Jarosław

Jarosław to miasto w południowo-wschodniej Polsce (województwo podkarpackie), położone nad rzeką San. Wedle tradycji miasto założone zostało na początku XI stulecia przez księcia Jarosława I Mądrego (978-1054). Niestety informacje o tym wydarzeniu nie zachowały się w żadnych dokumentach pochodzących z tamtego okresu. W zapiskach historycznych pierwsza wzmianka o Jarosławiu pochodzi z kroniki staroruskiej z 1152 roku. Wtedy to istniał tu już gród warowny, należący do księcia halicko-włodzimierskiego. W sierpniu 1245 roku stoczona została Bitwa pod Jarosławiem w której starły się wojska księcia halicko-wołyńskiego Daniela I Romanowicza, Konrada I mazowieckiego i Mendoga z wojskami wielkiego księcia kijowskiego Rościsława I Mścisławowicza, wspomaganymi przez wojska polskie Bolesława V Wstydliwego. Po zaciętej walce wojska Rościsława i Bolesława Wstydliwego zostały pokonane. Prawa miejskie Jarosławowi nadał w 1375 roku Władysław Opolczyk, a co za tym idzie także liczne przywileje oraz ulgi. Korzystne położenie na skrzyżowaniu ważnych szlaków handlowych wiodących ze Śląska na Ruś i z Gdańska na Węgry spowodowało, ze bardzo szybko niewielka osada rozrosła się w większe miasto. Na początku XV wieku Jarosław stał się ważnym ośrodkiem handlowym i rzemieślniczym. Jednak największy rozkwit miasta przypadł na przełom XVI i XVII wieku. Wtedy to w Jarosławiu organizowane były jedne z największych jarmarków w Europie, które trwały aż cztery tygodnie. O ich randze może świadczyć fakt, że w czasie ich trwania do niespełna trzy tysięcznego miasta zjeżdżało około 30 tysięcy kupców i handlowców z całego świata. Jarmarki odbywały się trzy razy w roku. Ten największy odbywał się w święto Wniebowzięcia, pozostałe w Popielec i na św. Andrzeja. Tradycje kupieckie przetrwały w Jarosławiu do czasów obecnych. W 2009 roku decyzją rady miasta został utworzony park kulturowy obejmujący swoim zasięgiem stare miasto.

Zwiedzanie

Serce starego miasta w Jarosławiu stanowi malowniczy rynek w którego centralnym punkcie znajduje się okazały budynek ratusza miejskiego. Wzniesiono go w XV wieku w stylu gotyckim. W kolejnych wiekach budowla była wielokrotnie przebudowywana, a swój obecny neorenesansowy kształt uzyskała w czasie ostatniej większej przebudowy jaka przeprowadzona została w XIX stuleciu. Ratusz posiada cztery kondygnacje a jego charakterystycznym elementem jest wysoka wieża z zegarem sprowadzonym w 1896 roku z Wiednia. Rynek otoczony jest okazałymi kamienicami mieszczańskimi z których na uwagę zasługuje XV wieczna renesansowa Kamienica Orsettich (ul. Rynek 4). W jej wnętrzach mieści się siedziba muzeum, w którym znajdują się ekspozycje związane z historią miasta i kulturą mieszczańską. Kolejnym ważnym zabytkiem Jarosławia jest usytuowana przy placu Piotra Skargi monumentalna Kolegiata Bożego Ciała. Świątynia wzniesiona została w latach 1591-1594 jako jezuicki kościół św. Jana, który funkcjonował tu aż do końca XVIII stulecia kiedy to nastąpiła kasata zakonu jezuitów. W świątyni znajduje się obraz Matki Boskiej Śnieżnej, który był ratowany z wielkim poświęceniu z pożaru. Jest to jedna z najstarszych kopii obrazu z bazyliki Santa Maria Maggiore w Rzymie. Pozostałe atrakcje i zabytki Jarosławia to m.in. Sanktuarium Matki Bożej Bolesnej ze słynnym ołtarzem relikwii z XVIII wieku, usytuowany przy ulicy Grunwaldzkiej kościół Świętego Ducha, ufundowane w 1611 roku przez Annę Ostrogską Opactwo Beneyktynek, zespół klasztorny oo. Dominikanów, pochodząca z początku XVIII wieku cerkiew pw. Przemienienia Pańskiego oraz podziemna trasa turystyczna.

Bractwo Dobrej Śmierci

W czasie śreniowiecza w kościele św. Jana (obecnie Kolegiata Bożego Ciała) organizowane były procesje przez słynne Bractwo Dobrej Śmierci (zwane także często Bractwa Męki Pańskiej). Założył je w XVII wieku generał zakonu jezuitów Wincenty Carraffa. Była to inicjatywa społeczno-religijna w formie dobrowolnego zgromadzenia zrzeszającego tradycjonalistycznych (ortodoksyjnych) katolików Kościoła rzymskokatolickiego której celem było przygotowanie człowieka na śmierć. W czasie procesji jej członkowie ubrani byli w czarne habity, ze spiczastymi kapturami zakrywającymi całą twarz. W dłoniach trzymali pochodnie oraz laski zakończone trupimi czaszkami i kroczyli majestatycznie w rytm żałobnej pieśni "Memento homo mori" ("Pamiętaj człowiecze o śmierci"). Członkowie bractwa zajmowali się także działalnością charytatywną, przysługiwał im przywilej wykupywania w Wielki Czwartek więźnia skazanego na karę śmierci, który następnie był otaczany opieką przez bractwo.

Ciekawostki

• Jarosław słynie również ze smacznych ciastek i biszkoptów. Tradycja ich wyrabiania sięga XIX wieku, kiedy powstała tu pierwsza parowa fabryka biszkoptów. Na początku XX wieku ciastka te wysyłane było nawet do Austro-Węgier, na dwór cesarski;
• W 2013 roku w kościele Matki Boskiej Bolesnej w Jarosławiu wydarzył się cud. Z figury Matki Bożej znajdującej się w ołtarzu głównym dominikańskiej świątyni spadły korony. Wydarzenie to zostało odczytane jako przestroga.