W pobliżu miasta Besançon w niewielkiej miejscowości Arc-et-Senans znajdują się stanowiące pomnik cywilizacyjnych ambicji i marzeń francuskiego oświecenia - majestatyczne królewskie żupy solne. Historia wydobycia soli w tych rejonach sięga czasów starożytnych, kiedy to przeprowadzane były pierwsze prace związane z pozyskiwaniem tego cennego minerału. Jednak dopiero w XVIII wieku postanowiono wykorzystać miejscowe zasoby na skalę przemysłową. W 1775 roku za panowania Ludwika XVI, znany wizjoner i wybitny francuski architekt Claude Nicolas Ledoux zaprojektował w celu racjonalizacji i hierarchizacji organizacji pracy skupiony wokół żup solnych rozległy kompleks industrialno-mieszkalny. Wszystkie budynki miały swoje dokładnie zaplanowane i przemyślane miejsce. Na obrzeżach utworzonego na planie półokręgu miasta umieszczone zostały przeznaczone do odpoczynku domy mieszkalne, zaś bliżej centrum umiejscowiono reprezentacyjną siedzibę dyrekcji oraz pawilony przemysłowe. Pod koniec XIX wieku gdy inwestycja nie przynosiła spodziewanych zysków żupy solne straciły na swoim znaczeniu. Zaniedbane i opuszczone budynki zaczęły stopniowo popadać w ruinę. W 1918 roku piorun uszkodził reprezentacyjny dom dyrektora, a kilka lat później miejscowi wandale zniszczyli kolumny zdobiące jego wejście. Pierwsze prace konserwatorskie w Arc-et-Senans przeprowadzone zostały dopiero w latach trzydziestych XX wieku, a całkowity proces rewitalizacji salin królewskich trwał aż do 1990 roku. Obecnie w pełni odrestaurowany kompleks udostępniony jest dla zwiedzających. W 1983 roku Królewskie żupy solne w Arc-et-Senans jako przykład nowatorskiego jak na ówczesne czasy, idealnego industrialnego miasta zostały wpisane na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO.
Wyszukiwarka: