Jaskinia Vypustek (Jeskyně Výpustek)

Jaskinia Vypustek to malownicza grota w środkowo-wschodnich Czechach, położona na terenie obszaru chronionego zwanego Morawski Kras w pobliżu miasteczka Křtin. Jej podziemia znane i wykorzystywane były już od niepamiętnych czasów. Na początku jaskinia stanowiła miejsce schronienia zwierząt (gównie niedźwiedzi jaskiniowych), a później ludzi zasiedlających obszar środkowej Europy. Przypuszcza się, że w XVIII wieku grotę zamieszkiwali fałszerze monet. Ważny okres w dziejach jaskini miał miejsce w drugiej połowie XIX wieku, kiedy to obszar Morawskiego Krasu stał się przedmiotem badań Wiedeńskiej Akademii Nauk. Wtedy do grota została dokładnie zbadana, a także sporządzony został jej dokładny plan. W czasie II wojny światowej jaskinia przekształcona została na obiekt militarny. Najpierw Czesi urządzili tu magazyny dla swojej armii, a potem funkcjonowała tu niemiecka fabryka silników samolotowych w której ciężko pracowało ponad 1000 robotników (w tym także więźniów politycznych). Po wojnie grota zaadoptowana została na schron przeciwatomowy oraz tajny punkt dowodzenia wojsk Układu Warszawskiego. Podziemne sale wyposażone zostały w źródła energii elektrycznej, linie telekomunikacyjne, a także urządzenia do oczyszczania powietrza. Ten ściśle tajny ośrodek funkcjonował tu aż do 2001 roku, kiedy to jaskinia została oddana w ręce lokalnej administracji. Wkrótce potem obiekt udostępniony został dla ruchu turystycznego. Zwiedzający obejrzeć mogą tu m.in. ekspozycję przybliżającą historię groty jako obiektu militarnego, a także bogatą szatę naciekową w postaci licznych stalaktytów, stalagmitów czy draperii. Jaskinia przystosowana jest także dla osób niepełnosprawnych.