Wietrzychowice to niewielka miejscowość w środkowej Polsce (województwo kujawsko-pomorskie), położona na terenie gminy Izbica Kujawska. Tym co przyciąga tu wielu turystów oraz miłośników archeologii jest usytuowany w pobliży wioski nieopodal jeziora rezerwat archeologiczny z prehistorycznym cmentarzyskiem szkieletowym. Szacuje się, że grobowce nazywane też często kopcami kujawskimi mają przeszło pięć i pół tysiąca lat, co czyni je starszymi o tysiąc lat od słynnego Stonehenge czy egipskich piramid. Z uwagi na konstrukcję, ich wnętrze wykonane jest z wielkich kamieni, zalicza się je do tzw. grobowców megalitycznych. Kopce mają kształt wydłużonego trójkąta i trapezu, którego wysokość waha się od dwóch do trzech metrów, a długość dochodzi nawet do 150 metrów. Całą konstrukcje okładano głazami narzutowymi i większymi kamieniami, których masa w partii szczytowej sięgała nawet 10 ton. W miarę zwężania się grobowca układane głazy były coraz mniejsze, co zapobiegało ich obsuwaniu, dzięki czemu cała konstrukcja ta mogła przetrwać w niezmienionym stanie przez tysiąclecia. Do wzniesienia jednego kurhanu zużywano przeciętnie około 150 m3 kamieni i około 1000 m3 ziemi. Nakład pracy oraz wysiłek potrzebny do wzniesienia grobowca musiał być ogromny i wymagał bardzo sprawnej organizacji. Przypuszcza się, że kurhany one miejsce spoczynku lokalnych władców, kapłanów czy starszyzny plemiennej. Wykorzystywano je także do odprawiania różnego rodzaju obrzędów kultowych, dokonywanych z udziałem całej społeczności. W owym czasie (okres neolitu) Kujawy zamieszkiwane były przez ludność zaliczaną do tzw. kultury pucharów lejkowatych, której nazwa pochodzi od charakterystycznego kształtu formy naczynia z brzuścem baniastym i szeroko rozchylonym kołnierzem. Oprócz rezerwatu archeologicznego w Wietrzychowicach podobne stanowisko znajduje się w Sarnowie, a pojedyncze grobowce zachowały się także we wsiach Gaj i Obałki. Wiadomo też że, jeszcze w XIX wieku grobowce na Kujawach występowały bardzo licznie. Wtedy to rozpoczęła się ich masowa rozbiórka przez miejscową ludność, która potrzebowała budulca do swoich domostw czy dróg.
Ciekawostki
- Nazwa megalit wywodzi się z języka greckiego i oznacza dosłownie wielki kamień (megas - wielki, lithos - kamień).