Pęzino to niewielkie miasteczko w północno-zachodniej Polsce (województwo zachodniopomorskie), położone nad rzeką Krąpielą i jej dopływem Pęzinką około 15 km w kierunku wschodnim od Stargardu Szczecińskiego. Tym co przyciąga tu wielu turystów jest gotycko-renesansowy średniowieczny zamek obronny. Jego początki sięgają przełomu XIV i XV wieku, kiedy to ówcześni właściciele Pęzin - joannici wznieśli tu niewielki gród obronny. Warownia powstała na planie nieregularnego czworoboku z charakterystycznym budynkiem mieszkalnym przylegającym do wschodniego odcinka muru. W południowo-zachodnim narożniku zaś umiejscowiono potężną wieżę (stołp) obserwacyjno-obronną. Pod koniec XV wieku zamek wraz z osada dostał się we władanie rodu Borków ze Strzmiela (jedna z najstarszych i najznaczniejszych rodzin pomorskich) jako dziedziczne lenno zakonu. Wtedy też przeprowadzona została pierwsza większa przebudowa warowni. Przeprowadzone prace polegały głównie do adaptacji twierdzy na cele mieszkalne. Kolejna większa rozbudowa zamku miała miejsce na początku XVII wieku. Wtedy to dawna gotycka budowla przekształcona została w renesansową rezydencję mieszkalną, z częściowo zachowanymi walorami obronnymi budowli. Na przełomie XVII i XVIII wieku nowymi właścicielami zamku zostali członkowie możnej rodziny Puttkamerów. Wiek później przeprowadzili oni kolejną modernizację rezydencji dobudowując nowe skrzydło zwane neogotyckim. Tuż przed wybuchem II wojny światowej zamek został częściowo strawiony przez pożar. Część prac remontowych przeprowadzona została jeszcze w czasie wojny, a dawną świetność rezydencja uzyskała w czasie gruntownej renowacji jaka miała miejsce w latach dziewięćdziesiątych ubiegłego wieku. Obecnie zamek w Pęzinie stanowi jedną z najlepiej zachowanych budowli mieszkalno-obronnych na Pomorzu. Mimo, że rezydencja pozostaje w rękach prywatnych (właścicielem jest firma Rolmłyn) to jej wnętrza udostępnione są dla zwiedzających. W murach zamku bardzo często są organizowane różnego rodzaju wydarzenia czy imprezy kulturalne oraz konferencje.
Ciekawostki
- W 1657 roku w czasie pogoni za Szwedami na zamku zatrzymał się polski dowódca wojskowy hetman polny koronny Stefan Czarniecki (1599-1665).