Opatów

Kraj: Polska
Kontynent: Europa
Kategoria: Miasta
Województwo: Świętokrzyskie
Populacja: 6 799
Powierzchnia: 9 km²
GPS: N: 50°48'6.67", E: 21°25'37.90"


Opatów to miasto w południowo-wschodniej Polsce, położone na Wyżynie Sandomierskiej nad rzeką Opatówką. Jego początki sięgają przełomu X i XI wieku, kiedy to na okolicznym wzgórzu (obecnie okolice klasztoru Bernardynów) znajdowała się osada zwana Żmigród. Miała ona kształt cypla o podłożu lessowym, o powierzchni 1 hektara i zbudowana była na wysokim brzegu rzeki Opatówki noszącej dawniej nazwę Łukawy. Po podziale państwa przez Bolesława Krzywoustego w 1138 roku Opatów został włączony do Dzielnicy Sandomierskiej, stając się własnością książęcą. Przeżywał wówczas okres znacznego rozwoju gospodarczego i demograficznego. W 1237 roku Opatów wraz z kilkunastoma okolicznymi wsiami przeszedł na własność biskupów lubuskich. Wtedy też rozpoczęta została budowa monumentalnej kolegiaty. Na początku XVI wieku miasto zostało najechane i zniszczone przez Tatarów. Wkrótce potem odbudowane i ufortyfikowane władane było kolejno przez Szydłowieckich, Radziwiłów, Potockich i Lubomirskich. Najświetniejszy okres w dziejach Opatowa przypadł na lata 1514-1532 kiedy to miasto stanowiło własność wybitnego męża stanu i mecenasa sztuki kanclerza wielkiego koronnego Krzysztofa Szydłowieckiego. Do II wojny światowej Opatów zamieszkiwany był przez wielu żydów w tym i słynnych rabinów i cadyków. W czasie wojny zostali oni straceni w miejscowym getcie bądź wywiezieni do obozu koncentracyjnego w Treblince. Dziś Opatów to niewielki ośrodek rolniczo-turystyczny w którym zachowało się kila ciekawych zabytkowych budowli.
Zwiedzanie
Jednym z najcenniejszych zabytków Opatowa jest monumentalna romańska kolegiata św. Marcina z Tours. Świątynia powstała w pierwszej połowie XIII wieku dla sprowadzonych tu Jerozolimy templariuszy. Jest to trójnawowa bazylika z transeptem, prosto zamkniętym prezbiterium i apsydialnymi kaplicami bliźnimi na ramionach transeptu. W jej wnętrzu znajduje się w wiele unikatowych zabytków, np. odlany z brązu Lament Opatowski, przedstawiający rozpacz 41 mieszkańców Opatowa po śmierci kanclerza wielkiego koronnego Krzysztofa Szydłowieckiego. Na ścianach kolegiaty, znajdują się malowidła przedstawiające sceny słynnych bitew m.in. odsiecz wiedeńską, Psie Pole i Grunwald. Niezwykle cenne są również XVIII wieczne ławki i stalle, a także organy. Pozostałe ważne zabytki Opatowa to m.in. zniesiony na przełomie XIV-XV wieku barokowy klasztor oo. Bernardynów, dawne podziemia piwnic kupieckich (wiedzie przez nie trasa turystyczna) oraz pozostałości obwarowań miejskich z jedyną zachowaną bramą miejską (Brama Warszawska).
Ciekawostki
- W Opatowie przez jakiś czas mieszkał znany polski pisarz, nowelista i dramaturg Witold Gombrowicz (1904-1969).
Zamek w Tudorowie [4 km]
Pałac Karskich we Włostowie [6 km]
Zamek w Międzygórzu [11 km]
Zamek Krzyżtopór [13 km]
Dwór w Śmiłowie [18 km]
Krzemionki Opatowskie [19 km]
Jaskinia Zbójecka w Łagowie [23 km]
Pałac w Czyżowie Szlacheckim [24 km]
Wąwóz Świętej Królowej Jadwigi [25 km]
JuraPark Bałtów [25 km]
Sanktuarium w Kałkowie [25 km]
Opactwo Cystersów w Koprzywnicy [25 km]
Sanktuarium na Świętym Krzyżu [26 km]
Sandomierz [26 km]
Góry Pieprzowe [28 km]
Pałac w Kurozwękach [32 km]
Pustelnia Złotego Lasu w Rytwianach [34 km]
Zamek w Baranowie Sandomierskim [34 km]
Zamek w Bodzentynie [36 km]
Łysica [37 km]
Szydłów [37 km]
Park rozrywki i miniatur Sabat Krajno [40 km]
Opactwo Cystersów w Wąchocku [41 km]
Zamek w Iłży [42 km]