Cluny to niewielka miejscowość w środkowo-wschodniej Francji, położona w dolinie rzeki Grosne. Tym co przyciąga tu każdego roku tysiące turystów i pielgrzymów z całej Europy są pozostałości romańskiego opactwa benedyktynów. Świątynia ta założona została na początku X wieku z inicjatywy ówczesnego księcia Akwitanii - Wilhelma Pobożnego. W swym założeniu świątynia miała stanowić kolebkę reform, a także nieść wsparcie dla idei wypraw krzyżowych i hiszpańskiej rekonkwisty. Wilhelm nadał klasztorowi przywilej uwalniający benedyktynów od wszystkich przyszłych zobowiązań wobec władcy i jego rodziny innych niż modlitwa. Opactwo zostało podporządkowane bezpośrednio papieżowi. Bardzo szybko Cluny stworzyło dużą kongregację, w której administratorzy podległych klasztorów służyli jako zastępcy opata Cluny i byli przed nim odpowiedzialni. Przeorowie, jak ich nazywano, byli mianowani przez opata i spotykali się w Cluny raz do roku. W czasie spotkań omawianie były sprawy głównie administracyjne, a także składane były sprawozdania. Okres największej świetności opactwa przypadł na początek XII wieku, kiedy to podlegało mu blisko 1000 klasztorów rozsianych daleko poza granicami Burgundii. W całej kongregacji kluniackiej żyło zaś, około 20 tysięcy mnichów. W owym czasie Cluny pozostawało jednym z największych kompleksów klasztornych w zachodniej części Europy. Opactwo stanowiło na tyle ważny ośrodek religijny, że jego opaci byli przez władców ówczesnej Europy proszeni o porady nawet w sprawach świeckich. Kres świetności klasztoru rozpoczął się w drugiej połowie XII wieku wraz z rozpowszechnianiem się nowych zgromadzeń zakonnych (cystersów czy kanoników regularnych). Zarzucały one benedyktynom odejście od ścieżki odnowy religijnej i chełpienie się potęgą oraz zgromadzonym bogactwem. W połowie XIV wieku opaci przenieśli się z Cluny do Paryża, a wiek później opactwo zostało splądrowane przez hugenotów (nazwa francuskich ewangelików reformowanych). Całości zniszczenia dopełniła rewolucja francuska (1790) w czasie której zniszczona została większość zabudowy klasztoru. Zniszczone budynki przejęte zostały przez firmę budowlaną, która w celu pozyskania budulca zdecydowała się na ich rozbiórkę. Z tego niegdyś imponującego założenia do czasów obecnych zachował się jedynie fragment południowego ramienia jednego z transeptów z oktagonalną wieżą oraz cześć zabudowań klasztornych. Miejsce w którym znajdował się kościół, po dziś dzień wywołuje na większości zwiedzających spore wrażenie. Była to bowiem pięcionawowa bazylika z dwoma transeptami o długości 177 metrów. Od zachodu zaś, budowlę poprzedzał pięcioprzęsłowy narteks (kryty przedsionek przy frontowej ścianie kościoła), a całość zwieńczona była pięcioma wieżami. Szacuje się, że w świątyni pomieścić się mogło nawet 10 tysięcy osób. W skład całego założenia wchodził także, zachowany do dziś pałac Jana Burbońskiego. Obecnie w jego wnętrzach funkcjonuje muzeum w którym zgromadzone zostały liczne pozostałości i pamiątki po dawnym klasztorze.
Ciekawostki
- Z Cluny pochodził papież Urban II (1035-1099).
