Villefranche-de-Conflent to niewielka miejscowość w południowej Francji, położona w Pirenejach na terenie Parku Regionalnego Pirenejów Katalońskich u zbiegu rzek Têt, Rotjà, i Cady. Założona została już w 1095 roku przez Wilhelma Rajmunda, hrabiego Cerdagne. Od początku swojego istnienia jej przeznaczenie było typowo militarne. Specyficzna lokalizacja pozwalała krzyżować drogę licznym inwazjom saraceńskim z terenu Półwyspu Iberyjskiego. Badania wykazały istnienie przemyślanego systemu umocnień już na początku XII stulecia. W II połowie XVII wieku w wyniku walk na pograniczu francusko-hiszpańskim i zawarciu w 1659 roku pokoju pirenejskiego miasto wraz z okolicznymi terenami ostało przejęte przez Francuzów. W celu jego ochrony zostało ufortyfikowane a ponad nim w latach 1681-1683 wybudowany został imponujący Fort Libéria. Jego głównym projektantem został znany francuski inżynier wojskowy i architekt Sébastien Le Prestre de Vauban (1633-1707). Po wybudowaniu w forcie osadzony został 100-osobowy garnizon wraz z oficerami, który miał do dyspozycji dziesięć dział. W czasach Napoleona III forteca została połączona z miastem podziemnymi schodami. Jak większość tego typu budowli, Libéria wykorzystywana była jako więzienie. Najsłynniejszymi pensjonariuszami zakładu byli wspólnicy słynnej Marie Madeleine Dreux d'Aubray, markizy de Brinvilliers (1630-1676), która zabójstwem ojca i dwóch braci zapewniła sobie tytuł królowej zbrodni XVII stulecia oraz śmierć w męczarniach. W 1793 roku w czasie wojny Francji z pierwszą koalicją fort został zaatakowany i zajęty przez wojska hiszpańskie. Bardzo szybko jednak został odbity przez francuzów pod dowództwem Luca Siméona Auguste’a Dagoberta. Ostatecznie po o zwycięstwie armii francuskiej w Bitwie pod Peyrestortes, Hiszpanie wycofali się tych terenów. W XIX wieku twierdza utraciła swoje strategiczne i przekształcona została w dom spokojnej starości dla marynarzy. Pod koniec XX wieku obiekt został odrestaurowany i udostępniony dla zwiedzających. Z miasta do fortu prowadzą zabytkowe podziemne schody składające się z 734 stopni.
Ciekawostki
- W Villefranche-de-Conflent (427 metrów n.p.m.) znajduje się końcowa stacja tzw. Żółtej Kolejki Górskiej (Le Train Jaune) przewożącej pasażerów przez pirenejski płaskowyż znany jako Cerdagne z górskiego miasteczka Latour-de-Carol (1232 metry n.p.m.).