Zespół klasztorny w Czerwińsku nad Wisłą

Czerwińsk to niewielka miejscowość w centralnej Polsce, położona na prawym brzegu Wisły na północno-zachodnim skraju Kampinoskiego Parku Narodowego. Jednym z ciekawszych zabytków jest tu usytuowany nad brzegiem rzeki klasztor kanoników regularnych. Świątynia ta założona została w pierwszej połowie XII wieku na polecenie ówczesnego biskupa płockiego Aleksandra z Malonne. Pochodzenie sprowadzonych tu kanoników regularnych nie zostało jak do tej pory wyjaśnione. Przypuszcza się że pochodzili oni z opactwa św. Idziego w Leodium (obecnie miasto Liège w Belgii). Najstarszy zachowany dokument poświadczający istnienie klasztoru pochodzi z 1155 roku i jest nim bulla protekcyjna ówczesnego papieża Hadriana IV wystawiona na prośbę tutejszego przeora Gwidona, w której papież objął opiekę na klasztorem i jego dobrami. W 1514 roku opactwo w Czerwińsku przyłączone zostało do kongregacji laterańskiej, co w konsekwencji oznaczało wyjęcie go spod władzy miejscowego biskupa. Stało się to głownie za sprawą sporu, jaki toczył ówczesny opat Ambroży z biskupem Erazmem Ciołkiem na tle zarządzania podległymi parafiami. Na przestrzeni wieków klasztor był kilkukrotnie przebudowywany i powiększany. Często bywali tu także dostojnicy kościelni czy książęta mazowieccy. W 1361 roku świątynię odwiedził sam Kazimierz Wielki, a w 1410 roku modlił się tu idący pod Grunwald Władysław Jagiełło. W kolejnych latach świątynia była świadkiem wielu ważnych wydarzeń politycznych jak n.p. sejmy z udziałem władców, na których ustanowiono m.in. przywilej czerwiński. Opactwo funkcjonowało nieprzerwanie do 1819 roku, kiedy to w wyniku decyzji arcybiskupa warszawskiego Franciszka Malczewskiego zostało poddane kasacie. Opuszczona i zaniedbana świątynia zaczęła popadać w coraz to większą ruinę. Odbudowy podjęli się w latach dwudziestych XX wieku bracia salezjanie, którzy w owym czasie wprowadzili się do posiadłości. Główną budowlą całego kompleksu klasztornego jest romański kościół Zwiastowania Najświętszej Marii Panny. Świątynia ta uznawana jest za jedną z największych i najwspanialszych tego typu romańskich budowli jakie spotkać można na terenie Polski. W jej wnętrzu warto zwrócić uwagę na okazały romański portal oraz znajdujące się na końcu południowej nawy XIII wieczne freski. Przedstawiają one m.in. stworzenie świata razem z historią pierwszych ludzi, sceny z życia Abrahama oraz wyrąb drzew pod budowę Arki Noego.