Zamek w Oporowie

Oporów to niewielka miejscowość w środkowej Polsce (województwo łódzkie), położona na ziemi łęczyckiej, około 15 km w kierunku wschodnim od Kutna. Jednym z ciekawszych zabytków jest tu usytuowany we wschodniej części miasteczka średniowieczny ceglany gotycki zamek. Wzniesiono go w latach 1434-1449 z polecenia ówczesnego arcybiskupa gnieźnieńskiego Władysława Oporowskiego herbu Sulima (1395-1453) - najwybitniejszego przedstawiciela swojego rodu i jednego z najznamienitszych dyplomatów swej epok. Warownia usytuowana została na sztucznie usypanej wyspie pośrodku jednej z odnóg rzeki Słudwi. Budowla powstała na planie prostokąta o wymiarach 8 na 25 metrów i przypominała bardziej jak późnogotycki pałac niż typowy dom zamkowy. Posiadłość miała charakter rezydencjonalno-reprezentacyjny, z funkcją obronną w dalszej kolejności. Apartament właściciela Władysława Oporowskiego znajdował się na drugim piętrze, w części wschodniej. Świadczy o tym między innymi pozostałość po locus secretus w postaci wystającego poza mur dużego kamienia. Kaplicę zamkową umieszczono w baszcie po wschodniej stronie muru obwodowego, na wysokości drugiej kondygnacji. Po wymarciu ostatniego potomka rodu Oporowskich w 1725 roku zamek nabył Jan Sołłohub herbu Prawdzic. Był on przedstawicielem rodziny szlachty litewskiej, pierwszym z rodu, który osiadł na Mazowszu. W kolejnych wiekach posiadłość jeszcze kilkukrotnie zmieniała swoich właścicieli. Zarządzali ją m.in. Korzeniowscy, Pociejowie i Karscy. W pierwszej połowie XIX wieku warownia otoczona została malowniczym 10-hektarowym parkiem krajobrazowym. Mimo licznych przebudów (w XVII, XVIII i XIX wieku) zamek nie stracił swojego pierwotnego wyglądu, dodatkowo prace konserwatorskie przeprowadzone w latach 1962-1965 usunęły część XIX wiecznej przebudowy. Pozostały po nich barokowe otwory okienne na piętrze, klasycystyczne sztukaterie, parkiety i przebudowana na przełomie XVIII i XIX wieku część bramna. Dziś w murach warowni mieści się muzeum z ekspozycją wnętrz dworskich. Zgromadzono tu m.in. liczne dzieła sztuki oraz wyroby rzemiosła artystycznego prezentujące kulturę szlachecką. Do najciekawszych eksponatów należą portrety rodziny Sołłohubów z XVIII wieku., lustra z żardinierami z początku XIX stulecia, XVIII wieczne pistolety pojedynkowe oraz XIX wieczne naczynia fajansowe angielskie z Shelton.

Legenda

Z zamkiem oporowskich związanych jest kilka legend. Jedna z nich opowiada historię oporowskiej kasztelanki, która zakochała się w miejscowym przeorze. Rzekomo odkryła ona pod zamkiem tajne podziemne przejście, które prowadziło do pobliskiego klasztoru oo. Paulinów. W tunelu miało dochodzić do spotkań kochanków, lecz pewnego razu owo przejście zawaliło się, grzebiąc na zawsze zakochanych. Do końca nie jest jasne czy spowodowane było to gniewem Bożym, czy też mężowskim. Niektórzy twierdzą, że nawet dziś można usłyszeć jęki nieszczęsnych kochanków, dochodzących zza kaplicy zamkowej. Duchy zmarłych mają też pojawiać się przy murach zamku oraz przechadzać się po korytarzach klasztoru. Pamiątką po tamtych tragicznych zdarzeniach jest głaz, leżący na tak zwanym zapłociu.

Ciekawostki

• Na zamku regularnie organizowane są koncerty muzyki dawnej oraz wieczory poetycko-muzyczne;
• Zamek Oporowie wykorzystywany był kilkukrotnie jako plan firmowy, kręcono tu sceny do takich filmów jak m.in. "Duch z Canterville" (1967), "Ekstradycja" (1994) czy "Pan Tadeusz" (1998).

Multimedia