Osowiec-Twierdza to niewielka miejscowość w północno-wschodniej Polsce, położona na lewym brzegu rzeki Biebrzy (prawy dopływ Narwi) na terenie Biebrzańskiego Parku Narodowego. Jednym z ciekawszych zabytków jest tu usytuowana na terenie wioski rozległa twierdza. Forteca wzniesiona została w drugiej połowie XIX wieku i na początku XX wieku zaliczana do najnowocześniejszych tego typu obiektów na świecie. Jej głównym projektantem został generał Eduard Iwanowicz Totleben. Głównym zadaniem twierdzy miała być ochrona ówczesnej północno-zachodniej granicy Imperium Rosyjskiego. W planach strategicznych dowództwa rosyjskiego rejon umocnień Twierdzy Osowiec stanowiłby główny węzeł oporu na linii przewidywanego uderzenia armii niemieckiej z kierunku Prus Wschodnich. Rola operacyjna fortecy oraz specyfika jej położenia przeznaczona była do prowadzenia długotrwałej wojny obronnej, a także do przeprowadzenia ewentualnego kontruderzenia. Twierdza jako jedna z nielicznych nigdy nie została zdobyta, a jej obrona w 1915 roku przeszła do historii, stąd porównana została z działaniami wojennymi w 1916 roku pod Verdun we Francji. W czasie II wojny światowej Niemcy pamiętając o skuteczniej obronie twierdzy przez Rosjan w poprzedniej wojnie obeszły ją, przełamując polską obronę w rejonie Wizny. Po wojnie w twierdzy rozlokowana została jednostka wojskowa. Spośród czterech fortów całego założenia do czasów obecnych zachowały się jedynie dwa (Fort I i Fort III), które częściowo udostępniono dla turystów. Część pomieszczeń zaadoptowana została na muzeum. Zwiedzanie obiektu możliwe jest jedynie w zorganizowanych grupach, tylko po uprzednim umówieniu się z przewodnikiem z Osowieckiego Towarzystwa Fortyfikacyjnego (telefon kontaktowy: 600 941 954).
Ciekawostki
- Twierdza Osowiec stanowi jedno z największych zimowych skupisk nietoperzy w Polsce.