Szlisselburg to miasto w zachodniej Rosji, położone na lewym brzegu rzeki Newy przy jej ujściu do Zatoki Fińskiej. Jego historia sięga początków XIV wieku, kiedy to na wyspie położonej u wypływu Newy z jeziora Ładoga wzniesiony został gród warowny zwany Oreszek (Pähkinäsaari). W owym czasie należał on do Księstwa Nowogrodzkiego, a jego głównym zadaniem była kontrola dostępu do Bałtyku. Na początku XVII wieku w czasie wojny Szwedów z Rosjanami po blisko dziewięciomiesięcznym oblężeniu twierdza została zdobyta i zajęta przez oddziały Szwedzkie. Niespełna wiek później, w czasie wojny północnej miasto zostało odbite przez wojska carskie. Wtedy też twierdza została przemianowania na obecną swoją nazwę Schlüsselburg, co z jeżyka niemieckiego oznaczać miało miasto-klucz (klucz do podboju Finlandii). W latach 1730-1917 w murach twierdzy utworzone zostało carskie więzienie polityczne, w którym przetrzymywano głównie osoby stanowiące zagrożenie dla ówczesnych władz. W czasie II wojny światowej w skutek niemieckich ostrzałów artyleryjskich twierdza uległa poważnym zniszczeniom. W 1990 roku twierdza w Szlisselburgu wraz z historyczną zabudową starego miasta zostały wpisane na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO.