Gouda to miasto w południowo-zachodniej Holandii, położone nad rzeką Gouwe, około 20 km w kierunku północno-wschodnim od centrum Rotterdamu. Jego początki sięgają przełomu XI i XII wieku, kiedy to zawiązała się tu niewielka osada. Prawa miejskie, a co za tym idzie także i liczne przywileje Gouda uzyskała w 1272 roku od ówczesnego hrabiego Holandii i Zelandii Florisa V Holenderskiego (1254-1296). Swoją nazwę zaś, miasto zawdzięcza rodzinie Van der Goudé, która niegdyś wybudowała okazały zamek nad rzeką Gouwe. W okresie średniowiecza Gouda była wielokrotnie nawiedzana przez pożary, wojny czy inne kataklizmy. Większa stabilizacja i rozwój nastąpił dopiero w XVII wieku, kiedy to Gouda stała się piątym co do wielkości ośrodkiem miejskim Holandii. Obecnie miasto nieodłącznie kojarzone jest z serem Gouda i mimo, że dziś już nie wytwarza się tu aromatycznych krążków, to w okresie letnim w każdy czwartek odbywa się tu targ serwów. Pełnotłusty ser z Goudy zawdzięcza swą sławę głównie miejskim urzędnikom, którzy zawsze dbali o kontrolę jakości oferowanych na targu serów. Sery były również ważone w wadze miejskiej. Miasto znane jest także z charakterystycznych glinianych fajek.
Zwiedzanie
Serce starego miasta Goudy stanowi rozległy rynek (Gouda Kaasmarkt) w którego centralnym punkcie znajduje się imponujący, bogato zdobiony późnogotycki budynek ratusza miejskiego (Stadhuis). Budowla ta wzniesiona została w połowie XV wieku i obecnie stanowi jeden z najciekawszych przykładów brabanckiego i holenderskiego gotyku. Do wnętrza ratusza prowadza piękne renesansowe schody, a na prawej fasadzie znajdują się ruchome figurki, ożywające co pół godziny na dwie minuty i odgrywające scenę nadania Goudzie praw miejskich przez Florisa V. Innym cennym zabytkiem znajdującym się na rynku jest niewielki budynek wagi miejskiej (Waage-Bouw). Od chwili zakończenia budowy w 1669 roku stał się on głównym symbolem Goudy. Ścianę frontową budowli zdobi wspaniała płaskorzeźba przedstawiająca scenę pomiaru i ważenia sera. W jego wnętrzu zaś mieści się Muzeum Sera i Rzemiosła (Goudse Kaas en Ambachtenmuseum). Pozostałe ważne zabytki Goudy to m.in. słynący z pięknych witraży (Goudse Glazen) XV wieczny gotycki kościół św. Jana (Sint Janskerk), Brama Łazarza, XIX wieczny neogotycki kościół św. Józefa (Gouwekerk) oraz budynek dawnego hospicjum Catharina Gasthuis (obecnie siedziba muzeum miejskiego).
Ciekawostki
- Każdego roku tuż przed świętami Bożego Narodzenia w Goudzie organizowany jest tzw. "wieczór przy świecach", w czasie którego na rynku gasną wszystkie światła elektryczne, a mieszkańcy zapalają świece i tradycyjnie odczytują wersety z Biblii;
- W Gołdzie znajduje się jeden z najstarszych holenderskich młynów zbożowych zwany De Roode Leeuw (Czerwony Lew) oraz jeden z największych w kraju wiatraków, pompujących wodę, położony poza centrum miasta De Mallemolen.
