Tarnopol to miasto w zachodniej części Ukrainy, położone nad rzeką Seret (dopływ Dniestru). Jego początki sięgają pierwszej połowy XVI wieku, kiedy to kasztelan krakowski i hetman wielki koronny Jan Tarnowski (1488-1561) założył tu osadę. Gdy została ona najechania i zniszczona przez czambuł tatarski, hetman podjął decyzję o budowie nad stawem utworzonym Seretu warowni. W 1548 roku król Zygmunt I Stary (1467-1548) nadał osadzie prawa miejskie oraz nazwę Tarnopol (od dóbr rodowych i nazwiska hetmana Tarnowskiego). Wkrótce potem miasto otoczone zostało murami obronnymi i pełniło rolę ważnego posterunku granicznego broniącego granic Rzeczypospolitej przed najazdami ze wschodu. Na przestrzeni wieków Tarnopol wielokrotnie zmieniał właścicieli. Władali nim kolejno Ostrogscy, Zamoyscy, Koniecpolscy, Sobiescy i Potoccy. Po I rozbiorze Rzeczypospolitej miasto stało się częścią Austrii w ramach Galicji. W granice Polski Tarnopol powrócił dopiero w 1920 roku po wygranej przez Polaków wojnie polsko-bolszewickiej i wyparciu Armii Czerwonej z okolicznych terenów. Wkrótce potem miasto zostało podniesione do rangi stolicy nowo utworzonego województwa tarnopolskiego. Wojska sowieckie powróciły do Tarnopola wraz z wybuchem II wojny światowej. Po wojnie miasto stało się częścią Ukraińskiej Socjalistycznej Republiki Radzieckiej (obecnie Ukraina).
Zwiedzanie
Do czasów obecnych w Tarnopolu zachowało się kilka interesujących zabytkowych budowli. Najciekawszą z nich jest wybudowany w połowie XVI wieku przez hetmana wielkiego koronnego Jana Tarnowskiego nad brzegiem rzeki zamek. W owym czasie twierdza oddzielona była od miasta głęboką fosą oraz wałem ziemnym z palisadami. W narożu murów pd strony stawu wznosiły się czworokątne baszty zaopatrzone w strzelnice. Do warowni można było wjechać przez most zwodzony i murowaną wieżę bramną, która miała jedno piętro. Na początku XIX wieku Franciszek Korytowski przebudował zamek na pałac. W jego okolicy postawił też kolejny budynek nazwany nowym zamkiem. Całość została otoczona murem. Kolejnym ważnym zabytkiem Tarnopola jest okazała barokowa greckokatolicka katedra Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Maryi Panny (dawny kościół Dominikanów). Kościół wybudowany został w latach 1749-1779 z polecenia hetmana wielkiego koronnego, Józefa Potockiego (1673-1751). Jego głównym projektantem został architekt-amator, stolnik koronny August Fryderyk Moszyński (1731-1786). Pozostałe zabytki Tarnopola to m.in. zbudowana w latach 1602-1608 cerkiew pw. Narodzenia Pańskiego, XVII wieczna gotycko-renesansowa synagoga, sobór Świętych Wiery, Nadziei i Lubowi oraz matki ich Zofii oraz kaplica rzymskokatolicka na cmentarzu Mikulinieckim.
Ciekawostki
- W 2010 roku honorowymi obywatelami Tarnopola zostali Stefan Bandera oraz Roman Szuchewycz - osoby odpowiedzialne za ludobójstwo na Polakach dokonane przez Ukraińską Powstańczą Armię.
