Kaplica Czaszek w Czermnej

Kudowa-Zdrój to niewielka miejscowość w południowo-zachodniej Polsce, położona nad potokiem Bystra, około 30 km w kierunku zachodnim od Kłodzka. Jednym z ciekawszych zabytków jest tu usytuowana w północnej części miasteczka w wiosce Czermna (obecnie dzielnica Kudowy) niewielka barokowa kaplica, której wnętrze pokrywa przeszło 3 tysiące ciasno ułożonych czaszek i kości ludzkich. Szczątki te pochodzą od ofiar wojen oraz epidemii jakie nawiedzały w przeszłości Ziemię Kłodzką. Kaplicę ufundował w latach 1776–1804 ówczesny proboszcz Czermnej, ksiądz Wacław Tomaszek. Inspiracją do wybudowania tego osobliwego ossuarium była wizyta Wacława w Rzymie na cmentarzu Kapucynów przy kościele Santa Maria della Conzezione, gdzie znajduje się pięć kaplica ozdobionych czaszkami miejscowych mnichów. Pod kapicą znajduje się krypta w której złożone są dalsze szczątki ludzi. Szacuje się, że należą one do około 30 tysięcy zmarłych. Pochodzą one głównie z pobliskiej skarpy usytuowanej w sąsiedztwie dzwonnicy kościelnej gdzie w 1776 roku Wacław Tomaszek wraz z grabarzem i miejscowym kościelnym znaleźli liczne szczątki żołnierzy i ludzi poległych w czasie wojny trzydziestoletniej (1618-1648) i szerzącej się po niej epidemii cholery. W jednej z gablot w kaplicy znajduje się czaszka zmarłego w 1804 roku księdza Wacława Tomaszka i grabarza J. Langera. Każdego roku, o północy z 14 na 15 sierpnia odprawiana jest w kaplicy msza święta za wszystkich, którzy są w niej pochowani oraz zmarłych na skutek chorób lub w wyniku nieszczęśliwych wypadków.