Gmunden to niewielkie aczkolwiek niezwykle malownicze miasteczko w północnej Austrii, położone u stóp Alpach Salzburskich na północnym krańcu jeziora Traunsee i rzeką Traun (prawy dopływ Dunaju). Jego początki sięgają V wieku n.e., kiedy to założona została tu niewielka wioska rybacka. W kolejnych wiekach rozrosła się ona w znaczący ośrodek handlowy. W X wieku w Gmunden rozpoczęta została budowa zamku oraz otaczających miasto potężnych murów obronnych. W owym czasie Gmunden bogaciło się głównie na handlu solą stając się jednym z ważniejszych ośrodków handlowych w regionie. Kres świetności Gmunden przyniosła wojna chłopska jaka toczona była w Górnej Austrii w pierwszej połowie XVII wieku. Z uwagi na swoje niezwykle malownicze położenie oraz korzystny mikroklimat w drugiej połowie XIX wieku Gmunden uzyskało status kurortu. Wtedy też wzniesiono tu wiele nowych okazałych wilii oraz domów letniskowych. Obecnie miasteczko zamieszkuje przeszło 13 tysięcy mieszkańców.
Zwiedzanie
Serce najstarszej części Gmunden stanowi położony nad samym brzegiem jeziora Plac Ratuszowy (Rathausplatz) przy którym wznosi się okazały budynek Ratusza (Rathaus). Wzniesiono go w drugiej połowie XVI wieku i w jego wierzy umieszczono ceramiczny zespół dzwonów (Glockenspiel), który wygrywa kuranty o 10.00, 12.00, 14.00, 16.00 i 19.00. Po przeciwnej stronie placu wznosi się ekskluzywny hotel Seehotel za którym znajduje się dawny budynek solny w którym obecnie mieści się Biuro Informacji Turystycznej oraz niezwykle interesujące muzeum (K-Hof Kammerhofmuseen). W placówce prezentowana jest kolekcja starej ceramiki oraz wystawy poświęcone historii regionu. Kierując się na północ dojedziemy do usytuowanego na niewielkim wzniesieniu okazałego kościoła parafialnego (Pfarrkirche). Świątynia wzniesiona została w 1270 roku a swój obecny barokowy kształt uzyskała w czasie ostatniej większej przebudowy jaka miała miejsce w XVII stuleciu. We wnętrzu kościoła warto zwrócić uwagę na barokowy ołtarz główny wykonany przez znanego bawarsko-austriackiego rzeźbiarza Thomasa Schwanthalera (1634-1707). Od Placu Ratuszowego wzdłuż brzegu jeziora ciągnie się malownicza Esplanada, którą można dojść do najbardziej urokliwego zakątka Gmunden jakim jest Park Toscana. Znajduje się on na wcinającym się w wody jeziora półwyspie, będącym jednocześnie rezerwatem przyrody. To właśnie tutaj znajduje się okazała XIX wieczna Willa Toscana oraz stanowiący wizytówkę miasta, usytuowany na malowniczej wyspie połączonej ze stałym lądem drewnianym mostem palowym średniowieczny Zamek Ort (Seeschloss Ort). Jego początki sięgają X wieku, kiedy to wzniesiono tu pierwszą warownię. Niestety nie dotrwała ona do czasów obecnych bowiem w 1626 roku została doszczętnie strawiona przez pożar. Obecna budowla wzniesiona została w połowie XVII wieku i stanowi część większego kompleksu zamkowego, usytuowanego także na lądzie zwanego Landschloss Ort. W latach 1996-2004 zamek posłużył za plan filmowy do niemiecko-austriackiego serialu telewizyjnego Schlosshotel Orth.
Grünberg
Odwiedzając Gmunden warto wybrać się na okoliczny szczyt Grünberg (984 metry n.p.m.) z którego rozpościera się przepiękny widok na jezioro oraz miasteczko. Na górę dostać się można oznakowanym szlakiem turystycznym lub wybudowaną w 1957 roku kolejką linową Grünbergseilbahn, która startuje ze wschodniego brzegu jeziora Traunsee. W 2018 roku na szczycie wybudowano 39-metrową wieżę widokową (Baumwipfelpfad Salzkammergut) ze 75 metrową zjeżdżalnią.
Ciekawostki
- W czasie Okupacji alianckiej Austrii (1945-1955) Amerykanie utworzyli w Gmunden centrum szpiegowskie, do którego werbowano byłych członków SS;
- Gmunden znane jest z wyrobu cieszącej się międzynarodowym uznaniem kunsztownej ceramiki Gmundner Keramik, która produkowana jest tu od przeszło 100 lat. Miejscowa fabryka dostępna jest także dla turystów (zwiedzanie możliwe jest wyłącznie z przewodnikiem);
- W Gmunden urodził się piosenkarz wykonujący muzykę pop Thomas Neuwirth, który wcielił się w rolę austriackiej drag queen Conchity Wurst. Jak zaznacza w wywiadach, kiedy występuje jako Conchita, posługuje się żeńską formą czasowników, natomiast prywatnie używa męskiej formy. Nie jest też, wbrew niektórym opiniom, transkobietą.
