Wyszegrad to niewielkie miasto w północnych Węgrzech, położone w malowniczym zakolu rzeki Dunaj około 35 km w kierunku północnym od Budapesztu. To dziś z pozoru małe i senne miasteczko w średniowieczu posiadało status stolicy Węgier. Tym co przyciąga dziś tu wielu turystów jest górująca nad miastem monumentalna majestatyczna cytadela. Jej historia sięga czasów starożytnych, kiedy to znajdowała się tu rzymska twierdza przygraniczna. Po upadku Cesarstwa tereny te opanowały plemiona słowiańskie, a w IX wieku Węgrzy. W połowie XIII wieku, po licznych najazdach mongolskich, ówczesny król Węgier Bela IV (1206-1270) zdecydował się zbudować w Wyszegradzie cytadelę. Twierdza ta miała chronić granice państwa przed mongolskimi hordami. W ciągu kolejnych 100 lat forteca została znacznie rozbudowana, a w 1323 roku miasto obrał sobie za swoją siedzibę król Węgier - Karol Robert. Polecił on wybudować w mieście kolejny zamek, który przez kolejne stulecia pełnił siedzibę kolejnych królów węgierskich. W 1335 i 1338 roku Wyszegrad był miejscem słynnych zjazdów wyszehradzkich na których spotykali się królowie Węgier (Karol Andegaweński), Czech (Jan Luksemburczyk) i Polski (Kazimierz Wielki). Na zjazdach tych omawiane były m in. kwestie przynależności państwowej Pomorza i Kujaw, a także rozstrzygnięty został spór pomiędzy Polską i Czechami o Śląsk i Mazowsze. Tradycja spotkań w Wyszegradzie została odnowiona po wiekach kiedy to pod koniec XX wieku Polska, Czechy, Słowacja i Węgry (Grupa Wyszehradzka) podjęły wspólne starania o wejście do NATO i Unii Europejskiej. Kres świetności Wyszegradu nastąpił w XVI wieku kiedy to po jednym z najazdów tureckich cytadela wraz z zamkiem królewskim zostały splądrowane i doszczętnie zniszczone. Wtedy też miasto utraciło status stolicy na rzecz pobliskiej Budy. Po zakończeniu okupacji osmańskiej rezydencja wraz z twierdzą zostały profilaktycznie wysadzone w powietrze na rozkaz cesarza Leopolda I Habsburga.
Zwiedzanie
Obecnie malownicze ruiny cytadeli udostępnione są dla zwiedzających i stanowią jedną z najchętniej odwiedzanych atrakcji turystycznych w okolicach Budapesztu. W odbudowanych skrzydłach mieszkalnych zamku urządzono kilka wystaw, m in. na temat życia dawnych Węgrów czy dziejów insygniów koronnych. Z fortecy roztacza się przepiękna panorama doliny Dunaju. W sezonie letnim na terenie cytadeli organizowane są bardzo często różnego rodzaju jarmarki czy średniowieczne inscenizacje w czasie których obejrzeć można poprzebieranych w stroje z epoki sokolników, łuczników czy giermków.
