Welehrad to niewielka miejscowość w północno-wschodnich Czechach, położona w dolinie rzeki Morawy (dopływ Dunaju), u podnóża wzgórz Chrziby. Na przełomie IX i X wieku miasto stanowiło stolicę słowiańskiego państwa wielkomorawskiego, którego ówczesny władca, książę Rościsław, sprowadził na Wielkie Morawy misjonarzy Konstantyna (św. Cyryl) i Michała (św. Metody). Na początku XIII wieku wywodzący się z dynastii Przemyślidów król Czech, Przemysł Ottokar I (1155-1230) sprowadził do Welehradu cystersów, którzy założyli tu klasztor. W XV wieku świątynia została zdobyta i spalona przez husytów. Odbudowana w latach 1587-1592 z polecenia Ekarada ze Schwoben ponownie została zniszczona tym razem w czasie wojny trzydziestoletniej jaka toczona była w latach 1618-1648 pomiędzy protestanckimi państwami Świętego Cesarstwa Rzymskiego wspieranymi przez inne państwa europejskie (takie jak Szwecja, Dania, Republika Zjednoczonych Prowincji, Francja), a katolicką dynastią Habsburgów. Swój obecny barokowy wygląd opactwo zawdzięcza ostatniej większej przebudowie jaka miała miejsce na przełomie XVII i XVIII wieku. W Bazylice klasztornej p.w. Wniebowzięcia NMP i świętych Cyryla i Metodego znajduje się namalowany przez Jana Matejkę obraz przedstawiający świętych Cyryla i Metodego. Widnieje na nim także dedykacja samego autora, który z pochodzenia (po ojcu) był Czechem.
Ciekawostki
- W 1990 roku Welehrad odwiedził podczas swojej pielgrzymki po Czechosłowacji Papież Jan Paweł II.
