Zamek w Ciechanowie

Ciechanów to niewielkie miasto w centralnej Polsce (województwo mazowieckie), położone nad rzeką Łydynią (lewy dopływ Wkry). Jednym z jego ciekawszych zabytków jest usytuowany nad brzegiem rzeki średniowieczny zamek. Warownia ta wzniesiona została w drugiej połowie XIV wieku na polecenie księcia mazowieckiego Siemowita III (1320-1381). Jej głównym zadaniem miała być ochrona ludności miasta, wraz z najcenniejszym dobytkiem w czasie wrogich najazdów (najpierw litewskich, a potem krzyżackich). Jedyną drogą do zamku, od strony miasta, przez bagniste rozlewiska rzeki Łydyni był drewniany most, o długości prawie 300 m., łatwy do demontażu. Tak usytuowana twierdza była praktycznie nie do zdobycia i nigdy nie został zajęty przez wrogie oddziały. Największy okres świetności zamku przypadła na okres panowania księcia Janusza I (1346-1429), najstarszego syna Siemowita, który po klęsce Krzyżaków pod Grunwaldem w 1410 roku przebudował zamek ciechanowski na swą rezydencję, stawiając okazały budynek mieszkalny, podnosząc poziom dziedzińca o 1,5 metra oraz kładąc ozdobny bruk. W 1476 roku twierdza wraz z miastem została dotkliwie strawiona przez pożar. Po tym tragicznym wydarzeniu zamek bardzo szybko odbudowano i unowocześniono. Na przestrzeni wieków warownia była wielokrotnie modernizowana i rozbudowywana, zmieniając stopniowo swój obronny charakter na rezydencję mieszkalną. W połowie XVI wieku zamek stał się własnością Królowej Bony (1494-1557), która uczyniła z niego jedną ze swoich rezydencji. W czasie potopu szwedzkiego zamek został zniszczony przez Szwedów. Po tym wydarzeniu zrujnowana warownia została częściowo rozebrana i w konsekwencji opuszczona. Na przełomie XIX i XX wieku malownicze ruiny przyciągały wiele znakomitości ze świata kultury. m.in. Zygmunta Krasińskiego, Bolesława Prusa, Marię Konopnicką, Stefana Żeromskiego, czy wreszcie Henryka Sienkiewicza. Opisując w Krzyżakach pojedynek Zbyszka z Bogdańca z rycerzem krzyżackim Rotgierem, Sienkiewicz ulokował go na dziedzińcu ciechanowskiego zamku. Podczas II wojny światowej zamek był miejscem egzekucji członków ruchu oporu i polskich zakładników. Obecnie malownicze ruiny udostępnione są dla zwiedzających.

Ciekawostki

• Od 2004 roku przy zamku w Ciechanowie działa Chorągiew Rycerstwa Ziemi Ciechanowskiej, grupa rekonstruująca stan rycerski wczesnego XV wieku.