Planetarium w Franeker (Koninklijk Eise Eisinga Planetarium)

Franeker to niewielka miejscowość w północnej Holandii, położona na terenie Fryzji w pobliżu wybrzeża Morza Północnego. Miasteczko znane jest najstarszego wciąż czynnego na świecie planetarium. Placówka ta założona została w drugiej połowie XVIII wieku przez słynnego holenderskiego kupca i miłośnika astronomii Eise Eisinga (1744-1828). Wykorzystał on do tego celu swój dom, a konkretnie salon w którym stworzył model wszechświata, na którym milimetrowi odpowiada 1 milion kilometrów. Eise praktycznie od dziecka wykazywał on niezwykły talent do nauk ścisłych, a w wieku niespełna 17 lat wydal pierwszą publikację, w której dowodził, że wskutek niekorzystnego układu planet dojdzie do zniszczenia Ziemi. Niestety jego dzieło nie znalazło większego uznania pośród fachowców, a po wybudowaniu planetarium za głoszenie teorii nieprzypadających do gustu ówczesnemu namiestnikowi Fryzji musiał żyć na wygnaniu. W 1816 roku planetarium przejęte zostało przez króla Wilhelma I (1772-1843) i od tego czasu stało się własnością skarbu państwa. Obecnie na terenie placówki znajduje się muzeum w którym obejrzeć można urządzenie służące do odwzorowywania sfer niebieskich. Ponadto znajdują się tu różnego rodzaju mapy, teleskopy, czasomierze oraz inne przedmioty jakie używane były niegdyś przez astronomów. Bardzo często też w planetarium organizowane są wystawy tematyczne poświęcone gwiazdom i planetom. Odwiedzając Franeker warto także przespacerować się po najstarszej części miasta i obejrzeć gotycko-renesansowy ratusz (stadhuis). Budowla ta wzniesiona została w latach 1591-1594, a swój obecny kształt uzyskała w czasie ostatniej większej przebudowy jaka przeprowadzona została w XVIII wieku. Charakterystycznym elementem ratusza jest okazała strzelista wieża.