Székesfehérvár to zabytkowe miasto na Węgrzech, położone w połowie drogi między stolicą Węgier - Budapesztem a jeziorem Balaton. Jest to jedno z najstarszych węgierskich miast i zarazem pierwsza historyczna stolica Węgier oraz miejsce koronacyjne i nekropolia średniowiecznych królów węgierskich. Słoneczny Białogród (Alba Regia) - ponieważ tak można przetłumaczyć dawną nazwę miasta - funkcjonuje w świadomości Madziarów jako symbol 1000 letniej państwowości węgierskiej oraz miejsce pochówku twórcy jej podwalin Stefana I Świętego (969-1038). Najstarsze ślady osadnictwa na terenach obecnego miasta datowane są na 2-5 tyś. lat p.n.e. Obecne miasto założone zostało w 972 roku przez wywodzącego się z dynastii Arpadów księcia Gejzę. Wtedy też znane było pod nazwą Alba Regia (w tradycji plemion koczowniczych biel oznacza władcę i człowieka wolnego). W kolejnych latach syn Gejzy, Św. Stefan, zmienił nazwę miasta na obecną. Polecił on także rozpocząć budowę katedry, która to przez pięć kolejnych stuleci stanowiła miejsce koronacji wszystkich średniowiecznych królów Węgier (z wyjątkiem Św.Stefana, który świątynię wybudował). Tutaj też przechowywano insygnia władzy królewskiej oraz skarby rodzin królewskich. W połowie XVI wieku Székesfehérvár zostało najechane i zdobyte przez Turków. W czasie walk najeźdźcy doszczętnie splądrowali i zniszczyli miasto łącznie z pałacem, katedrą i grobami królewskimi. W czasie tureckiej niewoli katedra przekształcona została w magazyn amunicji, a miasto popadło w stagnację, co spowodowało także znaczny spadek populacji. Odrodzenie Székesfehérvár nastąpiło w XVIII wieku, kiedy to miasto znajdowało się pod panowaniem Habsburgów. Wtedy też powstało wiele nowych budowli, które nadały miastu barokowy wygląd. Kolejny ciężki okres w dziejach Székesfehérvár nadszedł w czasie II wojny światowej, kiedy to w skutek licznych alianckich nalotów bombowych miasto zostało dotkliwie zniszczone. Na szczęście poważne zniszczenia dotknęły tylko przedmieścia, zaś barkowe centrum miasta przetrwało praktycznie w nienaruszonym stanie. Po wojnie władze komunistyczne przekształciły Székesfehérvár w przemysłowe miasto. Powstała tu m in. fabryka słynnych autobusów Ikarus. Mimo zakrojonej na szeroką industrializacji centrum miasta zachowało po dziś dzień swój XVIII wieczny barokowy charakter.
Zwiedzanie
Do najważniejszych zabytków Székesfehérvár zaliczyc możemy m in. XVIII wieczny barokowy Klasztor Franciszkanów, wzniesioną w latach 1758-1768 Katedrę Św. Stefana, XVIII wieczny Pałac biskupi, wzniesiony pod koniec XVII wieku w stylu Ludwika XIV gmach ratusza miejskiego, Serbski skansen, Klasztor Karmelitów, współczesny ekscentryczny Zamek Boryego oraz ruiny średniowiecznej katedry z XV wieczną Kaplicą św. Anny (jedyna zabytkowa budowla pochodząca sprzed okupacji tureckiej).
Ciekawostki
- W kaplicy królewskiej został pochowany polski rycerz Ścibor ze Ściborzyc. Służył on Zygmuntowi Luksemburskiemu (1368-1437), oraz negocjował dla Polski zawarty w 1412 roku pomiędzy królem Polski Władysławem Jagiełłą, a królem Węgier i Niemiec korzystny Traktat w Lubowli (1412) zawarty po zwycięstwie Rzeczypospolitej w Bitwie pod Grunwaldem.