Calatayud to niewielkie miasto w Hiszpanii, położone nad rzeką Jalón w samym sercu gór Iberyjskich. Jest to drugie co do wielkości miasto w prowincji po stolicy Saragossie i zarazem największe miasto w Aragonii. Założone zostało przez Rzymian pod nazwą Augusta Bilbilis w miejscu dawnej osady zamieszkałej przez celtyberów (zasymilowany lód zamieszkujący centralną część Hiszpanii w okresie preromańskim). W 716 roku kiedy miasto znajdowało się w rękach Maurów z polecenia emira Ayyuba wzniesiony został pierwszy zamek. W kolejnym wieku został on rozbudowany, a samo miasto otoczone zostało potężnymi murami obronnymi. W sumie od XI do XII wieku w Calatayud wybudowano aż pięć zamków (Castillo de Ayub, Casillo del Reloj, Castillo de la Torre Mocha, Castillo de la Peńa i Castillo de Dońa Martina) z których do czasów obecnych zachowały się jedynie ruiny. W 1120 roku miasto zostało podbite i zajęte przez chrześcijańskie wojska Alfonsa I Walecznego (1073-1134).
Zwiedzanie
Jednym z najcenniejszych zabytków Calatayud jest wzniesiona w stylu mudéjar okazała kolegiata Santa María (Colegiata Santa María la Mayor). Jej budowa rozpoczęta została w XIV wieku i z przerwami trwałą aż dwa stulecia. Dominującym elementem świątyni jest charakterystyczna wysoka ośmioboczna wieża. Przy kolegiacie działa szkoła teologiczna założona w XV wieku przez Papa Lunę (antypapież Benedykt XIII), W mieście zachowały się także pozostałości pięciu zamków, które wraz z murami obronnymi strzegły niegdyś miasta. Najlepiej zachowanym jest górujący nad miastem Castillo de Ayub. Pozostałe ważne zabytki Calatayud to m.in. kościół św. Jana Chrzciciela (Iglesia de San Juan Bautista), XVII wieczna barokowa bazylika kolegiacka Grobu Bożego (Real Colegiata del Santo Sepulcro), XIV wieczny gotycki kościół św. Pawła (Iglesia de San Pedro de los Francos), sanktuarium Nuestra Señora de la Peña oraz pozostałości rzymskiego miasta Augusta Bilbilis.