Jászberény - panorama

Jászberény to miasto w północo-środkowej części Węgier, położone na obszarze Wielkiej Niziny Węgierskiej w samym sercu Krainy Jazygów nad rzeką Zagyva. Najstarsze wzmianki o osadzie znajdującej się w miejscu obecnego miasta pochodzą z połowy XV wieku. Zamieszkiwana była wówczas przez Jazygów - północno-irański lód wyznania grecko-ortodoksyjnego, który sprowadzony został na ówczesne ziemie Węgier przez Bélę IV by zasiedlić tereny wyludnione w skutek licznych najazdów tatarskich. W XV wieku w celu nawrócenia miejscowej ludności na katolicyzm bracia franciszkanie wybudowali w mieście kościół. W czasie okupacji tureckiej miasto stanowiło własność sułtana. Jakiś czas później dostało się pod panowanie Habsburgów, którzy z kolei odsprzedali je wraz z okolicznymi terenami Zakonowi Rycerzy Niemieckich. W tym czasie Jazygów i Kunowie postanowili wszelkimi siłami odzyskać wolność, w tym celu zadłużając się, uzbierali tyle pieniędzy, aby móc opłacić cesarzową Marię Teresę by przywróciła im pełną autonomie i ziemię. Zdarzenie to zostało uznane za szczególny fakt w historii węgierskiej i nazwane zostało redempcją (redemptio) czyli tzw. "wykupieniem się". Po odzyskaniu ziem przez Jazygów nastąpił okres wielkiego rozkwitu Jászberény. Powstały wówczas w mieście liczne barokowe kościoły oraz budynku użyteczności publicznej. W II połowie XIX wieku skończyły się czasy suwerenności Jazygów, mimo to ich stolica dalej prężnie się rozwijała. W 1874 roku otwarto w mieście poświęcone w całości historii Jazygów - Jász Museum. Mieści się ono w klasycystycznym budynku przy ulicy Tancsics. Jednym z najcenniejszych eksponatów placówki jest mityczny kunsztownie rzeźbiony bizantyjski róg madziarskiego wodza Lehela. Jedna z miejscowych legend głosi, że na jego dźwięk powstaną wszyscy polegli Madziarzy, aby stanąć w obronie swojej ojczyzny. Pozostałe ciekawe zabytki miasta to m in. rokokowy budynek suwerennego związku gmin Jászkun Kerületek székháza, XIV wieczny (gruntownie przebudowany w okresie barku) katolicki kościół parafialny, klasycystyczny gmach gimnazjum, barokowa Kolumn Świętej Trójcy, kościół i klasztor Franciszkanów zwieńczona posągiem pasterza kamienna studnia Bundás Kut oraz wybudowany w 1839 roku klasycystyczny Ratusz.

Ciekawostki

  • W zapiskach historycznych Jászberény bywa także często wskazywane jako miejsce pochówku wodza Hunów Attyli.

mail