Kopalnia Złota w Złotym Stoku

Złoty Stok to miasto w województwie dolnośląskim, położone u podnóża północnych stoków pasma Gór Złotych w bezpośredniej bliskości czeskiej granicy. Główną atrakcją turystyczną jest tu udostępniona dla turystów w 1996 roku dawna Kopalnia Złota i Arsenu. Historia górnictwa w Złotym Stoku ma przeszło 1000 letnią tradycję. Najstarsze ślady eksploatacji kruszców pochodzą z X wieku. Niespełna cztery stulecia później osada górnicza uzyskała prawa miejskie a w 1491 roku Złoty Stok otrzymał rangę Wolnego Miasta Górniczego. Wtedy też nastąpił tu gwałtowny rozkwit górnictwa. W 1507 roku utworzono w mieście mennicę w której zaczęto bić złote monety. W Złotym Stoku działało wówczas prawie 200 kopalni i 20 hut w których wytwarzano około 8% całej europejskiej produkcji złota. Po wyczerpaniu się złota w kopalni rozpoczęto wydobycie rud arsenowych z których wytwarzano arszenik. Miejscowe legendy głoszą, że arszenikiem wyprodukowanym w Złotym Stoku podtruwany był sam Napoleon Bonaparte. Przez stulecia wydrążono tu w sumie około 300 km szybów i sztolni które rozmieszczone są na 21 poziomach. Szacuje się, że w przeciągu całego okresu w jakim funkcjonowała kopalnia wydobyto to około 2 mln ton rudy, z której wytworzono około 16 ton czystego złota i 125 tysięcy ton arszeniku. Swoją szlachetność złoto zawdzięcza faktu, że począwszy od wydobycia, a skończywszy na ostatecznym wyrobie, pozostaje ono wciąż błyszczącym metalem (nie wchodzi ono w reakcje z prawie każdym istniejącym w naturze innym pierwiastkiem). Dla turystów przygotowana została w kopalni blisko półtora kilometrowa podziemna trasa turystyczna. Prowadzi ona dwoma dawnymi chodnikami: Sztolnią Gertura i Sztolnią Czarną. W kopalni zobaczyć możemy m in. ekspozycję muzealną obrazującą historię wydobycia złota, narzędzia górnicze i hutnicze, piece muflowe, płukalnię złota, wystawę lamp górniczych oraz jedyny znajdujący się na terenie Polski podziemny wodospad.

Trzy Mosty

Wiodąca do kopalni ulica Złota od 1920 roku stanowiła główny drogowy szlak komunikacyjny łączący kopalnię z miastem. Aby poprawić i usprawnić transport urobku, wzdłuż ulicy poprowadzono trasę kolejki wąskotorowej - dostarczającej urobek bezpośrednio z kopalni do łamacza, a z łamacza do zakładu wzbogacania rudy, który znajdował się w północnej części miasta. Z tego powodu nad płynącym Złotym Potokiem wybudowano aż trzy mosty: jeden drogowy i dwa kolejowe.