Vittoriosa (dawiej Birgu) to malownicze portowe miasto na Malcie, położone na przeciwko Valletty (z drugiej strony Wielkiego Portu) pomiędzy zatokami Kalkara i Dockyard w bezpośrednim sąsiedztwie miast Senglea i Cospicua z którymi tworzy aglomerację (tzw. Trzy Miasta). Historia osadnictwa w tym rejonie sięga czasów starożytnych, kiedy to znajdowała się tu Fenicka osada. Vittoriosa jest dużo starszym miastem od obecnej stolicy Malty - Vallety. To właśnie tutaj w średniowieczu mieli swoją główną siedzibę przybyli z Jerozolimy rycerze Zakonu Joanitów, a miasto pełniło rolę głównego centrum administracyjnego i kulturalnego wyspy. W połowie XVI wieku w obawie przed atakami ze strony Imperium Osmańskiego Vittoriosa została potężnie ufortyfikowana. Oprócz wysokich murów miejskich powstał wtedy także połączony z miastem mostem zwodzonym imponujący Fort św. Anioła. Fortyfikacje te odegrały istotną rolę w trakcie Wielkiego Oblężenia Malty, które miało miejsce w 1565 roku. Odziały osmańskie poniosły wtedy sromotną porażkę, która zahamowała ich dalszą ekspansję i podbój kolejnych europejskich państw (m.in. Sycylii). Dla upamiętnienia tego zwycięstwa ówczesne Birgu przemianowane zostało na Vittoriosę. Mimo, że od tego wydarzenia minęło prawie piec stuleci stara nazwa miasta nadal używana jest przez wielu jego mieszkańców. Joannici pozostawali na wyspie aż do zajęcia jej przez wojska Napoleona w 1798 roku. Wtedy to zakon został rozwiązany a Vittoriosa dostała się pod panowanie Anglików.
Zwiedzanie
Jednym z najcenniejszych zabytków Vittoriosy jest usytuowany na na samym krańcu półwyspu okazały Fort św. Anioła (Forti Sant'Anġlu). Jego początki sięgają pierwszej połowy IX stulecia, kiedy to Arabowie znieśli tu pierwsze umocnienia. Po przybyciu na Maltę Joannitów w 1530 roku zostały one gruntownie przebudowane i dodatkowo umocnione włączając w to odcięcie suchego rowu obronnego i zamienienie go w fosę oraz budowę D'Homedes Bastion. To właśnie Fort św. Anioła w czasie Wielkiego Oblężenia zastąpił Fort św. Elma stając się główna kwaterą i ośrodkiem dowodzenia dla kawalerów. Forteca nie jest udostępniona dla zwiedzających, ale z jej murów rozpościera się przepiękny widok na Wielki Port. W 1998 roku fort został wpisany na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO. Pozostałe ważne zabytki Vittoriosy to m.in. monumentalny barokowy kościół św Wawrzyńca z Muzeum Parafialnym (Parish Museum), kaplice św. Józefa i św. Anny, Muzeum Marynarki, kościół św. Filipa oraz będący jednym z najbardziej reprezentacyjnych budynków miasta XVI wieczny Pałac Inkwizytora.
