Jajce to niewielkie miasto w centralnej części Bośni i Hercegowiny, położone nad rzeką Vrbas (prawy dopływ Sawy) oraz jej lewym dopływem, rzeką Pliva. W swoim obecnym kształcie założone zostało w XIV wieku jako siedziba królów bośniackich. Wtedy też z polecenia wielkiego wojewody Bośni Hrvoje Vukčića Hrvatinića rozpoczęto tu budowę zamku. Jakiś czas później wokół twierdzy zawiązała się niewielka osada, którą z upływem czasu rozrosła się w znaczący ośrodek miejski. Wtedy też został on otoczony potężnymi murami z kilkoma bramami wejściowymi. W 1461 roku w Jajce miała miejsce uroczysta koronacja Stefana Tomaszevića Kotromanića na przywódcę Bośni. Wydarzenie to wywołało konflikt z królem węgierskim Maciejem Korwinem, który uważał Bośnię za swój kraj wasalny. Dzięki pośrednictwu papieskiemu doszło rok później do zażegnania konfliktu, a Stefan Tomaszević uznał się za lennika węgierskiego. Niespełna dwa lata później miasto zostało zajęte przez wojska tureckie, które pojmały także uciekającego Stefana. Ostatecznie z rozkazu sułtana został on stracony. Pod panowaniem tureckim Jajce utraciło swoje znaczenie strategiczne stając się prowincjonalnym miasteczkiem imperium.
Zwiedzanie
Z uwagi na zabytki oraz liczne świątynie należące do różnych wyznań Jace uchodzi za miasto muzeum. Znajdują się tutaj pozostałości starożytnej świątyni Mitry, pozostałości dawnej fortecy z ruinami średniowiecznych obwarowań, romańska dzwonnica św Łukasza oraz katakumby z kryptą królewską z XV wieku. W pobliżu miasta znajduje się także niezwykle malowniczy wodospad na rzece Pliva o wysokości 30 metrów.
Ciekawostki
- U schyłku średniowiecza Jajce stało się ośrodkiem bogomiłów (wyznawców synkretycznej sekty chrześcijańskiej, łączącej zaratustriański dualizm z chrześcijaństwem), której członkowie wybudowali pod miastem skalne katakumby;
- Nazwa miasta pochodzi prawdopodobnie od charakterystycznego jajowatego kształtu wzgórza, na którym zostało wybudowane.
