genewa bardzo szybko stała się jednym z ważniejszych ośrodków regionu. Po upadku Cesarstwa w V wieku miasto zostało zdobyte przez germańskich Burgundów, którzy założyli tu swoje biskupstwo. Niespełna wiek później Genewę zajęli Frankowie, włączając ją w granice państwa Merowingów. Rozpad cesarstwa Karola Wielkiego (747-814) doprowadził w 888 roku do powstania Drugiego Królestwa Burgundii, do którego włączono również Genewę. W pierwszej połowie XI wieku miasto stało się częścią Świętego Cesarstwa Rzymskiego, a na początku XV wieku Genewa dostaje się we władanie panowanie książąt sabaudzkich. Jeszcze w tym samym wieku miasto miasto przeżywa swój pierwszy okres okres rozkwitu. Następuje gwałtowny rozwój rzemiosła i handlu. Wtedy też cztery razy w roku organizowane są w Genewie słynne jarmarki, ściągające kupców z całego kontynentu. W 1478 roku w mieście założona zostaje pierwsza drukarnia a także powstają pierwsze usługi bankowe. W połowie XVI wieku Genewa stanowiła centrum reformacji stając się w 1536 roku republiką protestancką pod przywództwem Jana Kalwina (1509-1564), który uczynił z Genewy ośrodek intelektualny i religijny o znaczeniu europejskim. Jednak największy okres rozkwitu miasta nastąpił w XVIII wieku, kiedy to rozwinęła się tu bankowość. W owym czasie genewscy bankierzy współpracowali z wszystkimi ważniejszymi ośrodkami handlowymi Europy. W roku 1755 roku Jean-Marc Vacheron założył najstarszą z istniejących na świecie do dziś manufakturę produkującą zegarki. W późniejszym czasie powstały tu także takie firmy jak Patek Philippe czy Rolex. Do Konfederacji Szwajcarskiej miasto przyłączyło się w 1815 roku, stając się automatycznie stolicą nowego kantonu. Obecnie Genewa stanowi (obok Zurychu) finansowe centrum Szwajcarii. Oprócz licznych banków w mieście mieszczą się siedziby wielu organizacji międzynarodowych, takich jak ONZ (Organizacja Narodów Zjednoczonych), Światowa Organizacja Zdrowia, Międzynarodowa Organizacja Pracy, Światowa Organizacja Handlu czy CERN.

Zwiedzanie

Centrum Genewy znajduje się przy południowo-zachodnim krańcu Jeziora Genewskiego (Lac Léman) w rozwidleniu Rodanu i jego dopływu rzeki Arve w miejscu zwanym La Jonction. Rodan dzieli miasto na część prawobrzeżną zwaną Rive Droite i lewobrzeżną Rive Gauche. Ta druga stanowi najstarszą część miasta gdzie rozciąga się zabytkowa dzielnica Vieille Ville (stare miasto). Jej serce stanowi Plac Bourg-de-Four (Place du Bourg-de-Four) gdzie w czasach starożytnych znajdowało się forum a w średniowieczu organizowane były jarmarki. W jego pobliżu znajduje się jeden z najcenniejszych zabytków Genewy jakim jest monumentalna Katedra św. Piotra (Cathédrale Saint-Pierre). Początkowo była to świątynia katolicka, która w czasie Reformacji przekształcona została w zbór. Dla zwiedzających udostępniona jest północna wieża katedry z której rozpościera się przepiękna panorama miasta i jeziora. Schodzą stromą Rampe de la Treille dojdziemy do Place Neuve (Place de Neuve) stanowiącego centrum genewskiego życia kulturalnego. To właśnie tutaj znajduje się Park des Bastionas ze słynnym monumentalnym Pomnikiem Reformacji (Mur des Réformateurs). Kierując się w stronę gdzie rzeka uchodzi do Jeziora Genewskiego dojdziemy do mostu, który przebiega przez wyspę (Tour de l'Île) na której niegdyś znajdował się okazały Pałac Biskupi. Nieco dalej znajduje się kolejna wyspa z XIX-wiecznym pomnikiem wielkiego myśliciela oświecenia Jana Jakuba Rousseau. Idąc dalej wzdłuż brzegu jeziora dojdziemy do niewielkiego Ogrodu Angielskiego (Jardin Anglais) słynącego z Zegara Kwiatowego (Horloge Fleurie). Stworzono go z przeszło 6,5 tysiąca kwiatów by oddać hołd dla dwóch genewskich specjalności: zegarmistrzostwa i botaniki. Wzdłuż brzegów Jeziora Genewskiego ciągną się malownicze promenady z której podziwiać można tryskającą w niebo fontannę Jet d'Eau. Obecnie stanowi ona jeden z najbardziej znanych symboli Genewy. Na południe od dzielnicy Vieille Ville (po drugiej stronie rzeki Arve) rozciąga się niewielkie aczkolwiek niezwykle malownicze Carouge. Miejsce to uchodzi za jedną z najbardziej zamożnych części Genewy. Okoliczna zabudowa ilustruje życie genewskiej bohemy. Znajduje się tu wiele urokliwych kafejek, sklepików i kameralnych uliczek. Ta część miasta założona została w 1786 roku po przyłączeniu miasta do Królestwa Sabaudii.

Katedra św. Piotra

Katedra św. Piotra (Cathédrale Saint-Pierre) stanowi główny kościół ewangelicko-reformowany w Genewie, którego początki sięgają połowy XII wieku. Wtedy to na okolicznym wzgórzu rozpoczęto budowę pierwszej romańskiej świątyni. Wiek później została ona przebudowa w stylu gotyckim a w latach 1400-1405 z inicjatywy kardynała de Brogny świątynia powiększona została o bogato zdobioną Kaplicę Machabeuszy (Chapelle des Macchabées). Do 1535 roku kościół pełnił funkcję katolickiej katedry i siedziby biskupa, kiedy to po jednym z kazań wybitnego francuskiego reformatora Wilhelmaa Farela (1489-1565) w czasie którego ogłosił zasady reformacji protestanckiej, tłum splądrował i ogołocił świątynię przekształcając ją w kościół kalwiński. W latach 1536-1564 kazania wygłaszał tu sam Jan Kalwin. Dziś, przy wejściu na ambonę obejrzeć można krzesło na którym siadywał podczas naborzeństw. Swój obecny kształt katedra uzyskała w czasie ostatniej większej przebudowy jaka przeprowadzona została w XVIII stuleciu. Wtedy to świątynia zyskała neoklasycystyczną fasadę.

Bazylika Najświętszej Marii Panny

Bazylika Najświętszej Marii Panny (Basilique Notre-Dame de Geneve) pełni rolę głównej katolickiej świątyni w Genewie. Świątynia wzniesiona została w latach 1851-1859 w miejscu rozebranych dawnych fortyfikacji miejskich. Budowla reprezentuje styl neogotycki. W 1875 roku w wyniku antykatolickich szwajcarskich ustaw Kulturkampfu, kościół został odebrany katolikom, którzy odzyskali go dopiero w 1912 roku. W 1954 roku świątynia została podniesiona do rangi bazyliki mniejszej.

Fontanna Jet d'Eau

Jet d'Eau nazywana także często Jet de Geneve to imponująca fontanna w Genewie stanowiąca obecnie jeden z symboli miasta. Wybudowano ją w 1886 roku w celu kontrolowania ciśnienia hydrualicznego w miejscowych wodociągach w La Coulouvreniere i usuwania jego nadmiaru. Bardzo szybko fontanna stałą popularną atrakcją turystyczną, dlatego wzmocniono strumień tryskającej i przeniesiono go w okolicę centrum na Jezioro Genewskie (Lac Léman). Jest to najwyższa fontanna w Europie, której słup wody wyrzucany jest w górę wysokość 140 metrów, z prędkością 200 km/h. Nocą oświetla ją dwanaście reflektorów o łącznej mocy 9 tysięcy watów. Jed D'eau w wolnym tłumaczeniu oznacza "strumień wody".

Pozostałe Zabytki Genewy

• Audytorium Kalwina (Auditoire de Calvin) - jest tu usytuowana w sąsiedztwie katedry (przy Place de la Taconnerie) niewielka kaplica w której niegdyś zbierali się protestanci ze Szwajcarii, Francji, Niderlandów, Niemiec czy Italii pobierając nauki od takich wybitnych reformatorów jak m.in.: Jan Kalwin, Teodor de Beze czy John Knox. Budowla wzniesiona została w XV wieku i reprezentuje styl surowego gotyku. Obiekt ten pozostaje po dziś dzień miejscem kultu. spotykają się tu m.in. członkowie Kościołów reformowanych Szkocji, Holandii i Włoch.
• Ratusz (Hôtel de Ville) - wzniesiony został w XV wieku, a swój obecny kształt uzyskał w czasie ostatniej większej przebudowy jaka miała miejsce dwa stulecia później. Najstarszym elementem budowli jest Wieża Baudet mieszcząca salę obrad Rady Państwa w której zachowały się zabytkowe freski z epoki. Na parterze objerzeć można Salę Alabamy (Salle de l'Alabama) gdzie podpisano wiele znaczących dla historii ludzkości traktatów i umów. Obecnie w ratuszu znajduje się siedziba Rządu Republiki i Kantonu Genewy.
• Arsenał (Arsenal) - wzniesiony został na początku XIV wieku (jami miejscowy spichlerz) a swój obecny kształt uzyskał w czasie ostatniej większej przebudowya jaka przeprowadzona została w połowie XVII stulecia. W 1720 roku urządzono tu arsenał miejski, który funkcjonował aż do 1877 roku. Charakterystycznym elementem budowli są arkadowe podcienie. Ściany zaś, ozdobione są mozaikami autorstwa Alexandre Cingria obrazującymi najważniejsze wydarzenia z dziejów miasta. Obecnie ma tu swoją siedzibę genewskie Archiwum Państwowe (Archives d'État de Geneve). Pamiątką po dawnej funkcji arsenału jest pięć zabytkowych armat, ustawionych pod arkadami.
• Kościół Saint-Germain (Eglise Saint-Germain) - jest to katolicka świątynia która wzniesiona została w XV wieku w stylu gotyckim. Swego czasu był to drugi (po katedrze) ośrodek chrześcijańskiego kultu na terenie Genewy.
• Pomnik Reformacji (Mur des Réformateurs) - jest to monumentalny pomnik który wzniesiony został w latach 1909-1917 w celu upamiętnienia wielkiego dzieła Reformacji (ruch religijno-polityczno-społeczny zapoczątkowany przez Marcina Lutra w XVI wieku, mający na celu odnowę chrześcijaństwa). Monument ma 100 metrów długości, 5,5 metra wysokości i znajduje się na terenie Parku Bastionów (Parc des Bastions). W jego centralnej części ustawiono cztery blisko 5-metrowe figury najważniejszych przedstawicieli Reformacji: Wilhelma Farela, Jana Kalwina, Teodora de Beze oraz Johna Knoxa.
• Mauzoleum Księcia Brunszwiku (Monument Brunswik) - jest to imponujący pomnik księcia Brunszwiku Karola II, który wzniesiony został w 1879 roku na rogu bulwaru Mont-Blanc (Quai du Mont-Blanc). Monument stanowi wierną repliką wspaniałego, gotyckiego mauzoleum rodziny Scaligeri z Werony.
• Szklany Dom (Immeuble Clarté) - jest nowatorski modernistyczny apartamentowiec autorstwa Le Corbusiera z 1932 roku, który wpisany został na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO.
• Pałac Narodów (Palais des Nacios) - wzniesiony został w latach 1929-1938 a swój obecny kształt uzyskał w czasie przebudowy jaka przeprowadzona została w latach pięćdziesiątych XX wieku. Budowlę wzniesiono na potrzeby siedziby Ligi Narodów, która po II wojnie światowej przekształcona została w Organizację Narodów Zjednoczonych (ONZ). Cały kompleks zajmuje 25 tysięcy m2 co czyni go jedną z największych tego typu budowli w Europie. Obecnie pałac dostępny jest dla zwiedzających. Dla gości udostępniono m.in. Assembly Hall, Salę Praw Człowieka czy Salę Posiedzeń Rady. Przed budynkiem znajduje się rozległy plac na którym ustawiono monumentalne krzesło ze złamaną nogą upamiętniające ofiary min przeciwpiechotnych. Miejsce to także słynie z tego, że każdy może głośno wyrazić swoje poglądy polityczne czy religijne.

Muzea w Genewie

• Muzeum Historii Sztuki (Musée d'Art et d'Histoire de Geneve) - znajduje się przy ulicy Rue Charles-Galland 2 i prezentuje bogatą kolekcję dzieł sztuki. Obejrzeć można tu m.in. bogatą kolekcję obrazów z okresu włoskiego renesansu czy galerię mistrzów flamandzkich i impresjonistów (Chagall, Modigliani czy Picasso). Wśród zbiorów liczną grupę stanowią dzieła szwajcarskich mistrzów, szczególnie Ferdynanda Hodlera, któremu poświęcona jest jedna z sal. Jednym z najcenniejszych eksponatów placówki jest obraz olejny niemieckiego malarza Konrada Witza zatytułowany "Wunderbare Fischzug" (Cudowny połów). Przedstawia on epizod opisany w Ewangelii Jana dotyczący trzeciego objawienia Jezusa Zmartwychwstałego nad Jeziorem Galilejskim
• Muzeum Historii Naturalnej (Musée d'histoire naturelle) - znajduje się przy ulicy Rte de Malagnou 1 i prezentuje bogate zbiory z takich dziedzin jak m.in. botanika, entomologia, mineralogia, paleontologia czy zoologia. Dla gości udostępnione są cztery piętra na których obejrzeć można m.in. różnego rodzaju ssaki, gady czy ptaki przedstawione w ich naturalnym środowisku. Dodatkową atrakcją są wykonane w naturalnej wielkości szkielety egzotycznych zwierząt oraz dinozaurów.
• Muzeum Patek Philippe (Musée Patek Philippe) - mieści się w okazałym gmachu przy ulicy Rue des Vieux-Grenadiers 7 i prezentuje historię działającej nieprzerwanie od 1839 roku firmy Patek Phillippe oraz szwajcarskiej sztuki zegarmistrzowskiej począwszy od XVI wieku aż po czasy obecne. Każdy z modeli Patek Philippe to indywidualne dzieło sztuki, tworzone w rodzinnej manufakturze, przy pełnej swobodzie twórczej, która pozwala projektować i wytwarzać zegarki uważane za jedne z najlepszych na świecie. Jednym z założycieli firmy był urodzony w Piaskach Szlacheckich polski zegarmistrz Antoni Patek (1812-1877).
• Muzeum Etnograficzne (Musée d'ethnographie de Geneve - MEG) - znajduje się przy ulicy Bd Carl-Vogt 67 i prezentuje bogate zbiory etnograficzne wielu kultur z całego świata. Placówka założona została w 1901 roku przez wybitnego szwajcarskiego antropologa Eugene Pittarda (1867-1962).
• Muzeum Sztuki Nowoczesnej i Współczesnej (MAMCO - Musée d'Art moderne et contemporain) - znajduje się przy ulicy Rue des Vieux-Grenadiers 10 i prezentuje głównie sztukę nowoczesną. W placówce obejrzeć można galerię takich artystów jak m.in. Robert Filliou, Maurizio Nannucci, Claudio Parmiggiani, Claude Rutault czy Philippe Thomas. Ponadto obejrzeć tu można także wierną rekonstrukcję pracowni znanego krytyka i kolekcjonera sztuki minimalistycznej i konceptualnej Ghislaina Molleta-Viéville'a.
• Muzeum Rath (Musée Rath) - mieści się w wybudowanym w latach 1824-1826 klasycystycznym budynku się przy Pl. de Neuve 1 i prezentuje stałą wystawę malarstwa. Placówka regularnie organizuje także wystawy czasowe sztuki szwajcarskiej i międzynarodowej.
• Muzeum Barbiera-Muellera (Musée Barbier-Mueller) - znajduje się przy ulicy Rue Jean-Calvin 10 i prezentuje bogatą kolekcję sztuki z czasów starożytnych i prehistorycznych. Placówka założona została w 1977 roku na bazie kolekcji szwajcarskiego kolekcjonera i miłośnika sztuki Josefa Müllera (1887-1977). W muzuem obejrzeć można m.in. liczne arefakty i znaleziska (rzeźby, tkaniny, ozdoby) jakie używane był przez prehistorycznych mieszkańców Ziemi.
• Muzuem Ariana (Musée Ariana) - mieści się w okazałym neorenesansowym gmachu przy Avenue de la Paix 10 i prezentuje bogatą kolekcję szkła i ceramiki. Placówka założona została przez genewskiego mecenasa sztuki i kolekcjonera Gustawa Revillioda (1817-1890) i nazwane na cześć jego matki Ariana. Muzeum szczyci się największą w Europie kolekcją ceramiki i szkła, obejmująca przedmioty jakie wytwarzane były w Europie, na Bliskim Wschodzie i Azji począwszy od średniowiecza aż czasy współczesne.
• Muzeum Międzynarodowego Czerwonego Krzyża i Czerwonego Półksiężyca (Musée international de la Croix-Rouge et du Croissant-Rouge) - znajduje się przy Avenue de la Paix 17 i poświęcone jest historii oraz działaności międzynarodowemu ruchowi humanitarnemu jakim jest Organizacja Czerwonego Krzyża i Czerwonego Półksiężyca. Jego główną misją jest zapobieganie i łagodzenie cierpienia ludzkiego oraz ochrona ludzkiej godności, bez jakiejkolwiek dyskryminacji dotyczącej narodowości, rasy, płci, przekonań religijnych lub politycznych. Większość wystaw prezentuje szczegółowo najważniejsze akcje humanitarne w dziejach ruchu.
• Maison Tavel - mieści się w prywatnej kamienicy przy ulicy Rue du Puits-Saint-Pierre 6 i prezentuje ekspozycje przybliżające historię miasta i jego mieszkańców. Obejrzeć można tu m.in. rekonstrukcje dawnych pomieszczeń mieszkalnych, przedmioty codziennego użytku a także XIX-wieczną makietę Genewy.
• Muzeum Woltera (Musée Voltaire) - mieści się w zabytkowym budynku Les Délices przy ulicy Rue des Délices 25 i poświęcone jest wybitnemu francuskiemu pisarzowi epoki oświecenia Wolterowi (właśc. François-Marie Arouet). Tworzył on głownie satyry, powieści, dramaty oraz "Listy". Był osobowością złożoną, wyrażał nieraz sprzeczne poglądy, jego postępowanie nierzadko było kontrowersyjne, dlatego wielu wyznawców różnych ideologii uznało go za swojego patrona.
• Międzynarodowe Muzeum Reformacji (Musée international de la Réforme) - znajduje się przy ulicy Rue du Cloître 4 i prezentuje ekspozycje obrazujące historię Reformacji (ruch religijno-polityczno-społeczny zapoczątkowany przez Marcina Lutra w XVI wieku, mający na celu odnowę chrześcijaństwa). W placówce zapoznać się można nie tylko z religijnymi aspektami Reformacji, ale także z jej kulturowymi i społecznymi aspektami. Trzon kolekcji stanowią liczne rękopisy, ryciny, Biblie oraz stare księgi. Najcenniejszym eksponatem muzeum jest pochodząca z 1535 roku pierwsza Biblia wydrukowana w języku francuskim.
• Muzeum Historii Nauki (Musée d'histoire des sciences de la Ville de Geneve) - mieści się w zabytkowej neoklasycustycznej Willi Bartholoni na terenie Parku Perle du Lac nad brzegiem Jeziora Genewskiego przy ulicy Rue de Lausanne 28 i prezentuje bogatą kolekcję dawnych przyrządów pomiarowych jakie znaleźć można było w gabinetach genewskich uczonych. Placówka regularnie organizuje także wystawy czasowe.

Ciekawostki

• W 1926 roku w Genewie została ratyfikowana (przez 35 państw, w tym Polskę) Konwencja w sprawie niewolnictwa, która zobowiązywała do całkowitego usunięcia niewolnictwa pod wszelkimi postaciami;
• W Genewie urodził się znany filozof, myśliciel, pedagog i teoretyk muzyki Jan Jakub Rousseau (1712-1778);
• Genewa uznawana jest także za jedno z najbardziej kosmopolitycznych miast w Europie. Blisko połowa jego mieszkańców to cudzoziemcy reprezentujący blisko 200 różnych państw;
• W Genewie podpisane zostały tzw. Konwencje genewskie, będące szeregiem umów z zakresu prawa międzynarodowego i pomocy humanitarnej.

Multimedia