Kolegiata w Tumie

Tum to niewielka miejscowość w centralnej Polsce (województwo łódzkie), położona na prawym brzegu rzeki Bzury, około 3 km w kierunku wschodnim od centrum Łęczycy. Jednym z ciekawszych zabytków jest tu okazała romańska Archikolegiata NMP i św. Aleksego. Jej początki sięgają końca X wieku, kiedy to ówczesny król polski Bolesław I Chrobry (967-1025) ufundował tu opactwo które przekazał braciom benedyktynom. Klasztor ten istniał do połowy XII wieku, kiedy to przeniesiony został do Mogilna, a miejscowa budowla została rozebrana. Kolejna świątynia wzniesiona została tu jeszcze w tym samym wieku, a jej uroczysta konsekracja miała miejsce 21 maja 1161 roku. Patronami kościoła tak jak wcześniejszego opactwa zostali Najświętsza Maria Panna i św. Aleksy. Począwszy od 1181 roku w kolegiacie tumskiej odbyło się 21 synodów prowincjonalnych, nazywanych także synodami łęczyckimi (ostatni odbył się w 1547 roku). Na przestrzeni wieków kolegiata była wielokrotnie niszczona i odbudowywana. Ostatni raz kościół został zniszczony we wrześniu 1939 roku w czasie bitwy nad Bzurą. Wtedy to w skutek bombardowań zawalił się całkowicie dach świątyni, a także zniszczona została jedna z wież. Po wojnie kolegiata została pieczołowicie odbudowana w swoim pierwotnym romańskim kształcie.