Kołobrzeg to miasto w północno-zachodniej Polsce, położone u ujścia rzeki Parsęty do Zatoki Pomorskiej (Morze Bałtyckie). Historycznie miasto leży na Pomorzu Zachodnim, gdzie związany był z biskupim księstwem kamieńskim. Początki Kołobrzegu sięgają drugiej połowy IX wieku, kiedy to w pobliżu obecnego miasta zawiązała się niewielka osada utrzymująca się głownie z dzięki wytwarzaniu soli. W czasach Mieszka I (945-992) gród został rozbudowany i otoczony wałami obronnymi. Na początku XI wieku Bolesław I Chrobry (967-1025) założył tu biskupstwo, które funkcjonowało tu zaledwie niespełna dwie dekady. W XIII stuleciu Kołobrzeg dostał się pod kuratelę biskupów kamieńskich, w 1138 roku (po śmierci Bolesława III Krzywoustego) miasto stało się częścią Księstwa Pomorskiego. W 1255 roku książę dymiński Warcisław III (1211-1264) i biskup kamieński na północ od osady założyli nowe miasto na prawie nadając mu od razu prawa miejskie. W XIV wieku Kołobrzeg stał się częścią Hanzy (związek miast handlowych Europy Północnej z czasów Średniowiecza i początku ery nowożytnej). W 1653 roku miasto zostało zajęte przez brandenburczyków, którzy przekształcili je w twierdzę. Na początku XIX wieku Kołobrzeg był bezskutecznie przez dłuższy czas oblegany przez wojska Napoleona. Wydarzenie to w Prusach urosło do rangi legendy, a hrabia pruski i komendant twierdzy Major Gneisenau otrzymał awans na podpułkownika i zyskał znaczną sławę jako dowódca. Pod koniec XIX stulecia decyzją króla Prus miasto utraciło status twierdzy, czego konsekwencją była rozbiórka fortyfikacji. Ciężki okres Kołobrzeg przeżywał pod koniec II wojny światowej, kiedy to w wyniku działań zbrojnych w gruzach lego blisko 90% zabudowy miasta. Po wojnie część zabytków została odrestaurowana, w miejscu pozostałych zaś wybudowano wiele bloków z tzw. wielkiej płyty.
Zwiedzanie
Jednym z najcenniejszych zabytków Kołobrzegu jest usytuowana w sąsiedztwie rynku okazała ceglana gotycka bazylika konkatedralna Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny. Świątynia ta wzniesiona została w XIV wieku w miejscu starego romańskiego kościoła św. Mikołaja. Rozbudowa bazyliki trwała przez dwa kolejne stulecia. W czasach nowożytnych w skutek działań wojennych świątynia była wielokrotnie grabiona i niszczona. Największe zniszczenia przyniosła II wojna światowa, w czasie której kościół stanowił ważny punkt obrony miasta. Po wojnie ruiny bazyliki przeznaczono do rozbiórki, jednak ostatecznie zdecydowano się na jej odbudowę. Dziś kościół stanowi także ważny przystanek na trasie Europejskiego Szlaku Gotyku Ceglanego. Pozostałe ważne zabytki Kołobrzegu to m.in. Baszta Lontowa, wybudowany w latach 1829-1832 neogotycki budynek ratusza miejskiego, gmach kołobrzeskiej poczty, modernistyczny kościół pw. Podwyższenia Krzyża Świętego oraz neogotycki kościół Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Maryi Panny.
Muzea w Kołobrzegu
- Muzeum Oręża Polskiego - mieści się przy ulicy Emilii Gierczak 5 i prezentuje historię wojskowości a także historię Kołobrzegu. Na wystawie głównej obejrzeć można m.in. umundurowanie, wyposażenie i pamiątki okresu powstań narodowych i okresu porozbiorowego, eksponaty z czasów Królestwa Polskiego, a także powstawania państwa polskiego. Uzupełnieniem kolekcji jest bogata ekspozycja pojazdów wojskowych, samolotów, broni pancernej i artylerii. Drugi oddział muzeum znajduje się w pochodzącym z początku XIX wieku Pałacu Braunschweigów, zbudowanym w stylu empire. Wystawa stała poświęcona jest historii i prehistorii Kołobrzegu oraz okolic do 1945 roku, ze szczególnym uwzględnieniu wieków średnich, czasów Twierdzy Kołobrzeg oraz nadmorskiego kurortu.
- Skansen Morski - znajduje się na terenie Portu Rybackiego przy ulicy Bałtyckiej 31 i stanowi jeden z oddziałów Muzeum Oręża Polskiego. Jest to plenerowa ekspozycja muzealiów morskich, prezentująca dwa udostępnione do zwiedzania okręty wojenne: patrolowiec "Fala" oraz rakietowy "Władysławowo". Ponadto obejrzeć tu można także pozostałości po niszczycielu ORP "Burza" oraz liczne eksponaty związane z kulturą morską i Marynarką Wojenną.
- Muzeum Kołobrzeskie "Patria Colbergiensis" - mieści się w zachodniej części piwnic kołobrzeskiego ratusza przy ulicy Armii Krajowej 12 i prezentuje tysiącletnią historię miasta i regionu kołobrzeskiego. Większość zabytków pochodzi z czasów wojny trzydziestoletniej, wojny siedmioletniej i kampanii napoleońskiej. Obejrzeć tu można m.in. ekspozycje poświęcone dawnym cechom rzemiosł, w tym: kotlarzom, szewcom, muratorom, piekarzom, tkaczom i kołobrzeskim rymarzom. Część wystawiennicza prezentuje wyjątkowe i nigdzie indziej niespotykane zbiory militariów (w tym broni białej i czarnoprochowej), kartografii, malarstwa, ceramiki, numizmatyki czy medalierstwa i falerystyki.
- Muzeum Bursztynu znajduje się przy ulicy Waryńskiego 5 i prezentuje kolekcję wyrobów bursztynowych z wieloma ciekawostkami od biżuterii po przedmioty użytkowe. Jedno z pomieszczeń zostało przeznaczone na muzealia związane z właściwościami chemicznymi, fizycznymi i leczniczymi bursztynu. W placówce dowiedzieć się można także, jak wydobywano bursztyn dawniej i jak to się robi w czasach obecnych. Dodatkową atrakcją jest zwiedzanie warsztatu szlifierskiego i obserwacja jego pracy, a także możliwość przeżycia przygody z poszukiwaniem bursztynu w piasku. W muzeum działa sklep z pamiątkami, biżuterią, kosmetykami i innymi wyrobami z bursztynu.
- Muzeum Modeli Statków i Okrętów mieści się w latarni morskiej przy ulicy Morskiej 1 i prezentuje kolekcję modli statków, okrętów, żaglowców z różnych epok, wykonanych rozmaitymi technikami. Zobaczyć można tu m.in. jeden ze statków Kolumba - Santa Marię czy Czarną Perłę z filmu Piraci z Karaibów.
- Muzeum Minerałów mieści się w podziemiach latarni morskiej przy ulicy Morskiej 1 i prezentuje kolekcję minerałów. Ekspozycja składa się z kilkunastu przeszklonych witryn, w których znalazło się kilkaset okazów z różnych zakątków świata. Minerały pochodzą m.in. z Madagaskaru, Brazylii, Maroka czy Rosji.
- Muzeum Figur Woskowych znajduje się przy ulicy Rodziewiczówny 1A/25 i prezentuje kolekcję figur woskowych przedstawiających znane postacie z całego świata.
- Muzeum 6D znajduje się przy ulicy Rodziewiczówny 15 i prezentuje historię pracy nadbałtyckich maszopów. Zwiedzający dowiadują się między innymi czym jest maszoperia, szyper oraz checza. Poznawanie ekspozycji angażuje wszystkie zmysły (wzrok, słuch, węch i dotyk).
Molo i latarnia morska
Kołobrzeg to także uzdrowisko oraz popularny letni ośrodek wypoczynkowy z szeroką piaszczystą plażą wzdłuż której ciągnie się Bulwar Jana Szymańskiego. W mieście znajduje się najdłuższe żelbetowe molo w Polsce ciągnące się na długości 220 metrów w głąb morza. Pierwszy pomost który stanowił zalążek obecnego mola wybudowano tu już pod koniec XIX wieku. Była to drewniana 100 metrowa konstrukcja w kształcie litery T na której końcu znajdowała się przystań dla małych żaglowców. Molo to zniszczone zostało całkowicie w czasie II wojny światowej. Obecna konstrukcja powstała w latach siedemdziesiątych ubiegłego wieku. Innym charakterystycznym nadmorskiego krajobrazu jest okazała latarnia morska. Podobnie jak molo wybudowano ją w miejscu starej konstrukcji wysadzonej przez Niemców w czasie II wojny światowej. Nową latarnię ustawiono w nieco innym miejscu, wykorzystując fundamenty starych zabudowań fortecznych.
Ciekawostki
- W 2005 roku stylizowany wizerunek latarni morskiej w Kołobrzegu znalazł się na rewersie monety okolicznościowej NBP o nominale 2 zł.
