Wiedeń (Wien)

Wiedeń to stolica i zarazem największe miasto Austrii, położone nad Dunajem. Przez wschodnia cześć miasta przepływa Dunaj, centrum natomiast przecina Kanał Dunajski. Początki Wiednia sięgają epoki kamienia, kiedy to pojawili się tu pierwsi osadnicy. Około 400 roku p.n.e. osadę zajęli Celtowie, która w 15 roku p.n.e. wcielona została do Cesarstwa Rzymskiego. W I wieku n.e. Rzymianie założyli tu jeden ze swoich posterunków granicznych znany jako Castrum Vindobona. Po upadku Cesarstwa obóz został zdobyty i zniszczony przez plemiona germańskie. Wtedy Vindobona utraciła na znaczeniu stając się małą prowincjonalną wioską. Miasto odzyskało na znaczeniu w VIII stuleciu, kiedy cesarz Franków - Karol Wielki włączył je do Marchii Wschodniej i do swojego państwa. Prawdziwy rozkwit miasta nastąpił jednak dopiero w X wieku, kiedy to znajdowało się pod panowaniem bawarskiej dynastii Babenbergów. W 1221 roku Wiedeń uzyskał prawa miejskie, a co za tym idzie liczne przywileje oraz ulgi. Niespełna dwa wieki później miasto zostało przejęte przez Habsburgów, którzy wkrótce podnieśli je do rangi stolicy Świętego Cesarstwa Rzymskiego. W związku z częstymi najazdami wojsk tureckich w XVI wieku Wiedeń został ufortyfikowany i otoczony murami obronnymi. Złoty okres w historii miasta rozpoczął się w XVIII wieku, kiedy to dzięki gwałtownemu rozwoju handlu, przemysłu i sztuki Wiedeń stał się jednym z najważniejszych ośrodków miejskich w Europie. W czasach rządów Marii Teresy (1717-1780) ukończono budowę olbrzymiego pałacu Schönbrunn. Władczyni przyczyniła się także do rozwoju Wiednia jako muzycznej stolicy świata. W latach 1814-1815 w mieście obradował słynny kongres wiedeński, na którym to ustalono nowy ład w Europie. W latach 1860-1890 wyburzone zostały całkowicie stare obwarowania miejskie w miejscu których utworzono okazały bulwar zwany Ringstraße lub potocznie Ring. Po I wojnie światowej, Wiedeń stał się stolicą republiki austriackiej i funkcję tą pełni po dziś dzień.

Zwiedzanie

Obecnie Wiedeń uznawany jest za jedno z najpiękniejszych miast świata. Można tu znaleźć budowle reprezentujące niemal wszystkie najważniejsze style architektoniczne. Jest to miasto zwarte, a większość zabytków znajduje się w obrębie Ringu (Ringstraße), lub tuż poza nim. Wiele zabytkowych domów i pałaców Wiednia zostało wzniesionych w stylu barokowym lub późnobarokowym. Serce najstarszej części miasta stanowi Stephansplatz (Plac św. Szczepana) przy którym wznosi się jeden z symboli Wiednia jakim jest monumentalna gotycka Katedra św. Szczepana Męczennika (Stephansdom). W okolicach świątyni znajduje się wiele okazałych rezydencji i pałaców. Większość z nich pochodzi z XVII lub XVIII wieku i obecnie mieszczą się w nich muzea i galerie. Wtedy też nastąpił rozkwit architektury sakralnej, gdy triumfująca w Kościele katolickim kontrreformacja spowodowała przebudowę wielu wcześniejszych świątyń. Jedną z najbardziej reprezentacyjnych ulic stolicy Austrii jest tzw. Ring (Ringstraße), który wybudowano w latach 1860-1890. Powstał on w miejscu dawnych murów miejskich. Wiedeń poszczycić się może także wieloma muzeami, a ich zbiory często mieszczą się we wspaniałych dawnych pałacach bądź pięknych budynkach wzniesionych specjalnie w tym celu. W 2001 roku historyczne centrum Wiednia zostało wpisane na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO.

Katedra św. Szczepana

Katedra św. Szczepana (Domkirche St. Stephan) to jedna z najważniejszych i najstarszych świątyń w stolicy Austrii. Jest to trzeci kościół znajdujący się w tym miejscu. Pierwsze dwa powstały jeszcze w czasach panowania miejscowej dynastii Babenbergów. Obecna gotycka świątynia powstała na przełomie XIV-XVI wieku i jest jedną z najważniejszych fundacji władców z dynastii Habsburgów w średniowieczu. Katedra należy do największych świątyń europejskich. Budowla ma przeszło 107 metrów długości 34 metry szerokości. Ponad dachami świątyni wznoszą się cztery wieże: najwyższa z nich potocznie nazywana Steffl ma przeszło 136 metrów wysokości. Zachodnią fasadę katedry flankują dwie oktagonalne wysokie na 65 metrów wieże. Spośród dwudziestu dwóch dzwonów zawieszonych w wieżach najsławniejszy jest zawieszony w wieży północnej Dzwon Marii Panny bardziej znany szerzej jako Pummerin. Jest to największy dzwon Austrii i trzeci co do wielkości bijący dzwon w Europie. We wnętrzu świątyni warto zwrócić uwagę na znajdujący się we wschodniej części północnej nawy katedry (przy absydzie) XV wieczny gotycki Ołtarz z Wiener Neustadt (Friedrichsaltar), wykonany z czerwonego marmuru monumentalny grobowiec Fryderyka III (dzieło Mikołaja z Lejdy) oraz wykonaną w 1513 roku późnogotycką kazalnicę. W podziemiach katedry znajdują się groby książąt z austriackiej linii Habsburgów i ważnych osobistości Austrii. Budowla uważana jest za arcydzieło gotyckiej architektury, które wyróżnia się w mieście o typowo barokowym charakterze.

Hofburg

Hofburg to rozległy kompleks pałacowy będący dawną rezydencją władców Austrii. To właśnie stąd przez ponad siedem wieków (aż do 1918 roku) rządzone było Imperium Habsburgów. Początki zamku sięgają XIII stulecia, kiedy to wzniesiona została tu pierwsza warownia. W kolejnych wiekach wraz ze wzrostem potęgi Habsburgów i rozszerzaniem ich imperium była ona sukcesywnie powiększana i przebudowywana. Początkowo było to czterostrzałowy gotycki zamek, jednak obecnie dominującymi stylami są barok i klasycyzm. Najstarszą częścią kompleksu jest XIII-wieczny Dziedziniec Szwajcarski połączony renesansową Bramą Szwajcarską (Schweizertor). Dzisiaj w Hofburgu znajduje się siedziba prezydenta Austrii centrum kongresowe oraz liczne kolekcje dzieł sztuki. Na cały kompleks składają się dawne apartamenty cesarskie, kaplica, kościół, Austriacka Biblioteka Narodowa, Zimowa Szkoła Jazdy, Pałac Amelii (Amalienburg), Palmiarnia oraz biura urzędu prezydenta Austrii. Apartamenty w Hofburgu składają się z ponad dwudziestu pomieszczeń, w tym sal reprezentacyjnych oraz pokoi zajmowanych przez Franciszka Józefa i cesarzową Elżbietę. Każdego roku w sylwestra w Hofburgu organizowany jest wielki tradycyjny bal cesarski.

Ratusz

Ratusz (Wiener Rathaus) - wzniesiony został w latach 1872–1883 według projektu niemieckiego architekta Friedricha von Schmidta (1825-1891). Budowla reprezentuje styl neogotycki i praktycznie od początku swojegi istnienia pełni funkcję użyteczności publicznej. Przed wybudowaniem wiedeńskiego ratusza cesarz Franciszek Józef I nakazał, aby nie był on wyższy niż kościół wotywny mierzący 99 metrów, więc ambitny architekt zaprojektował budynek o wysokości 97,9 metra, a następnie umieścił na szczycie wieży 5,4-metrową rzeźbę rycerską. Ostatecznie Ratusz ma 103,3 metra wysokości i jest wyższy niż kościół wotywny. Dziś w ratuszu ma swoją siedzibę burmistrz, rada miejska Wiednia oraz wiele innych ważnych instytucji publicznych. Wśród nich jest m.in. siedziba parlamentu Austrii, zwana Landtag. Przed budynkiem rozciąga się plac ratuszowy, wzdłuż którego umiejscowione są posągi zasłużonych dla miasta osobistości. W okresie Świąt Bożego Narodzenia na placu organizowany jest jarmark bożonarodzeniowy.

Kościół św. Karola Boromeusza

Kościół św. Karola Boromeusza (Karlskirche) ufundowany został przez arcyksięcia Karola VI Habsburga w 1713 roku po ostatniej z wielu epidemii dżumy, jakie nawiedzały w tamtym czasie Wiedeń. Głównym projektantem świątyni został wybitny austriacki architekt Johann Bernhard Fischer von Erlach (1656-1723). Budowla wzniesiona została na planie elipsy połączonej z krzyżem greckim. W centrum fasady, na osi z kopułą, umieszczono portyk, flankowany przez charakterystyczne dwie wysokie kolumny (dzwonnice) pokryte spiralnie biegnącymi płaskorzeźbami ze scenami z życia Karola Boromeusza. Swoim wyglądem nawiązuje one do kolumny Trajana i kolumny Antonina Piusa w Rzymie. Wnętrze świątyni ozdobione jest przez liczne rzeźby i ołtarze wykonane przez najwybitniejszych ówczesnych artystów. Na uwagę zasługują także umieszczone w kopule freski pędzla austriackiego malarza epoki baroku Johanna Michaela Rottmayra (1656-1730). Obecnie Kościół św. Karola Boromeusza uchodzi za jedną z bardziej znanych barokowych budowli Europy.

Belweder

Wiedeński Belweder (Belvedere) to imponujący barokowy pałac, który wzniesiony został w latach 1717-1723 według projektu Johanna Lucasa von Hildebrandta (1668-1745). Na całe założenie składają się dwa budynki rozdzielone ogrodem w stylu francuskim ozdobionym szeregiem posągów sfinksów. Górny Belweder (Oberes Belvedere) przeznaczony był na bankiety i uroczystości, Dolny Belweder (Unteres Belvedere) pełnił funkcję letniej rezydencji księcia Eugeniusza Sabaudzkiego. W 1752 roku pałac został wykupiony przez cesarzową Marię Teresę i od 1775 roku z polecenia Józefa II w Belwederze przechowywano obrazy należące do rodziny cesarskiej. Luksusowy przepych widoczny jest w Sali Groteski, Galerii Marmurowej oraz Złotej Komnacie. Od zakończenia I wojny światowej, w obu budynkach znajdują się muzea. Obecnie mieści się tu siedziba Austriackiej Galerii Sztuki - z dziełami takich artystów jak m.in. Gustav Klimt, Egon Schiele czy Oskar Kokoschka.

Pałac Schönbrunn

Pałac Schönbrunn (Schloss Schönbrunn) - jest to położony z dala od centrum (przy trzynastej dzielnica Wiednia - Hietzing) monumentalny barokowy kompleks pałacowy. Budowla wzniesiona została na polecenie cesarza Leopolda I na przełomie XVII-XVIII wieku według projektu Johanna Bernharda Fischera von Erlacha. Barokowy wystrój został nadany za panowania Marii Teresy. Kolor żółty, na który została pomalowana elewacja, był jej ulubionym. Wtedy też nastąpiła gruntowna przebudowa i rozbudowa zarówno pałacu jak i otaczającego go parku. Przez wiele lat cesarz Franciszek Józef I wykorzystywał Schönbrunn jako letnią rezydencję. Obecnie w pełni odrestaurowany pałac swoją okazałością dorównuje Wersalowi pod Paryżem i uważany jest za jeden z najpiękniejszych barokowych założeń pałacowych Europy. W 1996 roku Pałac Schönbrunn został wpisany na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO.

Pozostałe Zabytki Wiednia

• Kolumna Morowa (Pestsäule) - jest to barokowa kolumna Trójcy Świętej, która wzniesiona została w latach 1687-1693 w podzięce Bogu za zakończenie szalejącej w Wiedniu epidemii dżumy. Fundatorem monumentu był sam cesarz Leopold I (1640-1705), a projektantem wybitny architekt Johann Bernhard Fischer von Erlach. Kolumna udekorowana jest bogato licznymi rzeźbami i reliefami.
• Budynek Parlamentu - ten okazały gmach wzniesiony został w latach 1874-1883 jako siedziba obrad Rady Państwa, parlamentu austriackiej części monarchii austro-węgierskiej (Przedlitawii). Autorem projektu budynku parlamentu był duński architekt Theophil Hansen (1813-1891). Obiekt powstał w nurcie historyzmu, naśladując sztukę starożytnej Grecji. Budynek wykazuje bezpośrednie podobieństwo do ateńskiego Zappeionu, którego projektantem również był Theophil Hansen. Przed głównym wejściem do gmachu znajduje się wzniesiona na początku XX wieku fontanna Pallas Ateny.
• Opera Wiedeńska (Wiener Staatsoper) - ten imponujący neorenesansowy gmach wybudowany został w 1869 roku według projektu dwóch znanych architektów Augusta Sicarda von Sicardsburga i Eduarda van der Nülla. Jeszcze w tym samym roku wystawiona została opera "Don Giovanni" Mozarta. W czasie II wojny światowej w wyniku bombardować budynek został dotkliwie zniszczony. Po wojnie opera zyskała całkowicie nową widownię oraz scenę wyposażoną w najnowocześniejsze rozwiązania techniczne.
• Teatr Zamkowy (Burgtheater) - pierwotny gmach teatru wzniesiony został w pierwszej połowie XVIII wieku za panowania Marii Teresy (1717-1780). W 1888 roku zastąpiono go istniejącym do dziś budynkiem reprezentującym styl włoskiego renesansu. Jego projektantami byli znani architekci Karl von Hasenauer i Gottfried Semper. W czasie II wojny światowej budowla została częściowo zniszczona. Po wojnie bardzo szybko teatr odzyskał swój dawny blask stając się najbardziej prestiżową sceną w krajach niemieckojęzycznych.
• Kościół Wotywny (Votivkirche) - wzniesiony został według projektu Heinricha von Ferstela w latach 1855-1879, na wzór francuskich katedr gotyckich z XIII wieku. Świątynia upamiętnia cudowne ocalenie cesarza Franciszka Józefa I z zamachu, którego usiłował dokonać anarchista Libeny. Kościół reprezentuje styl neogotycki i jest trójnawową bazyliką z transeptem oraz wielobocznie zamkniętym prezbiterium. Trzyosiową fasadę cechuje gotycki wertykalizm, co podkreślają dwie strzeliste (99 metrowe) wieże, zwieńczone ażurowymi hełmami We wnętrzu świątyni warto zwrócić uwagę na wykonany w Antwerpii późnogotycki ołtarz w formie tryptyku oraz marmurowy pomnik nagrobny hrabiego Niklasa Salma (dowódcy obrony Wiednia podczas oblężenia przez wojska tureckie w 1529 roku).
• Pałac Augarten (Palais Augarten) - jest to okazały barokowy pałac, który wzniesiony został pod koniec XVII wieku według projektu Johanna Bernharda Fischera von Erlacha. Budowla powstała w miejscy starego zamku myśliwskiego i ogrodów. W XIX w czasie rządów cesarza Franciszka Józefa I pałac został rozbudowany. Mimo dotkliwych zniszczeń jakie dotknęły rezydencję w czasie II wojny światowej zachowała ona po dziś dzień swój dawny wygląd. Dziś Pałac Augarten jest domem i salą prób dla Wiedeńskiego Chóru Chłopięcego.
• Pałac Kinskich (Palais Kinsky) - ta imponująca barokowa rezydencja wzniesiona została w latach 1713-1716 według projektu Johanna Lucasa von Hildebrandta (1668-1745). Budowla powstała dla rodziny Daun przez co nazywana jest także czasami pałacem Daunów-Kinskich. W ręce rodziny Kinskich posiadłość przeszła w 1784 roku. W 1763 roku w pałacu urodził się Naczelny Wódz Wojsk Polskich Księstwa Warszawskiego Józef Poniatowski, którego matką była Teresa z Kinskich.
• Kościół św. Piotra (Peterskirche) - ten okazały barokowy kościół wzniesiony został w pierwszej połowie XVIII wieku według projektu Johanna Lucasa von Hildebrandta (1668-1745). Budowla powstała w miejscu starej, zniszczonej przez pożar gotyckiej świątyni. Kościół św. Piotra był pierwszą barokową kopułową budowlą Wiednia. Wnętrze kopuły dekorował głównie Matthias Steinl, który jest również autorem ambony. Kościół był ulubioną świątynią cesarzowej Elżbiety zwanej Sissi, małżonki Franciszka Józefa I.
• Kościół św. Rupert (Ruprechtskirche) - jest to najstarszy kościół Wiednia którego początki sięgają wczesnych czasów średniowiecza. Wedle legendy świątynia wzniesiona została przez biskupa Wirgilusza z Salzburga w miejscu podziemnego oratorium. W zapiskach historycznych pierwsze wzmianki o kościele pochodzą z dokumentów datowanych na 1161 rok. Nawa główna i niższe piętra wieży wybudowane zostały w XI stuleciu. Wieżę przebudowano i powiększono dwukrotnie. Najpierw w XII, a następnie XIII wieku. Wtedy też dobudowano chór. We wnętrzu warto zwrócić uwagę na ołtarz "Naszej Pani z Loreto" oraz XIII wieczne witraże. Patronem kościoła jest św. Rupert z Salzburg - pierwszy biskup Salzburga oraz opiekun kupców solnych.
• Kościół św. Michała (Michaelerkirche) - wzniesiony został w XIII wieku z fundacji księcia Leopolda VI Babenberga. W kolejnych wiekach świątynia była kilkukrotnie przebudowywana i powiększana a swój obecny klasycystyczny kształt uzyskał w drugiej połowie XVIII stulecia. Pod kościołem znajdują się krypty, w których w latach 1350-1784 pochowano około 4 tysiące zmarłych. W świątyni odbyła się msza pogrzebowa Mozarta, na której po raz pierwszy wykonano Requiem.
• Budynek "Secesji" (Wiener Secessionsgebäude) - zwany także z uwagi na złoconą ażurową kopułę "Złotą Główką Kapusty" wzniesiony został na przełomie XIX i XX wieku według projektu Josepha Maria Olbricha (1867-1908) jako pawilon wystawowy. Inicjatorami jego budowy była grupa młodych wiedeńskich artystów, którzy powołali w 1897 roku stowarzyszenie Secesja Wiedeńska. Bardzo szybko budowla stała się jednym z symboli nowego nurtu w sztuce – secesji i wzorem jej architektury.

Muzea w Wiedniu

• Galeria Austriacka Belvedere (Österreichische Galerie Belvedere) - mieści się w Belwederze przy Prinz Eugen-Strasse 27 i prezentuje bogatą kolekcję dzieł sztuki z ostatnich 800 lat z naciskiem na malarstwo austriackie z dwóch ostatnich stuleci. Ogromne zbiory Belwederu podzielone są na kilka części. Za największy skarb galerii uznaje się 24 obrazy czołowego przedstawiciela secesji i wiedeńskiego modernizmu Gustava Klimta (1862-1918). Pośród jedgo dzieł znajduje się m.in. obraz zatytułowany "Pocałunek" ("Der Kuss") uchodzący za najsłynniejsze, austriackie dzieło sztuki. Przedstawia on Klimta z jego przyjaciółką Emilie Flöge jako parę zakochanych. Duże wrażenie robią także imponujące portrety kobiet Klimta. Ponadto obejrzeć można tu także wybitne dzieła z wiedeńskiego okresu Biedermeier, austriackiego baroku, epoki wiedeńskiej około 1900 roku oraz francuskiego impresjonizmu. Oprócz malarstwa znajdują się tu także ekspozycje przedstawiające rzeźbę z największym na świecie zbiorem rzeźb Franza Xavera Messerschmidta znanego głównie z kolekcji głów o wyrazistej mimice. Galeria regularnie organizuje także wystawy czasowe prezentujące sztukę z drugiej połowy XX wieku oraz obecną. Wystawy czasowe dotyczące innych epok organizowane są w pomieszczeniach dolnego Belwederu oraz w oranżerii.
• Galeria Albertina - znajduje się przy Albertinaplatz 1 i prezentuje niezwykle bogatą kolekcję grafik wybitnych artystów z całego świata. Galeria założona w 1768 roku z inicjatywy księcia Alberta Sasko-Cieszyńskiego i jego żonę arcyksiężnej Austrii Marii Krystyny. Na zbiory składa się około 50 tysięcy rysunków, akwafort, akwarel i ponad 1,5 miliona rycin. Katalog wymienia 43 rysunki Rafaela, 70 Rembrandta, 145 Dürera (więcej niż ma jakakolwiek inna galeria na świecie) oraz 150 prac Egona Schielego. Ponadto są tu reprezentowani Leonardo da Vinci, Michał Anioł, Rubens, Bosch, Bruegel, Cézanne, Picasso, Matisse, Klimt i Kokoschka. Galeria regularnie organizuje także wystawy czasowe.
• Muzeum Historii Sztuki (KHM - Kunsthistorisches Museum) - mieści się w okazałym XIX wiecznym gmachu przy Maria-Theresien-Platz i prezentuje niezwykle bogatą kolekcję malarstwa europejskiego, sztuki starożytnej oraz monet. Placówka otwarta została w 1891 roku. Znaczną część zbiorów muzeum stanowi pokaźna prywatna kolekcja Habsburgów, zbierana i powiększana przez wieki panowania kolejnych cesarzy. W galerii obejrzeć można prace takich artystów jak m.in. Pieter Bruegel (starszy), Jan Vermeer, Rubens, Caravaggio, Jan van Eyck, Albrecht Dürer, Tycjan, Rembrandt, Lucas Cranach Starszy czy Nicolas Poussin.
• Muzeum Historii Naturalnej (Naturhistorisches Museum) - mieści się w XIX wiecznym gmachu przy ulicy Burgring 7 i prezentuje bogate zbiory mineralogiczne, geologiczne, paleontologiczne i zoologiczne (w tym także szkielety dinozaurów). Placówka założona została 1876 roku na bazie kolekcji monarchów austriackich. W XIX wieku zorganizowano także wiele ekspedycji naukowych, m.in. do Brazylii i Ameryki Południowej, podczas których zbierane okazy flory, fauny i minerałów przesyłano regularnie do muzeum. Obejrzeć tu można m.in. szczątki kopalne roślin z późnego triasu, ważący 115 kg okaz kwarcu dymnego, atakamit z Wallaroo, liczącą około 24 tysięcy lat figurkę Wenus z Willendorfu, halit (minerał z gromady halogenków) z Wieliczki o wadze około tony, odlewy szkieletów dinozaurów czy ekspozycję obejmującą blisko 2,5 tysiąca wypchanych ptaków.
• Muzeum Miejskie (Wien Museum) - znajduje się przy Karlsplatz i prezentuje historię austriackiej stolicy od czasów starożytnych po czasy obecne. Obejrzeć tu można m.in. wiernie zrekonstruowany apartament poety Franza Grillparzera, pokój Adolfa Loosa czy ryciny przedstawiające oblężenie Wiednia przez Turków. W placówce znajdują się także oryginalne plany budowy pałacu Schönbrunn.
• Muzeum Katedralne (Dom Museum Wien) - znajduje się w bezpośrednim sąsiedztwie katedry przy ulicy Stephansplatz 6 i prezentuje bogatą kolekcję sztuki sakralnej oraz dawne przedmioty liturgiczne. Obejrzeć tu można m.in. pacyfikał z relikwiami krzyża św. Andrzeja, XIV wieczny portret księcia Rudolfa IV, średniowieczne gotyckie rzeźby, obrazy religijne wybitnych austriackich artystów oraz pochodzący z IX stulecia ewangeliarz.
• Muzeum Sztuki Stosowanej (MAK - Museum für angewandte Kunst) - mieści się w zabytkowym gmachu przy ulicy Stubenring 5 i prezentuje sztukę dekoracyjną i wzornictwo oraz sztukę współćzesną. Liczne ekspozycje obejmują m.in. meble, szkło i porcelanę, srebra i tkaniny, plakaty, ozdobne nadruki od średniowiecza do czasów obecnych. W zbiorach znajdują się kosztowne przedmioty rzemiosła artystycznego, meble gięte Thoneta i arcydzieła secesji, XVI-wieczny mamelucki dywan supełkowy (jedyny zachowany na świecie) oraz pozłacany projekt fryzu autorstwa Gustava Klimta przeznaczony do jadalni w pałacu Stoclet w Brukseli.
• Muzeum Leopoldów (Leopold Museum) - znajduje się przy Museumsplatz 1 i prezentuje kolekcję sztuki austriackiego modernizmu należącą do prywatnego kolekcjonera i mecenasa sztuki dr inż. Rudolfa Leopolda. Placówka szczyci się największą na świecie kolekcją dzieł Egona Schielego. W muzeum znajdują się prace Gustava Klimta a także wybitne dzieła Wiener Werkstätte od Josefa Hoffmanna do Kolomana Mosera.
• Muzeum Sztuki Nowoczesnej (MUMOK - Museum Moderner Kunst Stiftung Ludwig Wien) - znajduje się na terenie Dzielnicy Muzeów (MuseumsQuartier) i specjalizuje się w sztuce XX i XXI wieku. Dzięki skupieniu na pop-arcie, fotorealiźmie, fluxusie, nowym realizmie i wiedeńskim akcjonizmie placówka łączy wybitne dzieła sztuki społecznej i realistycznej ze sztuką performatywną XX wieku. Kolekcja obejmuje blisko 10 tysięcy pracy stworzonych przez 1600 z całego świata. Obejrzeć można tu prace takich artystów jak m.in. Andy Warhol, Claes Oldenburg, Robert Rauschenberg, Günter Brus, Yto Barrada czy Jasper Johns.
• Muzeum Zegarów (Uhrenmuseum) - mieści się w dawnym XVII-wiecznym pałacu Obizzi przy ulicy Schulhof 2 i prezentuje kolekcję zegarów zebranych przez dawnego kuratora Rudolfa Kaftana, a także przez powieściopisarkę Marię Freifrau von Ebner-Eschenbach. Oprócz zwykłych zegarków (ręcznych, kieszonkowych, stojących czy szafkowych) obejrzeć tu można także mechanizmy zegarów wieżowych czy zegary astronomiczne.
• Muzeum Zygmunta Freuda (Sigmund Freud Museum) - znajduje się przy Berggasse 19 i ukazuje historię oraz dziedzictwo kulturowe tego wielkiego psychoanalityka. Placówka znajduje się w domu w którym przez prawie pół wieku (od 1891 do 1938 roku) mieszkał i pracował Zygmunt Freud. W ciągu tych lat rodzina wielokrotnie przenosiła się na różne piętra. Tutaj powstały największe dzieła Freuda, m.in. "Objaśnianie marzeń sennych", "O psychoanalizie" czy "Ego i id". Tutaj też, w poczekalni jego ordynacji, odbyło się słynne Psychologiczne Towarzystwo Środy (pierwsza psychoanalityczna grupa studyjna).
• Dom z Freskami wg Neidharta - znajduje się przy ulicy Tuchlauben 19 i prezentuje pochodzące z XIV wieku i odkryte w 1979 roku słynne freski wybitnego niemieckojęzycznego minnesingera epoki średniowiecza Neidharta von Reuenthala. Przedstawiają one sceny z pieśni i życia poety.
• Dom Haydna (Wien Museum Haydnhaus) - znajduje się przy ulicy Haydngasse 19 i poświęcone jest wybitnemu austriackiemu kompozytorowi Josephowi Haydnowi (1732-1809). Mieszkał on tu przez blisko 12 lat. Haydn był najstarszym z tzw. trzech klasyków wiedeńskich obok Wolfganga Amadeusza Mozarta i Ludwiga van Beethovena. W muzeum obejrzeć można m.in. listy, rękopisy, partytury, rzeczy osobiste oraz dwa fortepiany kompozytora.
• Muzeum Regionalne (Bezirksmuseum Döbling) - mieści się w zabytkowej Wilii Wertheimsteinów (Villa Wertheimstein) przy ulicy Döblinger Hauptstraße 19 i prezentuje historię rozwoju przemysły na terenie dzielnicy Döbling.
• Muzeum Techniki (Technisches Museum Wien) - znajduje się przy ulicy Mariahilfer Str. 212 i obrazuje wkład Austri w rozwój światowej techniki, poczynając od drewnianej maszyny do pisania po samochody. Placówka otwarta została w 1908 uroku na bazie kolekcji Habsburgów. Obejrzeć tu można m.in. rekonstrukcję kopalni węgla, XVII-wieczną olejarnię, laboratorium alchemika, dawną pracownię jubilerską czy XVIII-wieczną aptekę. Integralną część muzeum stanowi ekspozycja z carskimi lokomotywami i wagonami kolejowymi.
• Muzeum Transportu Wiedeńskich Linii Komunikacyjnych (Verkehrsmuseum Remise) - znajduje się przy ulicy Ludwig-Koessler-Platz 3 i prezentuje przeszło 150 letnią historię transportu w stolicy Austrii. Placówka szczyci się największą na świecie kolekcją starych tramwajów i autobusów. Obejrzeć tu można m.in. pierwsze wiedeńskie tramwaje konne, legendarny powojenny tramwaj zwany "Amerikaner" czy słynny autobus ("Bus aus dem Fluss"), który w 1976 roku spadł z Reichsbrücke do Dunaju.
• Muzeum Historii Wojskowości (Heeresgeschichtliches Museum) - mieści się w dawnym budynku wiedeńskiego Arsenału przy ulicy Arsenal 1 i poświęcone jest historii austriackiej wojskowości od XVI wieku do końca II wojny światowej. Eksponaty związane są głownie z oblężeniem miasta przez Turków w 1683 roku, rewolucją francuską i wojnami napoleońskimi. Obejrzeć tu można m.in. 56 marmurowych posągów słynnych dowódców armii, sztandar turecki, dziesięciofuntowy moździerz czy samochód w którym 1914 roku zabity został w Sarajewie arcyksiążę Franciszek Ferdynand. Na terenie placówki znajduje się także park czołgów gdzie znajdują się czołgi oraz pojazdy opancerzone jakie służyły niegdyś w armii austriackiej a także pojazdy należące do niemieckiej armii która w czasie II wojny światowej zajęła Austrię.
• Akademia Sztuk Pięknych (Akademie der bildenden Künste Wien) - jest to państwowa uczelnia artystyczna przy ulicy Schillerplatz 3. Dla zwiedzających udostępnione są sale wystawowe gdzie znajduje się 250 obrazów wybitnych mistrzów, od wczesnego włoskiego malarstwa tablicowego aż do początków XIX wieku, w tym dzieła Hieronima Boscha, Lucasa Cranacha starszego, Rembrandta, Rubensa, Tycjana, Murilla i Giovanni Antonio Guardiego.
• Az W - Wiedeńskie Centrum Architektury (Architekturzentrum) - znajduje się na terenie Dzielnicy Muzeów (MuseumsQuartier) i na skupia się głównie na architekturze i urbanistyce XX i XXI wieku. Osią ekspozycji jest stała wystawa dotycząca architektury współczesnej w Austrii (od 1850roku ), ze szczególnym uwzględnieniem Wiednia. Ukazuje ona ciągi przyczynowo-skutkowe, owocujące powstawaniem kolejnych prądów architektonicznych, na tle wydarzeń europejskich. Oprócz odrębnych wystaw czasowych organizowane są prezentacje prac poszczególnych architektów, dyskusje panelowe, wycieczki, warsztaty dla dzieci i młodzieży, publikowane są wydawnictwa naukowe.
• Kunst Haus Wien - znajduje się przy ulicy Unteren Weißgerberstraße 13 i prezentuje głównie prace austriackiego artysty Friedensreicha Hundertwassera (1928-2000). Muzeum powstało w budynku dawnej fabryki mebli Thoneta. Koncept i projekt przebudowy zainicjował Hundertwasser, projekt architektoniczny opracował Peter Pelikan. Budynek muzeum reprezentuje typowy styl Hundertwassera: nierówne linie, nierówne podłogi, fasada udekorowana kolorowymi mozaikami, rośliny stanowią integralną część budynku. We foyer znajduje się fontanna projektu Hansa Muhra. Na parterze znajduje się restauracja przypominająca ogród zimowy, której integralną częścią jest obfita roślinność.
• Muzeum Pogrzebowe (Bestattungsmuseum Wien) - znajduje się na terenie Cmentarza Centralnego (Wiener Zentralfriedhof) przy ulicy Goldeggasse 9 i prezentuje wszystko co związane jest z ostatnią drogą zmarłych. Obejrzeć można tu m.in. dawne wyposażenie grabarzy, trumny, paradne okrycia koni ciągnących karawany, żałobne stroje czy biżuterię żałobną. Niegdyś do trumien wkładano dzwonek, którym zmarły, gdyby przebudził się ze śmiertelnego snu, mógł podnieść alarm. Z dzwonka rezygnowano, gdy zmarły wcześniej wyraził wolę by po śmierci, przez zamknięciem trumny wbito mu sztylet w serce.
• Muzeum Zbrodni (Kriminalmuseum) - znajduje się przy ulicy Grosse Sperlgasse 24 i prezentuje historię wymiaru sprawiedliwości, policji oraz przestępczości od średniowiecza po czasy współczesne. Ekspozycja zajmuje 20 sal w których prezentowane są zbrodnie, które na przestrzeni wieków wstrząsały opinię publiczną. Wiele makabrycznych eksponatów pochodzi z archiwum wiedeńskiej policji. Są to m.in. narzędzia zbrodni, zmumifikowane głowy straconych zbrodniarzy, maski pośmiertnie czy sprawozdania sądowe.
• Muzeum Fałszerstwa (Fälschermuseum Wien) - znajduje się przy ulicy Löwengasse 28 i poświęcone jest fałszerstwu i podróbkom. Placówka założona została w 2005 roku i jest jedynym tego typu muzeum w krajach niemieckojęzycznych. Obejrzeć można tu m.in. prace znanego i pomysłowego niderlandzkiego fałszerza Hana van Meegerena (1889-1947) czy prace londyńskiego angielskiego malarza i fałszerza sztuki Toma Keatinga (1917-1984).
• Muzeum Cyrków i Klaunów (Circus- & Clownmuseum Wien) - znajduje się przy Ilgplatz 7 i prezentuje historię cyrku oraz wszystkiego z nim związanego. Obejrzeć tu można m.in. rekwizyty należące do światowej sławy klałnów, magików czy iluzjonistów a także liczne plakaty, kostiumy czy ryciny przedstawiające postaci cyrkowe. Placówka organizuje także warsztaty na których nauczyć się można żonglerki czy różnorakich sztuczek magicznych.
• Muzeum dla Dzieci ZOOM (ZOOM Kindermuseum) - znajduje się na terenie Dzielnicy Muzeów (MuseumsQuartier) i stworzone zostało z myślą o najmłodszych. Placówka założona została w 1994 roku przez Claudię Haas jako pierwsze muzeum dla dzieci w Austrii. Miejsce to bardziej przypomina centrum edukacyjne niż typową placówkę muzealną. Wszystkie wystawy są interaktywne i nastawione na naukę poprzez zabawę.
• Austriackie Muzeum Tytoniu (Österreichisches Tabakmuseum) - znajduje się przy ulicy Mariahilfer Strasse 2 i prezentuje wszystko co związane jest z tytoniem i przemysłem tytoniowym. Obejrzeć tu można m.in. różnorakie przybory do palenia, fajki, tabakierki, popielniczki czy pudełka po papierosach. Większość eksponatów pochodzi z XIX wieku. W 1784 roku cesarz Józef II przekształcił austriacki przemysł tytoniowy w państwowy monopol, który pod nazwą Austria Tabak funkcjonuje do dziś.

Ciekawostki

• W 1913 roku w Wiedniu jednocześnie mieszkali Hitler, Stalin, Trocki, Tito oraz Freud. Ich mieszkania znajdowały się w promieniu kilku kilometrów od siebie;
• Najwyższa budowlą Wiednia jest wzniesiony w 2013 roku DC Tower, który ma 248 metrów wysokości;
• Najdłuższa ulica Wiednia, Höhenstrasse ma blisko 15 km długości. Najkrótsza zaś mierzy zaledwie 17 metrów;
• W Wiedniu znajduje się się najstarszy działający ogród zoologiczny na świecie. Tiergarten Schönbrunn założone zostało 31 lipca 1752 roku;
• Wiedeń to jedyna stolica na świecie produkująca własne wino;
• W wiedeńskiej katedrze brał ślub Wolfgang Amadeusz Mozart. Tutaj też odbył się jego pogrzeb;
• W Wiedniu urodzili się m.in. bratanek króla Stanisława Augusta Poniatowskiego książę Józef Poniatowski (1763-1813) wybitny fizyk kwantowy Erwin Schrödinger (1887-1961) czy znany aktor i zdobywca Oskara Christoph Waltz;
• Najmniejszą z wiedeńskich dzielnic jest Josefstadt, która stanowi zaledwie 0,26% terytorium stolicy Austrii.

Multimedia