Jaskinia Vilenica (Jama Vilenica)

Vilenica to malownicza jaskinia w zachodniej Słowenii, położona w sąsiedztwie niewielkiej wioski Lokev oddalonej o około 10 km w kierunku wschodnim od centrum Triestu. Jest to jedna z najstarszych grot w Europie, która udostępniona została dla ruchu turystycznego. Pierwsi goście prawdopodobnie zwiedzali jaskinię już w pierwszej połowie XVII wieku. Organizatorem wycieczek byli wówczas członkowie szlacheckiego roduPetazzi. Do połowy XIX wieku, była to jedna z najczęściej i najchętniej odwiedzanych jaskiń krasowych w Europie, kiedy to odkryta i udostępniona dla turystów została pobliska Jaskinia Postojna. Całkowita długość korytarzy jaskini wynosi niecałe półtora kilometra, z czego około 450 metrów udostępnione jest dla zwiedzających. Grota charakteryzuje się bogatą szatą naciekową w postaci licznych stalaktytów i stalagmitów. Począwszy od 1986 roku w każdy pierwszy tydzień września w grocie organizowany jest Międzynarodowy Festiwal Literacki, na którym spotykają się pisarze, dramaturdzy oraz eseiści z Europy Środkowej. Podczas festiwalu, za wybitne osiągnięcia w dziedzinie literatury pięknej i eseistyki, przyznawana jest nagroda Literacka Vilenica. W 2008 roku laureatem nagrody został Andrzej Stasiuk, polski prozaik, poeta, piszący o kulturze i historii Europy Południowej i Wschodniej.