Budapeszt (Budapest)

Budapeszt to stolica i zarazem największe miasto Węgier, położone w północnej części kraju nad rzeką Dunaj. Jego historia sięga czasów starożytnych, kiedy to znajdowała się tu celtycka osada. Jakiś czas później została zdobyta i zajęta przez Rzymian, którzy założyli tu jedną ze swoich kolonii i nazwali ją Aquincum. Jej głównym zadaniem miała być kontrola przeprawy przez Dunaj. To właśnie w Aquincum w 375 roku n.e. cesarz Walentynian II został obwołany cesarzem. Po upadku Cesarstwa osada wielokrotnie przechodziła z rąk do rąk. Władali ją kolejno Hunowie, Ostrogoci a później Longobardowie. Ostatecznie na początku X wieku osiedlili się tu Madziarowie dowodzeni przez Arpada. W średniowieczu po obu stronach Dunaju funkcjonowały dwa niezależne miasta. Pełniąca funkcję stolicy Węgier znajdująca się na prawym brzegu rzeki Buda, oraz lewobrzeżny Peszt. Funkcje stołeczne Buda pełniła od 1242 roku, a sto lat później miasto stało się oficjalną rezydencją królów. Swój pierwszy większy okres rozkwitu oba ośrodki (Buda i Pest) przeżywały na przełomie XIV i XV wieku. Były to czasy panowania Zygmunta Luksemburskiego (1368-1437) oraz Macieja Korwina (1443-1490). Wtedy to Buda oraz Peszt obok Wiednia, Pragi i Krakowa zaliczane były do największych ośrodków miejskich i handlowych Europy. W XVI wieku oba miasta wraz z większą częścią Węgier dostały się pod panowanie Tureckie. Spowodowało to znaczne spowolnienie ich rozwoju, które trwało aż do 1868 roku, kiedy to Buda została zdobyta i zajęta przez wojska habsburskie. Pod panowaniem Austriaków Buda oraz Peszt przeżywały swój kolejny wielki rozkwit. W miastach powstało wówczas wiele nowych imponujących budowli. W 1849 roku oba miasta zostały połączone pierwszym stałym kamiennym mostem zwanym obecnie Mostem Łańcuchowym lub Mostem Széchenyiego. W swym obecnym kształcie Budapeszt powstał w 1873 roku z trzech połączonych ze sobą jednostek administracyjnych: znajdującej się na prawym brzegu Dunaju królewskiej Budy, położonej na północy Óbudy oraz lewobrzeżnego Pesztu. W 1950 roku do Budapesztu przyłączone zostały 23 okoliczne miejscowości, dzięki czemu obszar miasta zwiększył się niemal 2,5 raza, zaś ludność - 1,5 raza.

Zwiedzanie

Dziś Budapeszt to jedno z największych i najpiękniejszych miast Europy. Wielowiekowa historia pozostawała po sobie wiele niezwykle cennych, pięknych zabytkowych budowli. Peszt położony jest na równinie (część Wielkiej Niziny Węgierskiej), a Buda na wzgórzach budańskich (Budai-hegység) w których znajduje się kilka dostępnych dla turystów jaskiń (m.in. Pálvölgyi-barlang, Mátyás-barlang). Buda w przeważającej części składa się z osiedli mieszkaniowych, często o niskiej zabudowie. Peszt z kolei jest centrum administracyjnym, handlowym i przemysłowym kraju. Jeną z największych i najbardziej rozpoznawalnych budowli miasta jest usytuowany na lewym brzegu Dunaju (dzielnica Peszt) monumentalny budynek Parlamentu. Po tej stronie rzeki jest też Muzeum Etnograficzne, Bazylika św. Stefana czy Aleja Andrássyego (Andrássy út) uznawana za najabrdziej reprezentacyjną ulicę miasta. Łączy plac Elżbiety (Erzsébet tér) z placem Bohaterów (Hősök tere). Wzdłuż alei wznoszą się liczne monumentalne kamienice i budynki, m.in. gmach opery węgierskiej. Ulubionym miejscem spotkań i spacerów stolicy jest ciągnąca się wzdłuż Dunaju po stronie Pesztu malownicza promenada. Przenosząc się na drugą stronę Dunaju do Budy na Wzgórze Zamkowe trafimy na okazały Zamek Królewski oraz wybudowaną w miejscu starych murów zamkowych Basztę Rybacką. Na terenie Budapesztu znajduje się przeszło 200 różnego rodzaju muzeów i galerii sztuki gdzie zgromadzono nie tylko liczne zabytki węgierskiej historii, sztuki oraz nauk przyrodniczych, ale także zabytki kultury i nauki światowej. W mieście jest także 40 teatrów, 6 sal koncertowych oraz Opera. Budapeszt to także znane i cenione uzdrowisko. Znajduje się tu 10 łaźni leczniczych oraz liczne źródła mineralne oraz termalne. Wiele z nich stanowi stanowi także cenne zabytki architektury. Przepływający przez Budapeszt Dunaj tworzy trzy wyspy. Są to kolejno (od północy): wyspa Óbudai-sziget, na której co roku odbywa się znany na świecie Sziget Festival; wyspa Małgorzaty (Margit-sziget), stanowiąca ośrodek sportu i rozrywki; wyspa Czepel (Csepel-sziget) – największa, stanowiąca ośrodek przemysłu ciężkiego.

Bazylika św. Stefana

Bazylika św. Stefana (Szent István Bazilika) to największy kościół stolicy Węgier poświęcony pierwszemu węgierskiemu królowi Stefanowi I (969-1038). Jej budowa rozpoczęta została w 1851 roku i po wielu problemach (śmierć głównego architekta i zawalenie się kopuły) ukończona została dopiero w 1905 roku. Wnętrze bazyliki pomieścić może blisko 8,5 tysiąca wiernych. W kaplicy przechowywana jest zmumifikowana ręką świętego króla Stefana, pierwszego koronowanego władcy zjednoczonego państwa węgierskiego. Jest to jedna z najważniejszych i najcenniejszych relikwii na Węgrzech. Głównymi organistami Bazyliki byli zawsze znakomici artyści. Każdego lata dają tu koncerty słynni węgierscy i zagraniczni organiści, a każdej niedzieli odbywają się koncerty miejscowego chóru. Dla zwiedzających udostępniony jest także taras widokowy na szczycie kopuły, z którego roztacza się piękny widok na okolicę i miasto. Na południowej wieży kościoła znajduje się ważący przeszło 9 ton Wielki Dzwon świętego Stefana. Bazylika św. Stefana ma 96 metrów wysokości, co czyni ją trzecią co do wielkości budowlą na Węgrzech (po Parlamencie i Bazylice św. Wojciecha w Ostrzyhomiu).

Parlament

Imponujący gmach Parlamentu znajduje się na lewym brzegu Dunaju (dzielnica Peszt) i stanowi jeden z najważniejszych symboli Budapesztu jak i całego kraju. Budynek ten powstał w czasie gdy trzy niezależne miasta połączone zostały w latach 1885-1904 w jeden ośrodek administracyjny. Gmach Parlamentu reprezentuje styl neogotycki, a jego powierzchnia użytkowa wynosi około 17 tysięcy m2. Największymi salami parlamentu są dawna Izba Niższa (dzisiejsze Zgromadzenie Narodowe) oraz dawna Izba Wyższa, zniesiona w węgierskim systemie politycznym w 1945 roku, a obecnie pełniąca funkcję reprezentacyjnej sali konferencyjnej. W budynku przechowywana jest największa relikwia narodu węgierskiego jaką jest korona świętego Stefana z charakterystycznym przechylonym krzyżykiem. Parlament w Budapeszcie ma blisko 270 metrów długości i 120 szerokości co czyni go jednym z największych tego typu budynków na świecie. Poza Parlamentem swoje siedziby mają tu prezydent i niektóre biura urzędu premiera. Mimo to wykorzystane jest zaledwie 12% powierzchni użytkowej budowli.

Most Łańcuchowy

Most Łańcuchowy (Széchenyi lánchíd) nazywany także Mostem Széchenyiego jest jednym z najbardziej rozpoznawalnych zabytków Budapesztu. Wzniesiono go w latach 1839-1849 według projektu angielskiego inżyniera Williama Tierneya Clarka. Była to pierwsza stała przeprawa łącząca leżące po przeciwnych stronach Dunaju dzielnice Budę i Peszt. Był to także pierwszy kamienny most na odcinku Dunaju w granicach ówczesnych Węgier. Pod koniec II wojny światowej most został wysadzony przez wycofujące się jednostki Wehrmachtu. Odbudowano go zaraz po wojnie. Przeprawa ma 380 metrów długości i posiada dwa przęsła. Na obu krańcach mostu spoczywają wyrzeźbione przez Jánosa Marschalkó monumentalne kamienne lwy.

Węgierska Opera Państwowa

Gmach opery w Budapeszcie wzniesiony został w latach 1875-1884 według projektu wybitnego węgierskiego architekta Miklósa Ybla. Bez wątpienia jest to jeden najpiękniejszych budynków jakie wzniesione zostały dla uczczenia 1000-lecia Węgier. Ybl stworzył dzieło, które architekturą i bogactwem wnętrz dorównywało najokazalszych w owych czasach operom Paryża, Wiednia czy Drezna. Budynek stanowi doskonały przykład stylu neorenesansowego II połowy XIX wieku. Po obu stronach wejścia do gmachu znajdują się posągi dwóch najznakomitszych kompozytorów węgierskich: Ferenca Erkela i Ferenca Liszta. Są to dzieła rzeźbiarza Alajosa Stróbla. Dekoracja malarska wnętrz jest dziełem Bertalana Székelyego, Móra Thana i Károlya Lotza.

Termy Széchenyiego

Termy Széchenyiego (Széchenyi gyógyfürdő) to rozległy kompleks basenów i term położony w północnej części Parku Miejskiego (Városliget). Jego początki sięgają 1881 roku, kiedy to wybudowano tu pierwsze zabudowania i baseny. Miejsce to na tyle zyskało popularność, że na początku XX wieku zdecydowano się je rozbudować. W okresie międzywojennym otwarto także baseny na wolnym powietrzu, ale dopiero od 1963 roku stało się możliwe korzystanie z nich przez cały rok. Termy Széchenyiego to jeden z nielicznych obiektów tego typu, w którym nie ma podziału na dni przeznaczone dla kobiet i mężczyzn. Jest to też obecnie jeden z największych kompleksów basenów termalnych na świecie.

Zamek Królewski

Zamek Królewski (Budavári Palota) to rozległy kompleks budynków pałacowych położony na terenie Budy na Wzgórzu Zamkowym. Jego początki sięgają XIII wieku, kiedy to wzniesione zostały tu pierwsze umocnienia. Na przestrzeni wieków były one sukcesywnie powiększane i rozbudowywane. Po zajęciu Budy przez Turków w pierwszej połowie XVI wieku, w murach warowni urządzony został arsenał. W 1578 roku nastąpił wielki wybuch w skutek którego zamek został doszczętnie zniszczony. Budowlę odbudowano dopiero po wypędzeniu i zajęciu Budapesztu przez wojska Habsburgów. Wtedy do wzniesiona została okazała barokowa rezydencja według projektu Johanna Hölblinga. Swój obecny kształt zamek uzyskał w czasie ostatniej większej przebudowy jaka miała miejsce na przełomie XVIII i XIX wieku. W czasie II wojny światowej, zamek, podobnie jak cały Budapeszt, został dotkliwie zniszczony. Po wojnie rozpoczęto jego odbudowę, jednak ze względów ideologicznych wiele elementów uproszczono, części nie odbudowano, a niektóre ocalałe fragmenty dekoracji i wszystkie zachowane wnętrza nawet celowo zniszczono. Taki los spotkał m.in. schody Habsburgów, kopułę na dachu, stajnie cesarskie, strażnicę czy królewską szkołę jazdy.

Kościół Macieja

Kościół Macieja (Mátyás Templom) - znajduje się na Wzgórzu Zamkowym w Budzie i stanowi jedną najważniejszych i najbardziej znanych świątyń węgierskich. Oficjalnie nosi wezwanie Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny, jednak zarówno przez miejscowych, jak i przez turystów, zwany jest popularnie kościołem Macieja (określenie pochodzi od króla Macieja Korwina). Obecna budowla stanowi XIX wieczną rekonstrukcję starego kościoła, którego początki sięgają XIII stulecia. To właśnie tutaj w 1308 roku koronował się w nim król Karol Robert (1288-1342), a Maciej Korwin (1443-1490) brał ślub z księżniczką neapolitańską Beatrycze. We wnętrzu świątyni znajduje się grobowiec króla Béli III, przeniesiony z Székesfehérvár, natomiast w tzw. Oratorium Królewskim prezentowane są szaty i ozdoby liturgiczne.

Baszta Rybacka

Baszta Rybacka (Halászbástya) to imponująca neoromańska budowla, która znajduje się w bezpośrednim sąsiedztwie kościoła św. Macieja. Wzniesiono ją w latach 1895-1902 według planów Frigyesa Schuleka w miejsce dawnych murów zamkowych. Swą nazwę zawdzięcza średniowiecznemu cechowi rybaków, który niegdyś bronił tej części murów. Baszta stanowi doskonały punkt widokowy na Dunaj, Wyspę Małgorzaty oraz Peszt.

Pozostałe Zabytki Budapesztu

• Cytadela (Citadella) - Znajduje się na terenie Budy na Górze Gellerta (Gellért-hegy). Swoją nazwę góra zawdzięcza biskupowi Gellertowi, który właśnie tutaj miał zostać zamordowany przez pogan (według legendy spuszczono go ze szczytu w drewnianej beczce). W latach 1850-1854 (po upadku węgierskiej Wiosny Ludów) Austriacy wybudowali tu potężną twierdzę, która miała zapobiec kolejnym buntom Węgrów przeciw Habsburgom. Po utworzeniu Austro-Węgier wojska austriackie opuściły fortecę, a jej bramy zostały symbolicznie zniszczone. Budowla ma kształt litery U, jej długość wynosi 220 metrów, a szerokość 60 metrów. Mury twierdzy mają wysokość 4 metrów. Oprócz twierdzy na szczycie znajduje się wzniesiony w 1947 Pomnik Wolności (Szabadság-szobor). Poświęcony on był żołnierzom radzieckim poległym w walce o Budapeszt. Monument przedstawia 14-metrową kobietę z brązu trzymającą palmowy liść, ustawioną na 26-metrowym postumencie.
• Wielka Synagoga (Dohány utcai Zsinagóga) - wzniesiona została w latach 1854-1859 według projektu austriackiego architekta Ludwiga Förstera (1797-1863). Budowla reprezentuje styl mauretański. W 1939 roku synagoga została wysadzona w powietrze przez pronazistowskie ugrupowanie strzałokrzyżowców. Odbudowano ją dopiero w latach dziewięćdziesiątych XX wieku. Bożnica ma 75 metrów długości, 27 metrów szerokości i pomieścić może 3000 osób. Jej charakterystycznym elementem są dwie wysokie wieże z cebulastymi kopułami. Jest to największa synagoga w Europie i trzecia co do wielkości na świecie, po synagodze chasydów z Bełza w Jerozolimie i synagodze Emanu-El w Nowym Jorku.
• New York Palace (New York-palota) - jest to monumentalny barokowy gmach, który wzniesiony został pod koniec XIX wieku na potrzeby New York Life Insurance Company. Obecnie mieści się w nim luksusowy hotel oraz kawiarnia (New York Cafe), która uchodzi za jedną z najpiękniejszych na świecie. Jej gośćmi bywali niegdyś m.in. Endre Ady, Gyula Krúdy, Zsigmond Móricz, Dezső Kosztolányi czy Frigyes Karinthy. Po II wojnie światowej New York Cafe popadła w ruinę i przekształcona została na sklep z artykułami sportowymi. Lokal został otwarty ponownie w 1954 roku, pod nazwą Hungaria. Dawny wygląd kawiarni przywrócono dopiero w 2006 roku.
• Pomnik Tysiąclecia (Millenniumi emlékmű) - ten imponujący monument znajduje się na końcu aleji Andrássy útca, przy Parku Miejskim (Városliget) na Placu Bohaterów (Hősök tere). Jego budowa rozpoczęta została w 1896 rok z okazji hucznie obchodzonego 1000-lecia państwa węgierskiego. Autorem projektu był znany architekt Albert Schickedanz, a wykonawcą - węgierski rzeźbiarz György Zala. Trzon pomnika stanowi 36-metrowa kolumna archanioła Gabriela, który według legendy miał okazać się pierwszemu królowi Stefanowi i nakazał przyjęcie korony. Cokół kolumny otaczają posągi jeźdźców - księcia Arpada i sześciu jego wodzów, którzy na przełomie VIII i IX przyprowadzili Madziarów na teren dzisiejszych Węgier.
• Zamek Vajdahunyad (Vajdahunyad vára) - budowla znajduje się na terenie Parku Miejskiego (Városliget) na tzw. Wyspie Széchenyiego. Jej historia sięga 1896 roku, kiedy to z okazji 1000-lecia Węgier w Budapeszcie odbyła się wielka Wystawa Milenijna. Wzniesiono wówczas zespół budynków z nietrwałych materiałów (głównie drewna), które były kopiami obiektów z terenu Wielkich Węgier i miały reprezentować różne style w narodowej architekturze węgierskiej. Wystawa tak spodobała się publiczności, że prezentowane budynki w latach 1904-1908 zostały ponownie wybudowane z trwałych materiałów. Zamek stanowi kopię połączonych ze sobą wielu budynków historycznych, które znajdują się dziś na terenie Węgier, Rumunii i Słowacji. Stylistycznie jest mieszaniną gotyku, renesansu i baroku, a swoją nazwę zawdzięcza najbardziej charakterystycznej kopii zamku z Vajdahunyad w Siedmiogrodzie (obecnie Rumunia).
• Łaźnie Gellerta (Gellért Gyógyfürdő és Uszoda) - to jedne z najbardziej eleganckich term w Budapeszcie. Wybudowano je w 1918 roku, a niespełna dekadę później zamontowano tu urządzenia do wytwarzania sztucznych fal. Cały kompleks utrzymany jest w stylu secesyjnym. W czasie II wojny światowej łaźnie zostały dotkliwie zniszczone. Po wojnie kompleks został odbudowany, a swój dawny blask odzyskał dopiero w czasie gruntownej renowacji jaka przeprowadzona została w 2008 roku. Wody termalne Gellerta zawierają wodorowęglany wapnia, magnezu, sodu; chlorki, siarczany i fluor.
• Wielka Hala Targowa (Nagy Vásárcsarnok) - to najstarsze i największe targowisko w Budapeszcie. Hala wybudowana została w latach 1894-1997 według projektu Samu Petza. Obiekt ma powierzchnię około 10 tysięcy, co czyni go największym zadaszonym targowiskiem w Budapeszcie. Oprócz warzyw i owoców można zaopatrzyć się tu także w tradycyjne węgierskie wyroby czy pamiątki. Jedną zasad obowiązujących na straganach jest, to że wszelkie zakupione rzeczy podaje nam osobiście sprzedawca. Nie mamy możliwości wskazania nawet palcem np. papryki czy banana który chcemy kupić.
• Kościół kalwiński (Református templom) - jest to okazała neogotycka świątynia, która znajduje się na terenie Budy, w dzielnicy Víziváros. Kościół wzniesiony został w latach 1892-1986 według projektu Samu Pecza. Charakterystycznym elementem budowli jest okrągłe prezbiterium z czterema bocznymi kaplicami. Integralną częścią świątyni jest także 62-metrowa wieża.

Muzea w Budapeszcie

• Węgierskie Muzeum Narodowe (Magyar Nemzeti Múzeum) - mieści się w zabytkowym XIX wiecznym budynku przy ulicy Múzeum Körút 14-16 i prezentuje bogate zbiory dzieł sztuki oraz przedmiotów związanych z historią państwa węgierskiego. Placówka założona została przez hrabiego Ferenca Széchényiego (1754-1820), który w 1802 roku przekazał nowo powstałemu muzeum liczne pamiątki i zbiory rodzinne, tworząc zalążek Muzeum Narodowego i Biblioteki Narodowej. Jednym z najcenniejszych eksponatów jest płaszcz koronacyjny św. Stefana. Ponadto obejrzeć można tu m.in. starożytną rzymską mozaikę, zabytki dotyczące Awarów i okresu panowania Habsburgów, wiele rękopisów i reliktów z drugiego tysiąclecia oraz eksponaty związane z okresem komunistycznym. W muzeum można obejrzeć także dziecięcą zbroję króla Polski Zygmunta Augusta (1520-1572). W 1848 roku słynny węgierski poeta i ideowy przywódca młodzieży budapeszteńskiej Sándor Petőfi (1823-1849) stanął na schodach przed wejściem do muzeum by zadeklamować tłumom swoją Pieśń Narodową ("Powstań, Węgrze, Ojczyzna Cię woła!"). Był to początek buntu przeciw dominacji Habsburgów, który spowodował wybuch wojny o niepodległość. Sándor zginął jako adiutant generała Józefa Bema w bitwie pod Segesvárem.
• Muzeum Etnograficzne (Néprajzi Múzeum) - mieści się w zabytkowym XIX wiecznym gmachu dawnego Pałacu Sprawiedliwości przy ulicy Kossuth Lajos tér 12 i prezentuje dorobek węgierskiego rzemiosła, miejscowy folklor oraz wszelkie aspekty życia mieszkańców Kotliny Panońskiej od końca XVIII wieku do II wojny światowej. Placówka utworzona została w 1872 roku jako dział etnograficzny Węgierskiego Muzeum Narodowego. Po II wojnie światowej muzeum przekształciło się w odrębną jednostkę organizacyjną, a w 1973 roku przeniosło się do obecnej siedziby. Obecnie placówka szczyci się kolekcją blisko 200 tysięcy eksponatów, w tym 140 tysięcy dotyczy kultury węgierskiej, a 60 tysięcy ludów świata. Liczne ekspozycje pozwalają zapoznać się z rzemiosłem i dawnymi narzędziami wykorzystywanymi przez przedstawicieli różnych cechów, takich jak kowalstwo, garncarstwo czy krawiectwo. Zobaczyć można tu także m.in. makietę kuchni oraz kościoła z początku XX wieku.
• Muzeum Historyczne Budapesztu (Budapesti Történeti Múzeum) - mieści się w południowo-wschodnim skrzydle Zamku Królewskiego przy ulicy Szent György tér 2 i prezentuje historię Budapesztu od czasów przedhistorycznych do końca II wojny światowej. Dla zwiedzających dostępne są sale gotyckie, kaplica oraz piwnica średniowiecznego pałacu. Obejrzeć to można m.in. jedwabny dywan Andegawenów czy zbiór gotyckich rzeźb.
• Pałac Sztuki (Műcsarnok) - jest to wybudowana pod koniec XIX wieku sala wystawowa, która znajduje się przy ulicy Dózsa-György-út 37. Jej główna fasada zwrócona jest w stronę Placu Bohaterów (Hősök tere). Placówka nie posiada własnej kolekcji dzieł sztuki a jedynie zajmuje się organizowaniem wystaw czasowych dzieł artystów węgierskich i zagranicznych.
• Pałac Sztuk (Művészetek Palotája) - znajduje się na brzegiem Dunaju w pobliżu mostu Rakoczego przy ulicy Komor Marcell útca 1. W budynku znajdują się 3 instytucje: Narodowa Sala Koncertowa im. Béli Bartóka, Teatr Festiwalowy oraz Muzeum Sztuki Współczesnej fundacji Ludwiga (Ludwig Kortárs Művészeti Múzeum). W placówce znajdują się zbiory fundacji Petera Ludwiga, które przekazane zostały państwu węgierskiemu w 1969 roku. Obejrzeć tu można m.in. prace takich artystów jak m.in. Andy Warhol, Claes Oldenburg czy Robert Rauschenberg.
• Muzeum Sztuki Stosowanej (Magyar Iparművészeti Múzeum) - mieści się w zabytkowym gmachu z końca XIX stulecia przy ulicy Üllői ut. 33-37 i prezentuje głównie sztukę użytkową. Zbiory Muzeum obejmują 5 działów: tkaniny, meble, szkło i ceramikę, malarstwo oraz jubilerstwo. Najstarsze eksponaty pochodzą z przełomu IV i V wieku. W zbiorach muzeum znajdują się także średniowieczne meble, dawne wyroby jubilerskie oraz węgierska i galicyjska ceramika.
• Dom Terroru (Terror Háza) - mieści się w neorenesansowym gmachu przy ulicy Andrássy út 60 i stanowi pomnik ofiar totalitaryzmu na Węgrzech oraz bohaterów rewolucji 1956 roku. Głównym inicjatorem utworzenia muzeum był premier Viktor Orbán. Placówka mieści się w budynku który niegdyś stanowił siedzibę tajnych służb (najpierw nazistowskich a po wojnie węgierskich komunistów). Obejrzeć tu można m.in. ekspozycję poświęconą krwawej interwencji wojsk Układu Warszawskiego w 1956 roku czy wystawy poświęcone węgierskiej partii komunistycznej. Obecnie muzeum stanowi pomnik, poświęcony setkom osób które tu przetrzymywano, torturowano i zabijano. Placówka organizuje także wystawy czasowe.
• Muzeum Holocaustu (Holokauszt Emlékközpontba) - mieści się w dawnej synagodze przy ulicy Páva utca 39 i upamiętnia węgierskich Żydów oraz inne mniejszości, które stały się ofiarami Holokaustu w czasie II wojny światowej. W placówce zgromadzono liczne pamiątki, dokumenty, ubrania czy przedmioty, które niegdyś należały do ofiar.
• Muzeum Aquincum (Aquincumi Múzeum) - znajduje się przy ulicy Szentendrei út 135 na terenie wykopalisk starożytnej rzymskiej osady Aquincum. Była to najdalej na północy-wschód wysunięta kolonia rzymska. Obejrzeć tu można m.in. pozostałości rzymskiej łaźni z mozaikami, amfiteatr wojskowy, fundamenty kaplicy cmentarnej (jeden z najstarszych zabytków architektury chrześcijańskiej na terenie Węgier) oraz liczne artefakty i przedmioty jakie udało się odnaleźć w czasie wykopalisk.
• Muzeum Sztuk Pięknych (Szépművészeti Múzeum) - mieści się w zabytkowym gmachu przy ulicy Dózsa György út 41 i prezentuje kolekcję sztuki, począwszy od greckiej i rzymskiej, aż po czasy współczesne. Jego główna fasada zwrócona jest w stronę Placu Bohaterów (Hősök tere). Placówka założona została w 1896 roku, a budowę gmachu rozpoczęto w 1900 roku. Otwarcie muzuem miało miejsce w 1906 roku i zaszczycił je swoją obecnością sam cesarz Franciszek Józef I (1830-1916). W 2012 roku Muzeum Sztuk Pięknych połączone zostało z Węgierską Galerią Narodową. Ekspozycja podzielona jest na sześć części: sztukę egipską, starożytną, malarstwo, rzeźbę, grafikę oraz dział sztuki po 1800 roku. Placówka szczyci się największą poza Hiszpanią kolekcją obrazów hiszpańskich artystów. Ponadto obejrzeć można tu m.in. dzieła Leonarda da Vinci, Rembrandta, Rafaela, Dürera, Murilla, włoskie freski, rzeźby Rodina, Thorvaldsena i Meuniera oraz prace francuskich impresjonistów.
• Węgierskie Muzeum Historii Naturalnej (Magyar Természettudományi Múzeum) - znajduje się przy ulicy Ludovika tér 2 i prezentuje różnego rodzaju eksponaty i przedmioty z takich dziedzin nauki jak m.in. geologia, zoologia, botanika, mineralogia czy paleontologia. Obejrzeć tu można m.in. bogatą kolekcję zwierząt (w tym dinozaury), ważący niemal 2 tony szkielet płetwala zwyczajnego czy niezwykle interesującą ekspozycję prezentującą życie rafy koralowej.
• Muzeum Historii Wojskowości (Hadtörténeti Múzeum) - znajduje się przy ulicy Kapisztrán tér 2-4 i prezentuje historię wojskową Węgier. Obejrzeć tu można m.in. kolekcję broni oraz pojazdów i maszyn jakie używane były w czasie dwóch ostatnich wojen światowych.
• Muzeum literackie Petőfi (Petőfi Irodalmi Múzeum) - mieści się w klasycystycznym pałacu przy ulicy Károlyi utca 16 i poświęcone jest twórczości Sándora Petőfiego (1823-1849), jednego z najważniejszych i najwybitniejszych węgierskich poetów. Był on także ideowym przywódcą młodzieży budapeszteńskiej oraz brał udział w powstaniu węgierskim, które wybuchło 15 marca 1848 w Peszcie. Oprócz dzieł Petőfiego w zbiorach muzeum znajdują się także liczne unikatowe eksponaty, dokumentujące historię węgierskiej literatury.
• Muzeum Victora Vasarelyego (Vasarely Múzeum) - znajduje się przy ulicy Szentlélek tér 6 i poświęcone jest twórczości wybitnego artysty węgierskiego pochodzenia Victora Vasarelyego (1906-1997). Był on jednym z czołowych przedstawicieli abstrakcji geometrycznej. Vasarely uważany jest także za prekursora i przedstawiciela nurtu op-art. Tworzył poprzez komponowanie układów, wykorzystując geometryczne kształty (najbardziej charakterystyczne są kompozycje w kształcie kostki). Tworzył iluzję przestrzennej głębi na powierzchniach dwuwymiarowych, wykorzystując do tego jedynie abstrakcyjne plamy barwne. Wystawa prowadzi przez przestronne pokoje, pokazując wiele dzieł i pamiątek artysty.

Ciekawostki

• Do 1941 roku w Budapeszcie obowiązywał ruch lewostronny;
• Każdego roku Budapeszt jest odwiedzany przez blisko 2,5 miliona turystów z całego świata;
• Budapeszt był drugim miastem na świecie (po Londynie), w którym oddano do użytku kolej podziemną (metro). Miało to miejsce w 1896 roku;
• Według średniowiecznych kronik węgierskich nazwa Buda (prawobrzeżna część miasta) pochodzi od imienia Bledy – starszego brata wodza Hunów, Attyli;
• W Budapeszcie ma siedzibę połowa ze wszystkich firm zagranicznych działających na Węgrzech lub firm węgierskich z udziałami zagranicznymi.

Multimedia