Zamek w Szczytnie

Szczytno to miasto w północnej Polsce (województwo warmińsko-mazurskie), położone na Pojezierzu Olsztyńskim, nad jeziorami Domowym Dużym i Domowym Małym. Jedną z ciekawszych atrakcji turystycznych są tu usytuowane w północno-zachodniej części centrum miasta (przy ulicy Henryka Sienkiewicza) ruiny średniowiecznego zamku krzyżackiego. Warownia wzniesiona została pod koniec XIV wieku przez Krzyżaków, w miejscu starego, drewnianego grodu obronnego wybudowanego przez pruskie plemię Galindów. Twierdza powstała na przesmyku pomiędzy jeziorami, na niewielkim zapewne sztucznie usypanym wzniesieniu. Cztery skrzydła zamku o bokach o długości 38,50 i 38 metrów tworzyły wewnętrzny dziedziniec o wymiarach 17,7 na 15,7 metra, w środku którego znajdowała się, być może pochodząca jeszcze z czasów zamku drewnianego, studnia. Od strony południowo-wschodniej rozciągało się przedzamcze. Było ono wraz z zamkiem otoczone murami obronnymi i fosą. Nowy zamek zaadoptowany został na siedzibę komtura, pierwotnie elbląskiego, później ostródzkiego. W 1410 roku po bitwie pod Grunwaldem Jagiełło podarował zamek księciu mazowieckiemu Ziemowitowi. Ten jednak prawdopodobnie nie zdołał go przejąć. W latach 1579-1581 zamek został przebudowany na okazałą reprezentacyjną rezydencję myśliwską. Inicjatorem tej przebudowy był książę Jerzy Fryderyk, który jako zapalony łowca bardzo często urządzał łowy w pobliskiej rozleglej puszczy. Warownia zamieszkiwana była do końca XVIII wieku, kiedy to po utraceniu strategicznego znaczenia została opuszczona i stopniowo zaczęła popadać w coraz to większą ruinę. Wtedy też rozebrano cześć murów obronnych wraz z basztami, a także zasypano południową fosę. W dwudziestoleciu międzywojennym zrekonstruowano część murów zamkowych, a na terenie przedzamcza wzniesiono, według projektu profesora Kurta Fricka z Królewca, monumentalny, nawiązujący do krzyżackiej warowni ratusz. Obecnie odrestaurowane i zabezpieczone ruiny zamku są udostępnione są dla zwiedzających. W budynku ratusza zaś, mieści się Muzeum Mazurskie w Szczytnie stanowiące oddział Muzeum Warmii i Mazur w Olsztynie. W sezonie letnim na zamku bardzo często organizowane są różnego rodzaju imprezy i wydarzenia kulturalne.

Ciekawostki

• Według Henryka Sienkiewicza na zamku w Szczytnie więziony był słynny bohater "Krzyżaków" Jurand ze Spychowa i jego córka Danusia;
• Polska nazwa Szczytna pochodzi prawdopodobnie o znajdujących się tu jezior zwanych przez osadników polskich "Sciten", lub od słowa "Scithno", oznaczającego szczyt, na którym miało znajdować się grodzisko.